Втора светска војна: Разлика помеѓу преработките

[[Податотека:German_paratroopers_jumping_From_Ju_52s_over_Crete.jpg|десно|мини|Германски падобранци во инвазијата на грчкиот остров Крит.]]

Германија наскоро интервенирала за да и помогне на Италија. Хитлер испратил германски трупи во Либија во февруари 1941 и кон крајот на март 1941 започнале офанзива против ослабените сили на Комонвелтот. Во период од еден месец, силите на Комонвелтот биле принудени да се повлечат во внатрешноста на Египет, со исклучок на окупираниот пристаништен град Тобрук. Силите на Комонвелтот се обиделе да ги истераат силите на Оската во мај 1941 и повторно во јуни 1941, но не успеале и во двата обида. Кон почетокот на април 1941 германците слично интервенирале и на Балканскиот Полуостров, окупирајќи ги Грција и Југославија во брзи наврати, принудувајќи ги сојузничките војски да се евакуираат по окупацијата на островот Крит кон крајот на мај 1941.<ref>Weinberg, Gerhard L. ''A World at Arms: A Global History of World War II'', стр. 229.</ref>

Сојузниците сепак постигнале одредени успеси во овој период. На Блискиот Исток силите на Комонвелтот успеале да спречат државен удар во Ирак поддржан од страна на германската воена авијација од базите во Сирија, тогаш под окупација на Вишкиот Режим.<ref>Watson, William E. ''Tricolor and Crescent: France and the Islamic World'', стр. 80.</ref> Подоцна, со помош на слободните француски трупи ги окупирале Сирија и Либан со цел да спречат идни вакви настани.<ref>Jackson, Ashley. ''The British Empire and the Second World War'', стр. 154.</ref> Во водите на Атлантскиот Океан, кралската морнарица извојувала победа со која што се кренал моралот кај британските сили и кај британската јавност потопувајќи го германскиот боен брод [[Боен брод Бизмарк|Бизмарк]].<ref>Stewart, Vance. ''Three Against One: Churchill, Roosevelt, Stalin Vs Adolph Hitler'', стр. 159.</ref> Можеби најважниот успех на британските сили била успешната одбрана на британското небо во

Битката за Британија, која иако официјално завршила на 31 октомври 1940, сепак Хитлер го прекинал походот на масовни бомбардирања од страна на [[Луфтвафе]] дури на 11 мај 1941.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=The London Blitz, 1940|url=http://www.eyewitnesstohistory.com/blitz.htm|work=Eyewitness to History|year=2001| accessdate=2008-03-11}}</ref> Во Азија, и покрај офанзивите и од двете страни, позициите во војната помеѓу Кина и Јапонија останале непроменети во текот на 1940. Во август истата година, кинеските комунисти започнале офанзива во централна Кина, на што Јапонија возвратила со таканаречената [[Сите три полиса|Сите три]] полиса, која предвидувала уништување и ограбување на сите човечки и материјални ресурси коишто комунистите можеле да ги искористат во окупираните подрачја.<ref>Joes, Anthony James. ''Resisting Rebellion: The History And Politics of Counterinsurgency'', стр. 224.</ref> Продолжената антипатија помеѓу кинеските комунисти и националистичките сили кулминирала со вооружениот судир од 7 јануари до 13 јануари 1941, уште попознат како [[Нова четврта армија инцидент]]от, со што се ставил крај на нивната меѓусебна соработка.<ref>Fairbank, John King. ''China: A New History'', стр. 320.</ref>

Со состојбата во Европа и Азија релативно стабилна, Германија, СССР и Јапонија ги правеле своите наредни подготовки. Советскиот Сојуз бил загрижен од тензиите на Германија и Јапонија за окупирање на богатите со ресурси и суровини области во југоисточна Азија кои веќе биле под окупација на западните европски земји, поради што дошло до потпишувањето на [[Советско-јапонски пакт за неутралност|Советско-јапонскиот пакт за неутралност]] потпишан во Москва помеѓу СССР и Јапонија на 13 април 1941.<ref>Garver, John W. ''Chinese-Soviet Relations, 1937–1945: The Diplomacy of Chinese Nationalism'', стр. 114.</ref> Истовремено Германија правела подготовки за напаѓање на Советскиот Сојуз, распоредувајќи трупи низ границата со СССР.<ref>Weinberg, Gerhard L. ''A World at Arms: A Global History of World War II'', стр. 195.</ref>

 

