Александар Турунџев: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
{{Инфокутија за личност
| портрет = Aleksandar Turundzhev.jpg
| px = 150п
| опис =
| родено-име =
| роден-дата = {{роден на|||1872}}
| роден-место = [[Горно Врбени]], {{роден во|Македонија|Отоманска Империја}}
| починал-дата = {{починал на|||1905}}
| починал-место = {{починал во|Битола|Македонија|Отоманска Империја}}
| починал-причина =
| познат = војвода на [[ТМОРО]]
| занимање =
| сопружник =
| родители =
| деца =
}}
'''Александар Турунџев''' бил македонски револуционер, учесник во македонското револуционерно движење, член и војвода на [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]].
==Првите години==
Во текот на сите години на илегално живеење и движење, Турунџев ги обиколува редовно селата во Леринско и некои во Долна Преспа и Битолско. Станува популарен заради својата храброст и ревност кон природниот стремеж на сопствениот народ да извојува слобода со оружје во рацете. Освен тоа бил силен маж, атлетски граден, висок, со бујна бушава коса, со високо чело и орелски поглед. Насекаде бил мил гостин, зашто со другарите ги истребил најголемите насилници и крвници во Леринско, а оние кои посакуваа не се осмелуваа да станат нови угнетувачи и мачители на македонскиот народ, заради големиот страв од Александар Турунџев.▼
▲Тој роден е во [[1872]] година во с. Екши Су ([[Горно Врбени]]), Леринско. Во редовите на [[ТМОРО]] се вклучил многу млад, најнапред како четник, а потоа како војвода. За време на [[Илинденско востание|Илинденското востание]] со својата чета зел активно учество во борбите кај Леринско. Во текот на сите години на илегално живеење и движење, Турунџев ги обиколува редовно селата во Леринско и некои во Долна Преспа и Битолско. Станува популарен заради својата храброст и ревност кон природниот стремеж на сопствениот народ да извојува слобода со оружје во рацете. Освен тоа бил силен маж, атлетски граден, висок, со бујна бушава коса, со високо чело и орелски поглед. Насекаде бил мил гостин, зашто со другарите ги истребил најголемите насилници и крвници во Леринско, а оние кои посакуваа не се осмелуваа да станат нови угнетувачи и мачители на македонскиот народ, заради големиот страв од Александар Турунџев.
== Илинденско востание ==
[[Податотека:Alexandar-Turundzhev-Grave.JPG|мини|десно|
Османските војсководачи изработиле детален план за контраофанзива против македонските револуционерни, востанични единици. А за да го спречат повторното засилување на востаничкото движење во Леринско, вилаетските власти во [[Битола]] донеселе одлука за сместување нова единица во родното село на Турунџев, која пристигна со својот командир на [[14 ноември]] [[1903]] година. Неговото присуство не ги исплашило членовите на [[ТМОРО]] во легендарното Екши-Су ([[Горно Врбени]]), ниту пак ја запрела организационата дејност на легендарниот син на селото Александар Турунџев, кој почна со обнова на револуционерната мрежа во својот реон, станувајќи се популарен, особено по ревизионата посета на реонот од страна на [[Даме Груев]], врховниот командант за време на Илинденската револуција и неговата верна сенка, бескомпромисниот револуционер - [[Ѓорѓи Сугарев]]. Тој не се потчини на амнестијата на Султанот и затоа беше предаден од еден подлец, изрод и платен шпион кој ја злоупотреби неговата доверба.▼
▲По одлуката за кревање востание на [[Солунски конгрес|Солунскиот]] и нејзиното потврдување на [[Смилевски конгрес|Смилевскиот конгрес]], на Турунџев му била доверена обврската да го доорганизира сопственото село и да го подготви за востанието. Кога завршил со воената обука на своите соселани од најразлични возрасти, но главно на возраст од 20-25 години нагоре, Турунџев со сите нив, околу 230 лица опфатени со обуката, организирал на неколкупати талим (маневра) со тоа што во импровизираните судири меѓу востаниците и аскерот учествувал по една половина од вкупниот број. За време на [[Илинденско востание|Илинденското востание]] во Леринско била запазена директивата на Смилевскиот конгрес|Смилевски конгрес]] за партизански (герилски) начин на војување, при што дејствувале четите, а селаните останале во своите села. Вкупно биле мобилизирани 500 борци, при што само родното село на Турунџев даде околу 100 храбри востаници. Османските војсководачи изработиле детален план за контраофанзива против македонските револуционерни, востанични единици. А за да го спречат повторното засилување на востаничкото движење во Леринско, вилаетските власти во [[Битола]] донеселе одлука за сместување нова единица во родното село на Турунџев, која пристигна со својот командир на [[14 ноември]] [[1903]] година. Неговото присуство не ги исплашило членовите на [[ТМОРО]] во легендарното Екши-Су ([[Горно Врбени]]), ниту пак ја запрела организационата дејност на легендарниот син на селото Александар Турунџев, кој почна со обнова на револуционерната мрежа во својот реон, станувајќи се популарен, особено по ревизионата посета на реонот од страна на [[Даме Груев]], врховниот командант за време на Илинденската револуција и неговата верна сенка, бескомпромисниот револуционер - [[Ѓорѓи Сугарев]].
== Смрт==
Кон крајот на [[1904]] година, во селото [[Ајтос]], Леринско, бил предаден од шпионот [[Митре Гинков]]. Бил заробен и одведен во битолскиот истражен затвор. Таму бил подложен на големи измачувања и држан цела година. Турскиот суд во [[Битола]] го осудил на смрт, а казната била извршена со јавно бесење на битолскиот [[Ат-Пазар]], на [[29 август]] [[1905]] година.▼
▲По востанието учествувал во обновувањето на револуционерната мрежа во својот реон и влегол во новиот состав на Леринското горско началство. Кон крајот на [[1904]] година, во селото [[Ајтос]], Леринско, бил предаден од шпионот [[Митре Гинков]]. Бил заробен и одведен во битолскиот истражен затвор. Таму бил подложен на големи измачувања и држан цела година. Турскиот суд во [[Битола]] го осудил на смрт, а казната била извршена со јавно бесење на битолскиот [[Ат-Пазар]], на [[29 август]] [[1905]] година. Гробот му се наоѓа на битолските гробишта ''Света Недела'' <ref>Куманов, Милен. „Македония. Кратък исторически справочник“, София, 1993.</ref> <ref>[http://www.makedonskosonce.com/broevis/2002/sonce429/Tekst38.htm Македонско Сонце. Македонија ќе биде слободна!]</ref>
== Извори ==
<references/>
== Надворешни врски ==
▲[[Податотека:Alexandar-Turundzhev-Grave.JPG|мини|десно|250п|Гробот на Александар Турунџев во Битола]]
* [http://www.makedonskosonce.com/broevis/2002/sonce429/Tekst38.htm Македонија ќе биде слободна!]
| |||