Престапни години

„Престапни години“ — збирка раскази на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.

Содржина

Збирката содржи 366 куси раскази, поделени во дванаесет циклуси:

• Јануари: „Првиот ден во годината“, „Стани, направи нешто!“, „Паркет од зборови“, „Што е Скопје?“, „Улиците што ги има: Народен фронт“, „Што останува од родниот град?“, „Кумановски пуканки“, „ГТЦ“, „Камениот мост-постела“, „Втори ред“, „Скришен бизнис на покривот од Археолошкиот музеј“, „Стаорците од Штутгарт“, „Папата“, „Неодоливиот рибар“, „Банкарски триаголник“, „Некоја минута пред затворање“, „Бојата на платното“, „Туѓа болка“, „Штрак, штрак!“, „Смртта на бројот 180“, „Нумерологија“, „15 на 45“, „Фиоките на денот“, „Спицикото“, „Јако турско кафе“, „И споредните ликови умираат, зарем не?“, „Кучето зумбул“, „Приказни од светларникот“, „Три рала чевли и едни патики“, „Седум градови“, „Фактот како фикција“.
• Февруари: „Мина“, „Клуч“, „Опашки“, „Зборокршачка“, „Панделка“, „Укравчиња“, „Завештание“, „Свијоци“, „Пламен“, „Желба“, „Тајна“, „Љубовници“, „Пеперутки“, „Рана“, „Душник“, „Патувања“, „Инсекти“, „Стапала“, „Векови“, „Нишан“, „Џемперчиња“, „Знаци“, „Ковчези“, „Сунѓер“, „Сенка“, „Поплава“, „Лузни“, „Штит“, „Погледи“.
• Март: „Црвени вистини“, „Темноцрвено кадифе“, „Забрането земање книги“, „Расипана витрина“, „Што си ѝ ти точно на Оливера?“, „Распрснато време“, „Книги на раката“, „Поправана жена“, „Неочекуван гостин“, „Машина за пишување“, „Силвана Арменулиќ“, „Шиштење“, „Срце је моје од папира“, „Ламела во Дивљо Насеље“, „Шајчиња и пенчиња“, „Фиќовци со различни презимиња“, „Две Пчињи“, „Томови тишина“, „Летушка“, „Жолт фустан над колена“, „Експрес-Бади“, „Другарката на моите тетки“, „Гледаме Макфест со татко ми“, „Блуткава тага“, „Празници“, „Пцовка над пцовките“, „Моите мртви родители се подготвуваат за референдум“, „Торта“, „Кромид“, „Грамофон“, „Каде е татко ти?“.
• Април: „Бродот Куманово“, „Лесна одлука“, „Братучетка ми ги има нозете на мајка ми“, „Оној што ти ги лета буквите“, „Ангел со шест крилја“, „Чај од свежо нане“, „Чај од свежо нане (втора шолја)“, „Патент“, „Родители и деца“, „Ќе заборавам ли некогаш нешто?“, „Војската на Блаже“, „Недела навечер во среда“, „Штимери на соништа“, „Ај со мене!“, „Емотивен кич“, „Голи и боси вистини“, „O tempora, o mores!“, „Различна пролет“, „Сказалки в џеб“, „Везено време“, „Дојди да ти покажам!“, „Алина по којзнае кој пат“, „Багат“, „Рипс или габардин“, „Ни морето, ни текстилот“, „Раскази од вештачки материјали“, „Органзата не е органтин“, „Ресло“, „Четириесет и два грама“, „Достам“.
• Мај: „Jethro Tull или Лепа Лукиќ“, „Читателот“, „Македонскиот јазик“, „Љуље“, „Граматички флерт“, „Заеднички прозорец“, „Пегла в лифт“, „Ѓезве“, „Омрцлавен ѕвер“, „Лекторски уши“, „Фрлање очи“, „Чорба од целер“, „Чорба од тиква“, „Кифлички“, „Вкусот на буквите“, „Седиме и се ценкаме за љубов“, „Молив“, „Совршен есцајг“, „Ножеви“, „Облога од придавки“, „Има зборови...“, „Срт“, „Азбуката во куфер“, „Љ под мостот“, „Ономастички траги“, „Мала азбучна мана“, „Паричник за петмина“, „Никако да си ги откупам расказите“, „Скарани зборови“, „Ненаправените разговори“, „Кралеви на патетиката“.
• Јуни: „Арс маркетика“, „Наместо хортензиите на свекрва ми“, „Тој — latinica, јас — кирилица“, „Триесет и една тишина“, „Подвижна закачалка“, „Зборови-шустикли“, „Далечни братучеди на демоните“, „Краснописна тишина“, „Полничка проза“, „Тави, плехови, модли“, „Уа, шнајдери!“, „Коријандре, сине мој!“, „Ранети реченици“, „Велешко јаначе не е турски yanak“, „Хот-дог куќа“, „Темнина и темница“, „Светлицата на сијалицата“, „Премреже“, „Гамен“, „Именски брак“, „За сложувањето и согласувањето“, „Тишинка“, „Позитивна енергија“, „Целите ние“, „Плафон“, „Јазични фљонга“, „Болестата — болестот“, „Трчај горе!“, „Оточке“, „Таму каде што јазикот се колеба“.
