Новарупта (вулкан)
Новарупта (англиски: Novarupta) — највисок вулкан во Катмајската област на Алјаска којшто се создал во 1912 година. по најголемата вулканска ерупција што се случила во 20 век. За 60 часа овој вулкан исфрлил околу 30 км2 риолитна магма богата со сицилиум. Од тоа најголем дел паднал на земјата во вид на пепел, а остатокот создал пирокластични текови - како оние во Долната на Десет Илјади Чадови. На крајот на ерупцијата се зодаделе две калдери. Една нејасна плитка вдлабнатина, широка околу 2 км, се создала на Новарупта на отровот од кој е исфрлен пепел од оваа долина, а била придружена со издигање на купола од лава, висока 65 м и широка 380 м. Многу поголема калдера, широка околу 5 км се создала на Катмајскиот вулкан 16 км источно, кога неговите подземни магматски резервоари се излеале кон Новарупта. Траги од пепел по ерупцијата од 1912 г. се пронајдени во средишните делови на грендландските ледници.
Новарупта | |
---|---|
Новарупта, 1987 година | |
Највисока точка | |
Надм. вис. | 841 м [1] |
Координати | 58°16′0″N 155°9′24″W / 58.26667° СГШ; 155.15667° ЗГД [1] |
Географија | |
Место | Национален парк и резерват Катмај, Алјаска |
Матичен венец | Алеутиски Масив |
Геологија | |
Последен избув | од јуни до октомври 1912[1] |
Надворешни врски
уреди- USGS collection of descriptions of Novarupta
- USGS QuickTime video clip on Novarupta (36 seconds/0.8 MB)
- geology.com, Novarupta - топографски мапи и сателитски снимки
- Alaska Volcano Observatory: Novarupta Архивирано на 24 декември 2012 г.
- USGS Photographic Library - novarupta Архивирано на 11 јуни 2009 г.
Наводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Novarupta“. Глобална програма за вулканизмоит. Смитсонова установа. Посетено на 2009-01-01. (англиски)