Ендозом: Разлика помеѓу преработките

'''Ендозомите''' се група на интраклеточни [[Органела|органели за]] складирање во еукариотските [[Клетка|клетки]]. Тие потекнуваат од [[Транс-Голџи мрежа|транс-Голџиевата мрежа]] и се дел од ендоцитотскиот транспортен пат во [[Клетка|клетката]]. Молекулите или лигандите интернализирани од клеточната [[Клеточна мембрана|плазма-мембра]]<nowiki/>на можат да бидат транспортирани преку ендоцитотскиот пат сѐ до разградба во [[Лизозом|лизозомите]] или пак да бидат повторно вратени на [[Клеточна мембрана|клеточната мембрана]] преку ендоцитотскиот циклус. Исто така молекули од [[Транс-Голџи мрежа|транс-Голџиевата мрежа]] се транспортираат до ендозомите, а оттаму се насочуваат или кон лизозомите или повторни се рециклираат во [[Голџиев апарат|Голџи Апаратот]].

Ендозомите може да се класифицираат како рани, сортирачки или доцни во зависност од нивната фаза после интернализацијата и формирањето ендоцитотски везикули. <ref>{{Наведено списание|date=May 1991|title=Late endosomes derive from early endosomes by maturation|journal=Cell|volume=65|issue=3|pages=417–27|doi=10.1016/0092-8674(91)90459-C|pmid=1850321}}</ref> Ендозомите се главниот сортирачки компартимент на ендомембранскиот систем во [[Клетка|клетките]]. <ref name="endo1">{{Наведено списание|year=1996|title=Endocytosis and molecular sorting|journal=Annual Review of Cell and Developmental Biology|volume=12|pages=575–625|doi=10.1146/annurev.cellbio.12.1.575|pmid=8970738}}</ref>

Ендозомите обезбедуваат средина каде материите се сортираат пред да бидат насочени за разградба во [[Лизозом|лизозомите]]. <ref name="endo1">{{Наведено списание|year=1996|title=Endocytosis and molecular sorting|journal=Annual Review of Cell and Developmental Biology|volume=12|pages=575–625|doi=10.1146/annurev.cellbio.12.1.575|pmid=8970738}}</ref> На пример, [[Липобелковина|липопротеинот]] со мала густина (ЛДЛ) се внесува во клетката по врзување за ЛДЛ-рецепторот на површината на клетката преку процес на рецептор-посредувана ендоцитоза. Ендоцитозата на комплексот ЛДЛ-ЛДЛ-рецептор резултира со формирање ендоцитоска везикула која понатаму се насочува за фузионирање со раниот ендозом. По фузионирање на везикулата со раниот ендозом, ЛДЛ дисоцира од рецепторот. ЛДЛ дисоцира од рецепторот поради благо опаднатата pH-средина во раниот ендозом, генерирана преку мембранска протон пумпа наречене V-АTP-аза. По дисоцирањето од рецепторот, ЛДЛ останува во ендозомот и се насочува понатаму преку ендоцитотскиот пат до лизозомите, додека рецепторот може да биде рециклиран и повторно вграден на клеточната површина. Како за разлика од претходно опишаното, кај епидермалниот фактор на раст (EGF) и EGF-рецепторот, врската која се формира по врзувањето меѓу EGF и EGF-рецепторот е отопорна на пад на pH во луменот на ендозомот, па затоа таа опстојува сè додека комплексот EGF-EGF-рецептор не се испорача до лизозомите за нивна разградба. Молекули од [[Голџиев апарат|Голџи Апаратот]], лиганди на маноза-6-фосфат рецепторот се насочени кон лизозомот на преку сличен механизам.

Везикулите се насочуваат помеѓу Голџи и ендозомите во двете насоки. GGA1 адапторните протеини и AP-1 адапторните протеини за клатрин-обложени везикули се одговорни за формирање на везикули на мембраната на Голџи ([[Транс-Голџи мрежа|транс-Голџиевата мрежа]]) кои пренесуваат молекули до ендозомите. <ref name="Ghosh-2004">{{Наведено списание|date=July 2004|title=The GGA proteins: key players in protein sorting at the trans-Golgi network|journal=European Journal of Cell Biology|volume=83|issue=6|pages=257–62|doi=10.1078/0171-9335-00374|pmid=15511083}}</ref> Во спротивна насока, протеинските комплекси наречени ретромери се одговорни за формирање везикули на мембраната на раните ендозоми, кои носат молекули назад кон [[Голџиев апарат|Голџи Апаратот]] ([[Транс-Голџи мрежа|транс-Голџиевата мрежа]]). Некои студии опишуваат ретрограден транспорт од доцните ендозоми до [[Голџиев апарат|Голџи]], кој е посредуван од протеините Rab9 и TIP47, но други студии ги оспоруваат овие наоди. Пример за молекули кои се насочени во овие патеки ги вклучуваат рецепторите за маноза-6-фосфат кои носат лизозомални хидролази до ендоцитниот пат. Хидролазите се ослободуваат во киселата средина на ендозомите, а рецепторот е вратен во [[Голџиев апарат|Голџи]] со помош на протеините ретромер и Rab9.