• Јули: „Исчемреано пладне“, „Семантички Батко Ѓорѓија“, „KU 103-85“, „Шамлица за зборови“, „Сандалите на татковците на македонските писатели“, „Лекторај“, „Луди свети Јовани“, „Мојован“, „Шапун и сампон“, „Тајло“, „Шем-шем-шемче“, „Здебемила“, „Виноиракија“, „Штипка на јазикот“, „Две чиничиња пченица со ореви и цимет“, „Секој има своја Пчиња“, „Кумановци и кумановчани“, „Алаојда“, „Ала и али“, „Банѕов“, „Бездер“, „Котлајче“, „Јато синоними“, „За лекторцките работи“, „Осум претвори“, „А клучевите од фиќото, кај ви се?“, „Немтур, намќор, некез“, „Семантичко насилство“, „Деклинации и малверзации“, „Конјугации и секирации“, „Чкорче“.
• Август: „Ќерка“, „Две граматики“, „Една лажица зејтин или компир“, „Касиерка“, „Цицор-цицељ“, „Нането ми е чинар“, „Те јава ли прстенот?“, „Binden бинте“, „Мантра“, „Поентлес во куќата на Миладиновци“, „Кутија за фусноти“, „Мирналина“, „Вторник по вторник“, „Закажано време“, „Јасми Штркот“, „Ујко Ориз“, „Вавилонска куќа“, „Две гира“, „Casio FX-602P“, „Неделна музичка смеа“, „Претерана потреба“, „Текстилна полицајка“, „Лето без семки“, „Троја“, „Злато на спомените“, „Свадбата на Фигаро“, „Влечки. Никако“, „Син“, „Недопишан август“, „Југото-фустан“, „Танц со бројките“.
• Септември: „Книжевна причесна“, „Принцот на метафората“, „Книжевноста предолго ја нема!“, „Стивнато оро“, „Сите соби на нашите животи и смрти“, „Нејзиниот вдовец“, „Страв од калинки“, „Пила“, „Ви сакам“, „Напрсток“, „Омалување“, „Идиосинкразија“, „Коцка шеќер“, „Букви и котелци“, „Хотелите што ги нема“, „Тупаница (една)“, „Тупаница (втора)“, „Реки, езера и мориња во ранецот“, „Сите лица на љубовта“, „Глас со боја на тукушто помината болка“, „Праски без мов“, „Дупла рака“, „Не сум радио!“, „Мојата зграда во нејзиниот двор“, „Милион други работи“, „Ако некогаш напишам песна“, „Вечности долги по 45 минути“, „Кога ќе помислам на Славко Јаневски“, „Еден ден ќе ти купам вреќа сончоглед“, „Мува“.
• Октомври: „Да биде ноќ“, „Жолтиот шал“, „Толку пати колку што треба“, „Црвенкапа“, „Шише под креветот“, „Разресито утро“, „Мојата генијална другарка“, „Мил мој, Скоту“, „Отсутна рима“, „Часови по кларинет во Њу Орлеанс“, „Заспивање во филм“, „Јогурт“, „Шеќерна болест“, „Бесмртниот Шагал“, „Тигарот на Борхес“, „Кишовиот нож“, „Виктор Игор“, „Караконџулка“, „Јазикот што го нема“, „Грешката на Шарлота Ефтимова“, „Убо измолерена соба сред езеро“, „Гласот на Добрила“, „Глинени јазици“, „Којзнае од кај сте!“, „Филмокршачка“, „Седумдесет години од матура“, „Знаете ли што е сито-печат?“, „Гоце Смилевски до Амазон“, „Екстерно тестирање“, „Штрудлата на Лиле Дирјан“, „Последната шега на Лиле Дирјан“.
• Ноември: „Триесет и седум-осум километри“, „Самопослуга“, „Направи ми чевли“, „37, 38, 41 и 42“, „Марковиќ татковиќ“, „Мустаќи од какао“, „Кречење“, „Ќ против Ћ“, „Секој деветти ноември“, „Свеќичка“, „Аптека“, „Ацетон“, „Кондураџиски хороскоп“, „Лаконоќ“, „Гас-маска во плакарот“, „Коцка кристал-маргарин“, „Љубовен елек“, „Елена. Елена Петровиќ“, „Гвачка“, „Тишина на два ката“, „Женска клетва“, „Карирана меморија“, „Седумдесетгодишна девојка“, „Црни саѓи“, „Стотици години“, „Зет за сестра на снаата од брат ми“, „Думани од букви“, „Соспи љубов“, „Слаѓана“, „Сите мои фонетски постоења“.
• Декември: „Еве ти ја твојата зима“, „Зимска чипка“, „Quo vadis, Пневмониј?“, „Метална џумка“, „Знае ли Подравка за овој таксист?“, „Семафор“, „Тетин“, „Потстуткан и поткуткан“, „Време е за Јорган Фриман“, „Топла грешка“, „Кашмер и кашмир“, „Кокошка в кино“, „Булутин на промоција“, „Подно греење на чварки“, „Дуњи“, „Чорапи со сусам“, „Наративен анафилактички шок“, „Нозе в рерна“, „Облоги од храна“, „Шеснаесет рунди“, „Подвиткани книжевни опашки“, „Кваки или спомени“, „Ракија во чизми“, „Лутинки“, „Цепенков и фудбалот“, „(Не)членување“, „Гоблен“, „Зумбул пред фризерница“, „Црно чорапче во бела машина“, „Иста сум како татко ми“, „Последниот ден во годината“.