На 22 јуни 1941, Германија, заедно со европските членки на Оската и Финска ја започнале инвазијата на Советскиот Сојуз со [[Операција Барбароса|Операцијата Барбароса]] со што Германија директно ја прекршила спогодбата за ненапаѓање потпишана со СССР во август 1939 уште попозната како Договорот Молотов-Рибентроп. Главните цели на оваа изненадувачка офанзива<ref>Amnon Sella. ''"Barbarossa": Surprise Attack and Communication''. Journal of Contemporary History, Vol. 13, No. 3, (Jul., 1978), стр. 555–83.</ref> биле Балтичкиот регион, Москва и Украина, а како крајна цел била дефинирана линијата Архангелск-Астрахан од Белото Море до Каспиското Море, уште попозната како [[А-А линија]]та. Целите на Хитлер биле да се елиминира Советскиот Сојуз како воена сила, уништување на комунизмот, создавање на "простор за живеење"<ref>Kershaw, Ian. ''Fateful Choices'', стр. 66–69.</ref> за германската супериорна ариевска раса и нација со поместување на останатите народи,<ref>Jonathan Steinberg. ''The Third Reich Reflected: German Civil Administration in the Occupied Soviet Union, 1941–4'' The English Historical Review, Vol. 110, No. 437 (Jun., 1995), стр. 620–51.</ref> како и гарантирање на пристап на Германија до стратешки ресурси и суровини потребни за елиминирање на останатите соперници на Германија.<ref>Milan Hauner. ''Did Hitler Want a World Dominion?'' Journal of Contemporary History, Vol. 13, No. 1 (Jan., 1978), стр. 15–32.</ref> Иако [[Црвена Армија|Црвената Армија]] пред војната се подготвувала за стратешки контра-офанзиви,<ref>Cynthia A. Roberts. ''Planning for War: The Red Army and the Catastrophe of 1941.'' Europe-Asia Studies, Vol. 47, No. 8 (Dec., 1995), стр. 1293–26.</ref> сепак нацистичката инвазија го натерала советскиот воен команден врв да премине кон стратешка одбрана. Во летото 1941, силите на Оската навлегле длабоко во советските територии, нанесувајќи огромни загуби во човечки и материјални ресурси на Советскиот Сојуз.

Сепак, германскиот воен команден врв кон средината на август 1941 ги суспендирал, односно одложил планираните офанзивни операции на веќе истрошената воена група [[Воена група Центар|Центар]] и ја испратил [[Втора Панзер воена група|Втората Панзер воена група]] да ги засили германските трупи кои напредувале во нивните кампањи кон Ленинград и централна Украина.<ref>Alan F. Wilt. ''Hitler's Late Summer Pause in 1941''. Military Affairs, Vol. 45, No. 4 (Dec., 1981), стр. 187–91.</ref> [[Опсада на Ленинград|Опсадата на Ленинград]] започнала на 8 септември 1941. [[Киевска офанзива|Киевската офанзива]] била несомнено најуспешна, резултирајќи со опколување и елиминирање на 4 советски армии, со што било овозможено напредување кон Кримскиот Полуостров и индустриски развиените делови на источна Украина. Во периодот од 20 октомври до 24 октомври 1941 во [[Прва Битка за Харков|Првата Битка за Харков]] силите на Оската извојувале победа, што се сметало за почеток на успешниот крај на Операција Барбароса со победа на силите на Оската.

[[Податотека:Bundesarchiv Bild 183-L20582, Charkow, Strassenkämpfe.jpg|лево|мини|Германски војници и оклопни возила во [[Прва Битка за Харков|Првата Битка за Харков]], 1941.]]

[[Податотека:Kyiv-Prorizna_1941.jpg|лево|мини|[[Крешчатик]], главната улица во Киев, по серија германски бомбардирања.]]

Одвојувањето на три четвртини од воената сила на Оската и мнозинството од нејзината воена авијација од Франција кон централните делови на Средоземното Море и кон источниот фронт<ref name="D. Glantz. Soviet-German War">[[David M. Glantz]] [http://www.strom.clemson.edu/publications/sg-war41-45.pdf The Soviet‐German War 1941–45] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110617094931/http://www.strom.clemson.edu/publications/sg-war41-45.pdf|date=2011-06-17}} Myths and Realities: A Survey Essay.</ref><ref>''Hitler Can Be Beaten''. The New York Times: Aug 5, 1941</ref> ги убедиле британските сили да преминат кон промена на својата стратегија.<ref>Brian P. Farrell. ''Yes, Prime Minister: Barbarossa, Whipcord, and the Basis of British Grand Strategy, Autumn 1941''. The Journal of Military History, Vol. 57, No. 4 (Oct., 1993), стр. 599–625</ref>

На 12 јули 1941 СССР и Велика Британија го потпишале [[Англо-Советски договор|Англо-Советскиот договор]],<ref>Pravda, Alex; Duncan, Peter J. S. ''Soviet-British Relations Since the 1970s'', стр. 29.</ref> кој всушност претставувал официјално формирање на воениот сојуз помеѓу СССР и Велика Британија против Германија, кој првпат бил тестиран во сојузничката окупација на Иран уште попозната како [[Англо-Советска инвазија на Иран|Англо-Советската инвазија на Иран]], која траела од 25 август до 17 септември 1941, а завршила со победа на сојузниците СССР и Велика Британија, со што биле осигурани персискиот коридор и нафтените полиња во Иран.<ref>Heptulla, Najma. ''The Logic of Political Survival'', стр. 131.</ref> Во август 1941 Велика Британија и САД ја потпишале [[Атлантска Повелба|Атлантската Повелба]], која претставувала нацрт документ и темел за многу меѓународни договори потпишани и меѓународни организации создадени по Втората светска војна.<ref name="AdvenBrit223">Louis, William Roger. ''More Adventures with Britannia: Personalities, Politics and Culture in Britain'', стр. 223.</ref> Во ноември 1941 силите на Комонвелтот започнале контра-офанзива со Операцијата [[Операција Crusader|Crusader]] или Операција Крстоносец и ги повратиле сите територии коишто силите на Оската ги имале во меѓувреме окупирано во северна Африка.<ref>Gannon, James. ''Stealing Secrets, Telling Lies: How Spies and Codebreakers Helped Shape the Twentieth Century'', стр. 76.</ref>

