Речник: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
DSisyphBot (разговор | придонеси)
с r2.5.1) (Робот: Додава as:অভিধান
с r2.7.2) (Робот: Менува tg:Фарҳанги луғат; козметички промени
Ред 2:
:''За проектот речник на Викимедија, посети [[Викитонери]] [[( Wiktionary )]] или види ја статијата [[Викитонери]].''
 
'''Речник''' е книга или збирка на [[збор|зборови]]ови на одреден јазик, најчесто напишани по [[азбучен ред]], со дефиниции, потекло, изговор и други [[информации]];<ref>^ a b Webster's New World College Dictionary, Fourth Edition, 2002</ref> или книга со зборови на еден јазик со нивни еквиваленти на друг јазик, позната уште како [[лексикон]]. Според Нилсен 2008, речник може да се однесува како лексикографски производ кој се карактеризира со три значајни особини: (1) бил направен за една или повеќе функции; (2) содржи податоци кои се избрани со цел да ги исполнат тие функции; и (3) неговата лексикографска структура ги поврзува и заснова врските помеѓу податоците, така што тие ќе ги задоволат потребите на корисниците и ќе ги остварат функциите на речникот.
 
Во многу јазици, зборовите можат се пoјават во различни форми, но само [[неделкинирани]] и [[неконјугирани]] форми се појавуваат како главен збор во повеќето речници. Речниците најчесто се појавуваат во форма на книга, но некои понови речници, на пример [[StarDict]] и [[New Oxford American Dictionary]] се '''софтверски речници''' кои може да се најдат на [[PDA]] уреди или [[компјутери]]. Исто така, има многу [[„он-лајн“]] речници кои се достапни преку [[Интернет]].
Ред 8:
== Историја ==
 
Најстарите познати речници се клинестите табли од [[Акадската империја]], со двојазични списоци на зборови на Сумерски и Акаидски, откриени во [[Елба]] (денешна [[Сирија]]), кои датираат од околу 2300 г. п.н.е.<ref>^ a b Dictionary - MSN Encarta</ref> Во раниот 2 милениум п.н.е., [[Ура=хубулу]] речник е стандарната [[Вавилон|Вавилонска]]ска верзија на вакви двојазични сумерски списоци на зборови. Кинескиот речник [[Ирија]] ([[Erya]]), кој датира околу 3ти век п.н.е., е најстариот еднојазичен речник што останал, иако некои извори наведуваат дека Шицупијан (Shizhoupian) „речникот“ датира од околу 800 г. п.н.е. Современите научници го сметаат како калиграфски зборник од Кинески знаци од бронзена на [[Чу династија]]. Филитас од Кос (4ти век п.н.е.) го напишал речникот ''Откриени зборови (Ἄτακτοι γλῶσσαι, Átaktoi glôssai)'' којшто го обаснил значењето на ретки хомерови и други литературни зборови, зборови од локални дијалекти и техничка терминологија.<ref>^ Peter Bing (2003). "The unruly tongue: Philitas of Cos as scholar and poet". Classical Philology 98 (4): 330–48. doi:10.1086/422370.</ref> Аполон Софистот (1ви век н.е.) го напишал најстариот останат Хомеров лексикон.[2] Амара Синха го напишал првиот Санскрит лексикон, Amarakośa, кој датира од околу 4ти век н.е. Напишан во стихови и имал околу 10,000 зборови. Според Нихон Шоки, првиот јапонски речник, Niina, со кинески знаци датира од 682 г. н.е., но бил долго време изгубен. Најстариот јапонски речник кој постои, Tenrei Banshō Meigi, кој датира околу 835г н.е., е исто така речник кој е напишан на кинески јазик.
 
Арапски речници биле составувани помеѓу 8ми и 14ти век н.е., со уредување на зборовите во рима (според последниот слог), со азбучен ред на коренот или според азбучен ред на првата буква (систем употребуван во современи речници). Современиот систем бил главно употребуван за специјални речници, на пример Куранот и Хадид, додека општите речници, како на пример Lisan al-`Arab (13ти век, сѐ уште најдобро познат Арапски опсежен речник) и al-Qamus al-Muhit (14ти век) употребуваат подредени зборови со азбучен ред на коренот. Qamus al-Muhit е првиот прирачен речник на арапски јазик, кој составен само од зборови и нивни дефиниции, отстранувајќи ги примерите кои се употребувани во речници како што се Lisan и Речникот на англискиот јазик од Оксфорд.<ref>^ "Ḳāmūs," J. Eckmann, Encyclopaedia of Islam, 2nd ed., Brill</ref>
Ред 24:
== Зборник ==
 
Друга варијанта е [[зборник|зборникот]]от, листа на дефинирани термини за стручно поле подредени според азбучен ред, како на пример [[медицина]] или [[физика]]. Наједноставен речник, речник за дефинирање, кој обезбедува суштински зборник на најпростите значења на најпростите концепти. Со нивна помош, други поими можат да бидат објаснети и дефинирани, особено за тие кои го учат јазикот. Во англискиот јазик, обично ваквите речници содржат по едно или две значења на 2000 зборови. Со нивна помош, останатото од англискиот јазик, дури и до 4000 најопшти [[идиоми]] и [[метафори]] можат да бидат дефинирани.
 
== Изговор ==
Ред 34:
=== Пропис и опис ===
 
Лексикографите применуваат две основни философии за дефинирање на [[збор|зборовите]]овите: [[прописни]] и [[описни]]. Ноа Вебстер имал намера да направи карактеристична особеност за американскиот [[јазик]], па го променил [[правопис|правописот]]от и истакнал разлики во значењето и изговарањето на некои [[зборови]]. Затоа на американско-англиски зборот боја се пишува ''color'', додека пак останатите земји каде што се зборува англиски го пишуваат ''colour''. (Слично, подоцна во британскиот-англиски се прават неколку промени во правописот кои што не влијаеле врз американски-англиски; види повеќе во правописни разлики помеѓу американски-англиски и британски-англиски ). Големите речници од 20ти век, на пример '''Oxford English Dictionary''' (OED) и '''Webster's Third''' се описни и настојуваат да ги опишат суштинските употреби на зборовите.
 
Дескриптивистите тврдат дека прескриптивизам е вештачки обид за да се пропишува употреба или скратена промена, додека прескриптивистите тврдат дека неправилното забележување на „неправилна“ или „неточна“ употреба ги скратуваат ваквите употреби и предизвикува „расипување“ на јазикот. Иако дебатата станала многу жешка, само мал дел од контроверзните зборови биле ставени под прашање. Сепак, омекнала цврстината на значењата, за разлика од претходното издание.
Ред 273:
[[te:నిఘంటువు]]
[[th:พจนานุกรม]]
[[tg:ЛуғатФарҳанги луғат]]
[[tr:Sözlük]]
[[uk:Словник]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Речник