Технички податоци

Книгата е објавена во рамките на библиотеката „Наше маало“, а нејзиното печатење е помогнато од Министерството за култура. Авторката ја извршила и лектурата, графичкото уредување го направила Наталија Лукомска, додека јазичната редакција е дело на Филип Димевски. Книгата, со обем од 607 страници и со димензии од 19 сантиметри, е испечатена во печатницата Графоден во тираж од 500 примероци. Таа е каталогизирана во Националната и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“, Скопје и ја носи меѓународната ознака ISBN 978-608-4869-47-4.

Осврт кон делото

Владимир Мартиновски ја оценува збирката како минуциозно осмислена и виртуозно изведена, нарекувајќи ја „вистински празник за современата македонска микрофикција“ и „читателски деликатес (и во квантитативна и во квалитативна смисла)“. Нејзините 366 вибрантни, луцидни и вдахновени куси прози осцилираат меѓу кусиот расказ, дневничкиот запис, микроесејот, цртичката, прозниот медалјон и прозниот фрагмент. Притоа, еден вид главен јунак во расказите е јазикот и економичноста на јазичниот израз. Покрај рефлексиите за проникнувањата меѓу животот и уметноста, еден вид лајтмотив на збирката е проникнувањето на личната приказна и премрежјата на нашето време. Структурата на збирката е едноставна: по една куса проза за секој ден од годината.