Претходната година Јапонија ја окупирала и јужна Индокина, делумно за да го зголеми притисокот врз Кина со блокирање на маршрутите низ коишто поминувале ресурсите и залихите во облик на помош за Кина, а делумно за да ја подобри сопствената позиција во случај да дојде до војна помеѓу Јапонија и западните земји.<ref>''AFLMA Year in Review'', стр. 33.</ref> Јапонија, сметајќи дека ќе добие некакви придобивки од сојузништвото со Германија, побарала воена помош од Германија, вклучувајќи и побарувачка за постојан увоз на нафта од окупираните делови на Индонезија од страна на Холандија, тогаш под германска окупација. Но ваквите обиди на Јапонија завршиле неуспешно во јуни 1941.<ref>''AFLMA Year in Review'', стр. 32.</ref> САД, Велика Британија и други западни држави реагирале на јапонската окупација на Индокина со замрзнување на јапонските имоти и средства кај нив, а САД, коишто обезбедувале 80% од целокупната побарувачка на нафта на Јапонија<ref>Irvine H. Anderson, Jr. ''De Facto Embargo on Oil to Japan: A Bureaucratic Reflex''. The Pacific Historical Review, Vol. 44, No. 2 (May, 1975), стр. 201.</ref> реагирале и со целосно нафтено ембарго.<ref>Northrup, Cynthia Clark. ''The American economy: a historical encyclopedia'', стр. 214.</ref> Со ова Јапонија била оставена да бира помеѓу откажување од своите амбиции за воспоставување доминантна власт во Азија и да ја прекине војната со Кина, или да преземе контрола врз ресурсите што и требале по пат на сила. Јапонските власти не сакале ни да помислат на прекин на војната со Кина и откажување на своите амбиции за воспоставување доминантна власт во Азија, а ембаргото воведено од страна на САД го сметале како неофицијална најава за војна со САД.<ref>Lightbody, Bradley. ''The Second World War: Ambitions to Nemesis'', стр. 125.</ref> Јапонскиот империјален главен штаб планирал во брзи наврати да ги окупира териториите во Азија окупирани од страна на европските држави, со цел да создаде голем одбранбен периметар во централните делови на Тихиот Океан, по што Јапонија би можела слободно да ги експлоатира ресурсите од југоисточна Азија, а при тоа Сојузниците би претрпеле сериозни загуби во случај на евентуална војна со Јапонија. За да се спречи интервенција од страна на САД било потребно да се неутрализира американската морнарица во водите на Тихиот Океан.<ref>Morgan, Patrick M. ''Strategic Military Surprise: Incentives and Opportunities'', стр. 51.</ref>

[[Податотека:Soviet_Offensive_Moscow_December_1941.jpg|лево|мини|Советски трупи опремени со зимска воена опрема тргнуваат во против напад кон германските тенкови, декември 1941.]]

До октомври 1941, силите на Оската ги оствариле своите цели за окупирање на Украина и Балтичкиот регион, оставајќи ги само опсадите на Ленинград<ref>Gerald R. Kleinfeld. ''Hitler's Strike for Tikhvin''. Military Affairs, Vol. 47, No. 3 (Oct., 1983), стр. 122–28.</ref> и Севастопол<ref>Shukman, Harold. ''Stalin's Generals'', стр. 113.</ref> сè уште недовршени, а направиле и подготовки за продолжување на суспендираната, односно одложената опсада на Москва. Но руската зима во периодот 1941/1942, која била една од најстудените во 20 век се вмешала и одиграла голема улога во [[Битка за Москва|Битката за Москва]], а со тоа и во Втората светска војна. Битката траела од 2 октомври 1941 до 7 јануари 1942. Силите на Оската стигнале до предградието на Москва. На 30 километри од центарот на Москва, со погледот кон [[Кремљ]], германците и нивните сојузници биле принудени да запрат.<ref>According to D.Glantz, [http://www.strom.clemson.edu/publications/sg-war41-45.pdf The Soviet‐German War 1941–45] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110617094931/http://www.strom.clemson.edu/publications/sg-war41-45.pdf |date=2011-06-17 }} "By 1 ноември [the Wehrmacht] had lost fully 20% of its committed strength (686,000 men), up to 2/3 of its ½-million motor vehicles, and 65 percent of its tanks. The German Army High Command (OKH) rated its 136 divisions as equivalent to 83 full-strength divisions."</ref><ref>Klaus Reinhardt; Karl B. Keenan. ''Moscow-The Turning Point: The Failure of Hitler's Strategy in the Winter of 1941–42''. Berg, 1992. ISBN 0-85496-695-1, стр. 227.</ref> Силните ефекти на руската зима, неподносливи за недоволно подготвените за зимско војување под ниски температури и до –15&nbsp;°C германски војници и нивните сојузници, биле вешто искористени од страна на маршалите [[Георги Жуков]] и [[Александар Василевски]] во одбраната на Москва. Генералот [[Едуард Вагнер]], задолжен за воени залихи и ресурси наменети за силите на Оската при Битката за Москва, кој подоцна бил еден од заговарачите на [[Атентат врз Адолф Хитлер од 20 јули 1944|атентатот врз Хитлер на 20 јули 1944]], на 27 ноември 1941 рапортирал:

"При крај сме со залихи и ресурси, човечки и материјални. Ќе се соочиме со опасностите на длабока зима."

