Википедија

Економски и монетарен сојуз на Европската Унија: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[непроверена преработка][непроверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 3:
{{викифицирање}}
'''Економската и монетарна унија на Европската унија'''
Економска и монетарна унија (ЕМУ) претставува општ термин кој ја опфаќа групата на политики насочени кон конвергентност на економиите на сите членки на [[Европската унија]], во три фази. И 17-те држави во [[еврозоната]] и 10-те коишто не се во еврозоната се членки на ЕМУ. Меѓутоа земјата-членка треба да ги почитува условите и да биде дел од ,,третата фаза на ЕМУ “ пред да може да го воведе еврото како валута, а како таква ,,третата фаза на ЕМУ “ е во голема мера слична со еврозоната.
Сите земји-членки на [[Европската унија]], со исклучок на Данска и Обединетото Кралство, се обврзаа со договор да се придружат на ,,третата фаза на ЕМУ “. Копенхашките критериуми претставуваат тековна група на услови за влез на нови членки во Европската унија. Тие ги содржат барањата што треба да се исполнат и временската рамка во која истите треба да се извршат, за да може државата да и се придружи на монетарната унија. Важен елемент од ова е учеството од најмалку две години во [[европскиот механизам за девизен курс("ERM II")]], кадешто валутите на кандидатите покажуваат економска конвергенција со одржување ограничена девиација од нивната целна стапка спрема еврото.
[[Седумнаесет земји-членки]] на Европската унија, вклучувајќи ја и неодамнешната Естонија, влегоа во ,,третата фаза од ЕМУ “ и го воведоа еврото како нивна валута. Данска, Летонија и Литванија се сегашни учесници во европскиот механизам за девизен курс ("ERM II"). Данска и Обединетото Кралство добија посебно повлекување од Договорот за ЕУ овозможувајќи им постојано членство во Европскиот механизам на девизен курс (,,ERM II"), без притоа да влезат во ,,третата фаза од ЕМУ “. Летонија и Литванија, треба допрва да се усогласат со сите критериуми за конвергентност за да влезат во третата фаза.Што се однесува до останатите 6 земји-членки кои не припаѓаат на еврозоната (Шведска, Полска, Чешка, Романија и Бугарија ), тие се обврзани со договор и на време да влезат во третата фаза,со исполнување на сите критериуми за конвергентност а што се однесува до последното членство во ("ERM II"), тоа е нешто за кое земјата-членка може да одлучи да не поднесе молба доколку не сака да го воведе еврото. Десетте земји коишто не се во еврозоната, а се земји-членки на ЕУ ќе продолжат да си ги користат нивните локални и историски валути.
*'''Историја'''
Првите идеи за [[економска и монетарна унија]] во Европа беа изнесени и пред основањето на [[Европските заедници]]. На пример, веќе во 1929 година, во [[Лигата на народите]], Густав Стресман побара европска валута наспроти позадината на зголемена економска поделба која се должи на големиот број нови држави во Европа после Втората светска војна.
Првиот обид да се создаде економска и монетарна унија помеѓу членките на [[Европските заедници]], потекнува од иницијативата на [[Европската комисија]] во 1969 година, која ја изнесува потребата за ,,поголема координација на економските политики и монетарна
соработка која беше проследена со одлуката на Шефовите на држави или влади на нивниот самит во Хаг во 1969 година, да се изготви план во фази со намера да се создаде економска и монетарна унија до крајот на 70-те години на дваесетиот век.
Врз основа на различни претходни предлози, експертската група предводена од Премиерот и Министер за финансии, Пјер Вернер, го презентираше првиот воопшто прифатен план за создавање на економска и монетарна унија во три фази (планот Вернер) во октомври 1970 година. Проектот е проследен со сериозни неуспеси благодарение на кризите кои произлегуваат од неконвертибилноста на американскиот долар во злато во август, 1971 година, (односно, пропаѓањето на Бретон Будс системот ) како и од зголемените цени на нафтата во 1972 година. Обидот да се ограничат флуктуациите на европските валути со помош на „змија во тунелот” завршил со неуспех.
Дебатата за ЕМУ се започна во целост одново, на Самитот во Хановер, во јуни 1988 година, кога од АдХок Комитетот (комитетот на Делор) на гувернерите на централните банки на дванаесет земји-членки, со кој претседава Претседателот на [[Европската комисија]], Жак Делор се бара да предложат нов распоред со јасни, практични и реални чекори за создавање на економска и монетарна унија. Овој начин на работа потекнува од Спаак методот.
Извештајот на Делор од 1989 година, утврди план со кој ќе ја воведе ЕМУ во три фази и истиот вклучува и формирање на институции како
[[Европскиот систем на централни банки (ЕСЦБ)]], којшто ќе стане одговорен за дефинирање и спроведување на монетарната политика.
:'''Трите фази за спроведувањето на ЕМУ беа следните :'''
Ред 22:
# монетарната соработка помеѓу земјите-членки и нивните национални банки како и надзор на ЕКУ (европска валутна едница) банкноти.
# На 16 декември 1995 година се одлучија деталите како што се името на новата валута (еврото) и времетраењето на преодниот период.
# На 16-17 јуни 1997 година, [[Европскиот совет]] во Амстердам одлучи да го усвои Пактот за стабилност и раст,
# со кој ќе се обезбеди буџетска дисциплина по создавањето на еврото, а воспоставен е и Европскиот механизам за девизен курс ("ERM II"), со којшто ќе се обезбеди стабилност над еврото и националните валути на земјите коишто сеуште не се влезени во еврозоната.
# На 3 мај 1998 година, Советот на Европа во Брисел, ги избра 11-те почетни земји коишто ќе учествуваат во третата фаза од
# 1 јануари 1999 година.
# [[ЕвропскатаЕвропска централна банка (ЕЦБ)]] е создадена на 1 јуни 1998 година, а на 31 декември 1998 година се
# утврдени стапките на конверзија помеѓу 11-те учеснички на национални валути и еврото.
:'''Трета фаза: Од 1 јануари 1999 година и трае до ден денес'''
:# Од почетокот на 1999 година, дури сега еврото е вистинска валута и во надлежност на ЕЦБ се воведе единствена монетарна политика.
:# Пред воведувањето на вистинските [[евро банкноти и монети]],започнува три-годишен транзициски период, но законски националните валути веќе престанале да постојат пред тоа.
:# На 1 јануари 2001 година, Грција пристапи кон третата фаза од ЕМУ.
:# На 1 јануари 2002 година, се воведоа евро банкнотите и монети.
Ред 41:
:'''Критика'''
: Постојат дебати околу тоа дали земјите од [[еврозоната]] сочинуваат оптимално валутно подрачје.
: '''Нефлексибилноста на монетарната политика'''
'''Дополнителни информации: Европската должничката криза
Ред 47:
:Откога членството во еврозоната ја воспоставува единствената [[монетарна политика]], поединечните земји-членки
:веќе неможат да дејствуваат самостојно,
:истите ги спречува во печатењето пари за да им исплатат на доверителите и да го намалат ризикот од банкрот. Со „печатење пари” валутата на една држава е девалвирана во однос на (еврозона) нејзините трговски партнери, извезувајќи по пониска цена, во принцип водејќи кон подобрување на [[трговскиот биланс]], зголемувајќи го [[БДП]] и даночните приходи во формални услови.
:
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Економски_и_монетарен_сојуз_на_Европската_Унија“