Катински масакр: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Откажано уредувањето 5040123 на MathXplore (разговор)
Ознаки: Отповикај Отповикано
с Reverted edits by 37.113.140.83 (talk) to last version by MathXplore: unnecessary links or spam
Ознаки: Отповикување SWViewer [1.4]
Ред 2:
'''Катинскиот масакр''' или '''масакрот во Катинската шума''' ({{lang-pl|zbrodnia katyńska}}, 'Катинскиот криминал'; {{lang-ru|Катынский расстрел}}) е масовно погубување на [[Полјаци|полски]] граѓани што го наредила [[СССР|советската]] власт на [[5 март]] [[1940]] година.<ref name="Fischer">[https://www.cia.gov/csi/studies/winter99-00/art6.html Benjamin B. Fischer.The Katyn Controversy: Stalin's Killing Field] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070509174522/https://www.cia.gov/csi/studies/winter99-00/art6.html |date=2007-05-09 }} Официјално мрежно место на ЦИА</ref> Проценките за бројот на убиени лица се движат од 1803 (според [[Русија|руската]] влада<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.aiipowmia.com/inter25/in130305katyn.html |title=www.aiipowmia.com InterNetwork.Russia and the Katyn Forest Massacre. 13 март 2005. |accessdate=2010-04-24 |archive-date=2007-06-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070625075725/http://www.aiipowmia.com/inter25/in130305katyn.html |url-status=dead }}</ref>) до 21 768 (според [[полска]]та влада<ref name="ipn_eng_news_high_katyn_decision">Одлуката за отпочнување истрага за Катинскиот масакр, Малгожата Кижњар-Плота, Државна комисија за прогонување на злосторствата против полскиот народ, [[Варшава]] [[30 ноември]] [[2004]] година, [https://web.archive.org/web/20050527124420/http://www.ipn.gov.pl/eng/eng_news_high_katyn_decision.html (Интернет архива)]</ref>). Полските воени заробеници и затвореници биле убивани во [[Катин]]ската шума крај [[Твер]] (рус. Тверь), [[харков]]ските затвори и на други места.<ref>Податоци од Шелпиновото писмо до Хрушчов и советски податоци од 3 декември 1941.</ref> Околу 8000 од убиените биле [[офицер]]и заробени во [[1939]] година за време на советскиот напад на Полска, додека останатите биле полски граѓани - земјопоседници, жандарми, сопственици на фабрики и државни службеници — осудени за шпионажа и саботирање.<ref name="ipn_eng_news_high_katyn_decision"/> Полскиот воен систем налагал секој кој поседувал универзитетска диплома да биде резервен офицер, така што Советите на овој начин убиле голем број на полски интелектуалци.
 
Најпрво името „Катински масакр“ се однесувало само на [[масакр]]от во [[Катинската шума]], близу до селото [[Катин]] и [[Гнездово]] (на 19&nbsp;km западно од [[Смоленск]], Русија), извршен над полските офицери кои се наоѓале во логорите за воени заробеници во [[Старобелск]] и [[Осташков]],<ref>Zawodny, Janusz K., Death in the Forest: The Story of the Katyn Forest Massacre, University of Notre Dame Press, 1962, ISBN 0-268-00849-3 [http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=27886543 онлајн книга]</ref> како и на убиството на политички затвореници во западна [[Белорусија]] и западна [[Украина]]<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.electronicmuseum.ca/Poland-WW2/katyn_memorial_wall/kmw_resolution.html |title=Извадок од белешката бр. 13 од состанокот на политбирото на ЦК, наредба за стрелање од 5 март 1940. |accessdate=2010-04-24 |archive-date=2005-09-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050921034703/http://www.electronicmuseum.ca/Poland-WW2/katyn_memorial_wall/kmw_resolution.html |url-status=dead }}</ref> кои се стрелани во Катинската шума по наредба на [[Јосиф Висарионович Сталин|Сталин]], потоа во штабот на [[Народен комесаријат за внатрешни работи|НКВД]] (рус. ''Народный комиссариат внутренних дел'') во Смоленск при т. н. Смоленска кланица<ref name="Fischer"/> и во затворите [[Калинин]] (Твер), Харков, [[Москва]] и други руски градови.<ref name="ipn_eng_news_high_katyn_decision"/>
 
До Катинскиот масакр се дошло по одлуката на [[Политбиро]]то на [[Централен комитет|ЦК]] на [[Комунистичка партија на Советскиот Сојуз|Комунистичката партија на Советскиот Сојуз]] од 5 март 1940 година да се убијат сите воени заробеници кои НКВД ги држел во логорите на територијата на СССР. Масакрот е извршен во строга тајност, но веќе во [[1943]] година се откриени масовните гробници во Катин на просторот кој привремено го окупирала [[Нацистичка Германија]]. Советскиот Сојуз ја негирал одговорноста за извршувањето на масакрот сè до [[1990]], кога е објавено дека тајната полиција на НКВД го извршила масакрот и се обидела да ги сокрие доказите за него.<ref name="ipn_eng_news_high_katyn_decision"/><ref name="bbc161204">BBC вести: Русија ги објави документите за масакрот, [[16 декември]] [[2004]]. [http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4102967.stm на интернет]</ref> Овој масакр, по мислењето на [[Институт на народното сеќавање|Институтот на народното сеќавање]] (пол. ''Instytut Pamięci Narodowej''), поради идеолошките позадини, како и големиот број на жртви, може да се смета за [[геноцид]] (злосторство против човештвото). Официјална Русија го отфрлува ваквиот став, меѓу другото, и поради стравувањето дека семејствата на убиените би можеле да бараат оштета. Руската власт го призна злосторот, но не го означи како геноцид, масакр или воено злосторство. Полската влада и денес инсистира на тоа да се казнат преживеаните учесници од ова дело.<ref name="ipn_eng_news_high_katyn_decision"/><ref name="Mosnews110305">Статија на Мосњуз: Катинскиот масакр не беше геноцид — Руски воен судија, 11. 03. 2005. [http://www.mosnews.com/news/2005/03/11/katynfiles.shtml online] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20050415183113/http://www.mosnews.com/news/2005/03/11/katynfiles.shtml |date=2005-04-15 }}</ref> Русија исто така не ги вброи убиените меѓу жртвите на сталинистичката репресија.
 
== Поврзани содржини ==
* [https://archive.is/j5uYY Спомен цвеќе и Катин!]
* [[Авионска несреќа кај Смоленск во 2010]]