Кон почетокот на декември 1941, свежо мобилизирани резерви<ref>Louis Rotundo. ''The Creation of Soviet Reserves and the 1941 Campaign''. Military Affairs, Vol. 50, No. 1 (Jan., 1986), стр. 21–8.</ref> ги израмниле советските сили со силите на Оската во Битката за Москва<ref name="D. Glantz. Soviet-German War" />. Ова, заедно со разузнавачки информации за минималниот број на војници неопходни на Далечниот Исток за да се спречи евентуален напад од страна на јапонската [[Квантунг Армија|Квантунг]] армија<ref>Raymond L. Garthoff. ''The Soviet Manchurian Campaign, August 1945''. Military Affairs, Vol. 33, No. 2 (Oct., 1969), стр. 312.</ref> им било доволно на маршалите Жуков и Василевски за да започнат масовна контра-офанзива, која што започнала на 5 декември 1941 на 1000 километри долгиот фронт, по што силите на Оската биле присилени да се повлечат 100 до 250 километри западно од Москва.<ref>Welch, David. ''Modern European History, 1871–2000: A Documentary Reader'', стр. 102.</ref> Со одлучната победа на Советскиот Сојуз во [[Битка за Москва|Битката за Москва]] и официјално завршила [[Блицкриг]] фазата во Втората светска војна во Европа.<ref>A. S. Milward. ''The End of the Blitzkrieg''. The Economic History Review, New Series, Vol. 16, No. 3 (1964), стр. 499–518.</ref>

[[Податотека:Japanese troops mopping up in Kuala Lumpur.jpg|десно|мини|Јапонски трупи напредувајќи во [[Куала Лумпур]].]]

[[Податотека:Pearl_harbour.png|лево|мини|Од лево кон десно: Бојните бродови „Вест Вирџинија“ (сериозно оштетен), „Тенеси“ (оштетен) и потонатиот „Аризона“ по јапонскиот напад на Перл Харбор.]]

[[Податотека:Bosbritsurrendergroup.jpg|десно|мини|Британски војници се предаваат на јапонските сили во Сингапур.]]

Во меѓувреме, кон крајот на април 1942 Јапонија речиси целосно ги освоила Бурма, Филипините, Малаја, деловите од Индонезија окупирани од страна на Холандија, Сингапур<ref>Klam, Julie. ''The Rise of Japan and Pearl Harbor'', стр. 27.</ref> и главната поморска база во пристанишниот град Рабаул, нанесувајќи им сериозни загуби на сојузничките трупи и огромен број на воени заробеници. Јапонските сили исто така постигнале поморски победи во Јужнокинеското Море, морето Јава и Индискиот Океан,<ref>Hill, J. R.; Ranft, Bryan. ''The Oxford Illustrated History of the Royal Navy'', стр. 362.</ref> а исто така ја бомбардирале и сојузничката поморска база во пристанишниот град Дарвин во Австралија. Единствениот вистински успех на Сојузниците против Јапонија во овој период била победата во [[Втора Битка за Чангша|Втората Битка за Чангша]], која се одвивала во периодот од 24 декември 1941 до 15 јануари 1942, завршувајќи со победа на Кина.<ref name="ChinaBitter158">Hsiung, James Chieh; Levine, Steven I. ''China's Bitter Victory: The War with Japan, 1937–1945'', стр. 158.</ref> Ваквите лесни победи против неподготвените противници ја направиле Јапонија самоуверена, но и прерастегната на фронтовите.

Германија исто така ја задржала иницијативата. Искористувајќи значителни разузнавачки информации за наредби издадени од страна на американските команданти, германската морнарица успеала да потопи значителни залихи и ресурси надвор од американскиот атлантски брег.<ref>Gooch, John. ''Decisive Campaigns of the Second World War'', стр. 52.</ref> И покрај значителните загуби, европските сили на Оската успеале да ја запрат советската офанзива кон централните и јужните делови на Советскиот Сојуз во Европа, одржувајќи ги под своја окупација повеќето советски територии окупирани претходната година<ref name="D. Glantz. Soviet-German War" />. Во северна Африка, германските сили започнале офанзива во јануари 1942, принудувајќи ги британските сили да се повлечат позади [[Газала Линија]]та кон почетокот на февруари 1942,<ref>Molinari, Andrea. ''Desert Raiders: Axis and Allied Special Forces 1940–43'', стр. 91.</ref> следено од привремено затишје што Германија го искористила за да направи подготовки за наредните офанзиви.<ref>Mitcham, Samuel W.; Mitcham, Samuel W. Jr. ''Rommel's Desert War: The Life and Death of the Afrika Korps'', стр. 31.</ref>

 

=== Пресвртницата во војната ===

[[Податотека:SBD-3 Dauntless bombers of VS-8 over the burning Japanese cruiser Mikuma on 6 June 1942.jpg|десно|мини|Американски "нуркачи" бомбардери [[SBD Dauntless]] во [[Битка за Мидвеј|Битката за Мидвеј]], јуни 1942.]]

