Режисер
Поимот режисер е многу широк и може да се однесува на голем број на професии:
Теорија на режијата
уредиВо есејот „Машина на славата“ од 1951 година, италијанскиот писател Еуџенио Монтале вели дека режијата триумфира, а таа е уметност да се извлече максимален ефект од текстот што е потенцијално подобен за интеграција.[1]
Според Карло Рагијанти, кога од книгата се преминува на сцената се јавува нов уметнички род - претставата чиј автор е новиот ликовен уметник - режисерот, додека остатокот, независно дали се работи за „Хамлет“ е само техничко средство, претекст. Во таквите случаи не треба да го бараме авторот на пишаниот збор или тој треба да се бара во библиотеките, зашто во театарот нема да го најдеме. Според него, постои една група режисери, до Станиславски до Копо, која го почитува текстот и ги истакнува неговите поетски квалитети. Но, постои и друга група режисери (Гордон Крејг, Тајров, Меерхолд и Пискатор) за која претставата е сè а текстот е ништо. Според Рагијанти, овие режисери се вистински уметници на претставата. Ваквата поделба имплицитно претпоставува дека постојат два вида театри: театар кој им припаѓа на авторите и театар во кој вистинскиот автор е прикажувачот на делото, кој ги развива и ги степенува визуелните аспекти на театарот.[2]
На ваквото сфаќање се спротивставува италијанскиот писател Еуџенио Монтале, кој во есејот „Уметноста на претставата“ од 1957 година вели дека пред поставувањето на тесктот на сцената, т.е. при самото читање на текстот, работата на режисерот не е присутна. Со други зборови, режисерот на едно прочитано дело е самиот читател кој читајќи го текстот, истовремено него го визуализира, го претвора во претстава. Според тоа, дури и работата на читателот е слична на работата на режисерот, но со тоа читателот не станува автор на текстот. Оттука, во светот секој ден постојат илјадници несвесни, непознати режисери, а меѓу нив визуелните режисери кои ги славиме и богато ги плаќаме сигурно не се најдобрите.[3]