На 3 мај 1942, Јапонија ја започнала [[Операција Мо|Операцијата Мо]], чијашто цел била заземање на пристанишниот град Морсби, со што ќе можела да ги прекине комуникациските врски и рутите низ коишто поминувале залихите и ресурсите помеѓу САД и Австралија. Но Сојузниците возвратиле на ударот, по што јапонските сили биле принудени да се повлечат.<ref>Maddox, Robert James. ''The United States and World War II'', стр. 111–12.</ref> По бомбардирањата на Токио на 18 април 1942 од страна на сојузниците, уште попознати како [[Дулитлов Напад|Дулитловиот Напад]], Јапонија планирала окупирање на Мидвејскиот атол, со цел да ги поттикне американските носачи на авиони да возвратат на нападот, по што би биле уништени од страна на јапонските сили. Како диверзија, Јапонија ја започнала [[Поход на Алеутиските Острови|Походот на Алеутиските Острови]] на 3 јуни 1942.<ref>Salecker, Gene Eric. ''Fortress Against the Sun: The B-17 Flying Fortress in the Pacific'', стр. 186.</ref> Кон почетокот на јуни, Јапонија ги започнала воените операции, но американските сили, располагајќи со разузнавачки информации од јапонските воени штабови, до коишто дошле кон крајот на мај 1942, свесни за стапицата поставена од страна на Јапонија, ја искористиле оваа можност за да и нанесат силен удар на империјалната јапонска морнарица.<ref>Ropp, Theodore. ''War in the Modern World'', стр. 368.</ref> [[Битка за Мидвеј|Битката за Мидвеј]] траела од 4 јуни до 7 јуни 1942, а завршила со одлучна победа на Сојузниците. Со својот капацитет за агресивна акција намален по Битката за Мидвеј, Јапонија одбрала да се фокусира на повторниот обид за окупирање на пристанишниот град Морсби, овој пат преку походот на Кокода Трак, чија цел била окупирање на целата територија на Папуа.<ref>Weinberg, Gerhard L. ''A World at Arms: A Global History of World War II'', стр. 339.</ref> Походот започнал на 21 јули 1942, а завршил на 16 ноември 1942 со стратешка победа на Сојузниците. САД, од друга страна, планирале контра-напад насочен кон јапонските позиции во јужните делови на [[Соломонски острови|Соломонските Острови]], особено Гвадалканал како прва фаза да окупирање на пристанишниот град Рабаул, кој тогаш бил главна база на јапонските сили во југоисточна Азија.<ref>Gilbert, Adrian. ''The Encyclopedia of Warfare: From Earliest Times to the Present Day'', стр. 259.</ref> И двата плана преминале кон реализација од страна на Сојузниците, [[Битка за Гвадалканал|Битката за Гвадалканал]] започнала на 7 август 1942, а кон средината на септември 1942, јапонските сили, за коишто Гвадалканал сега станал приоритет, биле принудени да се повлечат кон пристанишниот град Морсби, каде што се соочиле со сојузничките трупи на САД и Австралија во [[Битка за Буна-Гона|Битката за Буна-Гона]], која траела од 16 ноември 1942 до 22 јануари 1943, а завршила со победа на Сојузниците.<ref>Swain, Bruce. ''A Chronology of Australian Armed Forces at War 1939–45'', стр. 197.</ref> Гвадалканал бил во центарот на фокусот и на двете страни, коишто вложиле многу средства и реурси, човечки и материјални, секоја со цел да извојува победа. Битката за Гвадалканал завршила на 9 февруари 1943 со стратешка победа на Сојузниците.<ref>Hane, Mikiso. ''Modern Japan: A Historical Survey'', стр. 340.</ref>

Во Бурма, силите на Комонвелтот започнале две операции. Првата била офанзива во Араканскиот регион, уште попозната како [[Прва Араканска Офанзива|Првата Араканска Офанзива]], која започнала кон крајот на 1942, а завршила неуспешно, принудувајќи ги силите на Комонвелтот да се повлечат кон Индија кон почетокот на мај 1943.<ref>Marston, Daniel. ''The Pacific War Companion: From Pearl Harbor to Hiroshima'', стр. 111.</ref> Втората била офанзива во Бурма, уште попозната како [[Операција Лонгклот|Операцијата Лонгклот]], која започнала кон почетокот на февруари 1943, а завршила кон крајот на април 1943 со дубиозни резултати за Сојузниците.<ref>Brayley, Martin. ''The British Army, 1939–45'', стр. 9.</ref>

 

 

На германскиот источен фронт, силите на Оската извојувале победи против Советскиот Сојуз во [[Битка за Керчкиот Полуостров|Битката за Керчкиот Полуостров]], која траела од 8 мај до 18 мај 1942, како и во [[Втора Битка за Харков|Втората Битка за Харков]],<ref>Read, Anthony. ''The Devil's Disciples: Hitler's Inner Circle'', стр. 764.</ref> која траела од 12 мај до 28 мај 1942, а исто така започнале и летна офанзива во јужните делови на Советскиот Сојуз во Европа во јуни 1942 со цел да ги заземат нафтените полиња на Кавказкиот полуостров. Советските команданти одлучиле дека не смеат да попуштат во [[Сталинградска битка|Битката за Сталинград]], чие заземање било од стратешка важност за силите на Оската бидејќи Сталинград се наоѓал среде патот којшто морале да го поминат за да ја започнат кавказката офанзива. Битката за Сталинград започнала на 17 јули 1942. Кон средината на ноември 1942, германските војници и нивните сојузници го зазеле речиси целиот град, но морале да се соочат со отпорот на советските војници низ улиците на Сталинград. По ова, советскиот воен команден врв ја започнал својата зимска офанзива со [[Операција Уран|Операцијата Уран]], чијашто цел била опколување и уништување на силите на Оската во Сталинград и околината.<ref>Badsey, Stephen. ''The Hutchinson Atlas of World War II Battle Plans: Before and After'', стр. 235–36.</ref><ref>Black, Jeremy. ''World War Two: A Military History'', стр. 119.</ref> Операцијата траела од 19 ноември до 23 ноември 1942, а завршила со стратешка победа на Црвената Армија. Битката за Сталинград завршила на 2 февруари 1943 со одлучна победа на Советскиот Сојуз. Кон средината на февруари 1943, силите на Оската ја започнале [[Трета Битка за Харков|Третата Битка за Харков]], која траела од 19 февруари до 15 март 1943, а завршила со победа на силите на Оската. До денешен ден, [[Сталинградска битка|Битката за Сталинград]] важи за најкрвавата битка во историјата на целото човештво. Од градот Сталинград и околните помали градови и села само 3% останале недопрени од војната. По Втората светска војна, градот бил прогласен за Град Херој. По поразот во Битката за Сталинград, германските сили и нивните европски сојузници формирале воена линија околу рускиот град Курск.<ref>Shukman, Harold. ''Stalin's Generals'', стр. 142.</ref>

Во Африка, британските сили, загрижени дека Јапонија би можела да преземе команда врз базите во Мадагаскар, тогаш под контрола на Вишкиот Режим, било повод за да го окупираат островот во [[Битка за Мадагаскар|Битката за Мадагаскар]], која траела од 5 мај до 6 ноември 1942, а завршила со победа на Сојузниците.<ref>Paxton, Robert O. ''Vichy France: Old Guard and New Order, 1940–1944'', стр. 313.</ref> На ова, силите на Оската реагирале со офанзива во Либија во [[Битка за Газала|Битката за Газала]], која траела од 26 мај до 21 јуни 1942, а завршила со победа на силите на Оската, окупирајќи го градот Газала во близина на пристанишниот град Тобрук. Ваквата офанзива на силите на Оската ги принудила силите на Сојузниците да се повлекуваат во Египет, сè до [[Прва Битка за Ел Аламејн|Првата Битка за Ел Аламејн]], која траела од 1 јули до 27 јули 1942, а завршила со победа на Сојузниците.<ref>Rich, Norman. ''Hitler's War Aims: Ideology, the Nazi State, and the Course of Expansion'', стр. 178.</ref> Во континентална Европа, серии на напади од страна на сојузничките командоси кулминирала со нападот на Дијеп, уште попознат како [[Битка за Дијеп|Битката за Дијеп]], кој се случил на 19 август 1942, а завршил со тактичка победа на германските сили.<ref>Penrose, Jane. ''The D-Day Companion'', стр. 129.</ref><ref>Robin Neillands. ''The Dieppe Raid: The Story of the Disastrous 1942 Expedition.'' (Indiana University Press, 2006).</ref> [[Битка за Алам ел Халфа|Битката за Алам ел Халфа]], уште попозната како Битката за Алам Халфа траела од 30 август до 5 септември 1942, се одвивала јужно од Ел Аламејн, а завршила со успешна одбрана на силите на Сојузниците од силите на Оската, со што Сојузниците успеале да достават воена помош наменета за потребите на Малта, по што опсадата на Малта од страна на Италија и Германија започната на 11 јуни 1940 завршила во декември 1942 со победа на Сојузниците.<ref>Thomas, David Arthur. ''A Companion to the Royal Navy'', стр. 265.</ref> По ова следела [[Втора Битка за Ел Аламејн|Втората Битка за Ел Аламејн]], уште попозната како историската Битка за Ел Аламејн, која траела од 23 октомври до 5 ноември 1942, а завршила со одлучна победа на Сојузниците. По оваа битка силите на Оската биле принудени да се повлечат западно кон Либија.<ref>Thomas, Nigel. ''German Army 1939–1945 (2): North Africa & Balkans'', стр. 8.</ref> По ова следувала [[Операција Torch|Операцијата Torch]] или Операција Факел, предводена од англо-американските сили на Сојузниците, чијашто цел била окупирање на териториите окупирани од страна на Франција во северна Африка, тогаш под окупација на Вишкиот Режим. Операцијата траела од 8 ноември до 10 ноември 1942, а завршила со победа на Сојузниците.<ref name="AWP38">Ross, Steven T. ''American War Plans, 1941–1945: The Test of Battle'', стр. 38.</ref> На ова Хитлер реагирал со окупацијата на европските делови на Франција окупирани од страна на Вишкиот Режим,<ref name = "AWP38" /> која што завршила успешно за здружените германско-италијански сили на Оската. Иако Вишкиот Режим не пружил речиси никаков отпор, сепак помогнал во евакуацијата на француската морнарица од градот Тулон, со цел да ја спречи Германија да преземе команда врз истата.<ref>Bonner, Kit; Bonner, Carolyn. ''Warship Boneyards'', стр. 24.</ref> Тогаш веќе приклештените сили на Оската во Африка биле принудени да се повлечат во Тунис, кој бил окупиран во [[Туниски поход|Тунискиот поход]], кој траел од 17 ноември 1942 до 13 мај 1943, а завршил со победа на Сојузниците.<ref>Collier, Paul. ''The Second World War (4): The Mediterranean 1940–1945'', стр. 11.</ref>

 

=== Сојузниците се здобиваат со брзина ===

[[Податотека:Bombing of Hamburg.ogg|десно|мини|Видео снимка прикажувајќи ги бомбардирањата на [[Хамбург]] од страна на Сојузниците.]]

[[Податотека:IND_004723.jpg|десно|мини|Британски војници испукувајќи од минофрлач во [[Битка за Имфал|Битката за Имфал]].]]

Во континентална Азија, јапонците започнале две големи офанзиви. Првата била насочена кон британските позиции во индиската држава Асам,<ref>Lightbody, Bradley. ''The Second World War: Ambitions to Nemesis'', стр. 224.</ref> уште попозната како [[Операција U-Go|Операцијата U-Go]], која што започнала во март 1944, по што јапонските сили ги презеле позициите на сојузничките сили во Имфал и Кохима<ref>Zeiler, Thomas W. ''Unconditional Defeat: Japan, America, and the End of World War II'', стр. 60.</ref> кон мај 1944, но сепак јапонците биле под опсада во Мјиткина од страна на кинеските сили кои ја окупирале северна Бурма кон крајот на 1943.<ref>Craven, Wesley Frank; Cate, James Lea. ''[http://books.google.ca/books?id=6ZsTiBcmzNUC The Army Air Forces in World War II, Volume Five — The Pacific, Matterhorn to Nagasaki]'', стр. 207.</ref> Сојузниците постигнале одлучни победи во [[Битка за Имфал|Битката за Имфал]], која траела од 8 март до 3 јули 1944, и во [[Битка за Кохима|Битката за Кохима]], која траела од 4 април до 22 јуни 1944. Операцијата U-Go завршила во јуни 1944 со победа на Сојузниците. Втората голема офанзива, уште попозната како [[Операција Ichi-Go|Операцијата Ichi-Go]] имала за цел да ги собори главните кинески воени сили во областа Хенан со цел да се обезбедат железнички врски помеѓу окупираните територии од страна на Јапонија во југоисточните делови на континентална Азија, како и заземање на воздухопловните бази на Сојузниците во областа.<ref>Hsiung, James Chieh; Levine, Steven I. ''China's Bitter Victory: The War with Japan, 1937–1945'', стр. 163.</ref> Операцијата траела од 17 април до 10 декември 1944, а завршила со победа на јапонските сили. [[Трета Битка за Чангша|Третата Битка за Чангша]] траела во периодот од мај до август 1944, а завршила со победа на јапонските сили.<ref>Coble, Parks M. ''Chinese Capitalists in Japan's New Order: The Occupied Lower Yangzi, 1937–1945'', стр. 85.</ref>

По Битката за Гвадалканал, Сојузниците започнале операции против Јапонија во водите на Тихиот Океан. Во мај 1943, американските сили биле испратени да ги елиминираат јапонските сили на Алеутиските Острови<ref>Thompson, John Herd; Randall, Stephen J. ''Canada and the United States: Ambivalent Allies'', стр. 164.</ref> и започнале големи операции за опколување на пристанишниот град Рабаул со заземање на островите кои го опколувале, а исто така го започнале походот за Гилбертските и Маршалските Острови во ноември 1943, со цел да го пробијат јапонскиот одбранбен периметар, која завршила во февруари 1944 со победа на американските сили, а до крајот на март 1944 американските сили успеале и да ја постигнат својата цел за опколување на Рабаул.<ref>''Freedom from Fear: The American People in Depression and War, 1929–1945'', стр. 610.</ref> На 15 август 1943 завршил Походот за Алеутиските Острови со победа на Сојузниците. Со [[Операција Хеилстоун|Операцијата Хеилстоун]], која траела од 17 февруари до 18 февруари 1944, а завршила со победа на американските сили, била неутрализирана уште една голема јапонска база на Каролинските Острови. На 22 април 1944 Сојузниците ја започнале Походот за Западна Нова Гвинеја, која траела до крајот на војната, кога завршила со победа на Сојузниците.<ref>Rottman, Gordon L. ''World War II Pacific Island Guide: A Geo-Military Study'', стр. 228.</ref>

Во Средоземното Море, Сојузниците ја започнале [[Инвазија на Сицилија|Инвазијата на Сицилија]], која траела од 9 јули до 17 август 1943, а завршила со победа на Сојузниците. Нападот на италијанското тло, заедно со претходните неуспеси на режимот на Бенито Мусолини придонеле за негово апсење кон крајот на јули 1943.<ref>O'Reilly, Charles T. ''Forgotten Battles: Italy's War of Liberation, 1943–1945'', стр. 32.</ref> По окупацијата на Сицилија, Сојузниците ја започнале [[Инвазија на Италија|Инвазијата на Италија]], која траела од 3 септември до 16 септември 1943, а завршила со победа на Сојузниците, додека во меѓувреме Италија капитулирала на 8 септември 1943.<ref>McGowen, Tom. ''Assault From The Sea: Amphibious Invasions in the Twentieth Century'', стр. 43–44.</ref> По капитулацијата на Италија, Германија реагирала со разоружување на италијанските војници на териториите неокупирани од страна на Сојузниците, преземање контрола врз италијанските територии<ref>Lamb, Richard. ''War in Italy, 1943–1945: A Brutal Story'', стр. 154–55.</ref> сè уште неокупирани од страна на Сојузниците и поставување серии на одбранбени линии.<ref>Hart, Stephen; Hart, Russell. ''The German Soldier in World War II'', стр. 151.</ref> На 12 септември 1943 германски тим на воени специјалци го ослободиле Мусолини, по што тој ја формирал марионетската држава [[Социјална Република Италија]]<ref>Blinkhorn, Martin. ''Mussolini and Fascist Italy'', стр. 52.</ref> на северните делови од Италија тогаш под окупација на Германија. Сојузниците се бореле низ повеќе одбранбени линии, сè додека не стигнале до главната германска одбранбена линија кон средината на ноември 1943, уште попозната како Зимската Линија.<ref>Read, Anthony; Fisher, David. ''The Fall of Berlin'', стр. 129.</ref> [[Битка за Монтекасино|Битката за Монтекасино]] траела од 17 јануари до 18 мај 1944, а завршила со стратешка победа на Сојузниците. [[Битка за Анзио|Битката за Анзио]], уште попозната како Операција Шингл траела од 22 јануари до 5 јуни 1944, а завршила со победа на Сојузниците. Кон крајот на мај 1944, со успешниот тек на овие две офанзиви, германските сили биле принудени да се повлечат, по што на 4 јуни 1944 Рим бил заземен од страна на силите на Сојузниците.<ref>Havighurst, Alfred F. ''Britain in Transition: The Twentieth Century'', стр. 344.</ref>

 

[[Податотека:Teheran_conference-1943.jpg|десно|мини|Водачите на [[Техеранска Конференција|Техеранската Конференција]], од лево кон десно: Сталин(СССР), Рузвелт(САД) и Черчил(Велика Британија), 28 ноември-1 декември 1943.]]

Германија претрпела сериозни порази и во водите на Атлантскиот Океан. Заклучно со мај 1943, германците изгубиле огромен број на подморници, што придонело за прекинување на поморскиот поход од страна на германската морнарица.<ref>Read, Anthony. ''The Devil's Disciples: Hitler's Inner Circle'', стр. 804.</ref>

На источниот фронт, силите на Оската ги поминале пролетта и почетокот на летото 1943 правејќи подготовки за окупација на рускиот град Курск. Советскиот воен команден врв паралелно со подготовките на силите на Оската го подготвувал градот за нејзината офанзива.<ref>Glantz, David M. ''From the Don to the Dnepr: Soviet Offensive Operations, December 1942 – August 1943'', стр. 216–17.</ref> На 4 јули 1943 германците ја започнале офанзивата, но недела дена подоцна Хитлер ја откажал истата.<ref>Kershaw, Ian. ''Hitler, 1936–1945: Nemesis'', стр. 592.</ref> Поради неочекуваното откажување на офанзивата од страна на Хитлер, Црвената Армија била со можност да започне масовна контра-офанзива, која резултирала со протерување на силите на Оската од советските територии заклучно со јуни 1944, по што советските војски навлегле во Романија.<ref>Chubarov, Alexander. ''Russia's Bitter Path to Modernity: A History of the Soviet and Post-Soviet Eras'', стр. 122.</ref> [[Битка за Курск|Битката за Курск]], која започнала на 4 јули 1943, и покрај неочекуваното откажување на германската офанзива од страна на Хитлер, сепак продолжила и завршила на 23 август 1943, со одлучна победа на Советскиот Сојуз. До денешен ден, Битката за Курск важи за најголемата тенковска битка во историјата на војувањето.

На 16 декември 1944, германските сили ја започнале [[Арденска Офанзива|Арденската Офанзива]], позната под името [[Стража на Рајна]], историски уште попозната како [[Битка на Испакнатоста|Битката на Испакнатоста]], која траела до 25 јануари 1945, а завршила со победа на Сојузниците. Советските сили навлегле преку Унгарија во териториите под германска окупација во Средна Европа. Германските сили почнале со повлекување од Грција и Албанија преку Југославија, по што на 20 март 1945, југословенските партизани започнале офанзива против германските сили во западна Југославија.<ref name="WorldArms758">Weinberg, Gerhard L. ''A World at Arms: A Global History of World War II'', стр. 758, 820.</ref> Во Италија, силите на Сојузниците биле задржани на Готик Линијата од страна на германските сили. На 12 јануари 1945, советските сили ја започнале [[Вистуло-Одерска Офанзива|Вистуло-Одерската Офанзива]], која траела до 2 февруари 1945, а завршила со победа на советските сили. Паралелно советските сили ја започнале и [[Источнопруска Офанзива|Источнопруската Офанзива]], која траела од 13 јануари до 9 мај 1945, а завршила со победа на советските сили.<ref>Glantz, David M. ''The Soviet-German War 1941–1945: Myths and Realities: A Survey Essay'' стр. 85.</ref>

Од 4 февруари до 11 февруари 1945, на Кримскиот Полуостров, во близина на градот Јалта, се одржала [[Кримска конференција|Конференцијата во Јалта]], на која учествувале водачите на Велика Британија, САД и СССР, на која била договорена поделбата на окупираните зони во поствоена Германија,<ref>Solsten, Eric. ''Dwight Germany: A Country Study'', стр. 76–7.</ref> кога Советскиот Сојуз би и објавил војна на Јапонија,<ref>United States Dept. of State. ''The China White Paper, August 1949'', стр. 113.</ref> било договорено основањето на [[Обединети Нации|Организацијата на Обединетите Нации]], а исто така било одлучено да се признае [[Народноослободителна војска на Југославија|Народноослободителната војска на Југославија]], или НОВЈ, како сојузник во војната на страна на Сојузниците.