Нитрилната гума, позната и како нитрилна бутадиенска гума, NBR, Buna-N и акрилонитрилна бутадиенска гума, е синтетичка гума добиена од акрилонитрил (ACN) и бутадиен.[1] Трговските имиња на ова соединенија се Perbunan, Nipol, Krynac и Europrene. Нитрилната е невообичаена по тоа што е отпорна на масло, гориво и други хемикалии.

NBR се користи во автомобилската и аеронаутичката индустрија за производство на црева за ракување со гориво и масло и самозапечатувачки резервоари за гориво.[2] Се користи во јадрената индустрија за производство на заштитни ракавици. NBR е стабилна на температури од −40 to 108 °C (−40 to 226 °F) и тоа ја прави идеален материјал за аеронаутички апликации. Нитрил бутадиен исто така се користи за производство на производи кои се добиваат во калапи, обувки, лепила, заптивки, сунѓери, проширени пени и патосници.

Се користи како материјал за еднократна употреба за лабораториски ракавици, чистење и испитување. Нитрилната гума е поотпорна од природната гума на масла и киселини и има супериорна цврстина, но има помала флексибилност.

Историја уреди

Нитрилната гума е развиена во 1931 година во БАСФ и Баер. Првото комерцијално производство започнало во Германија во 1935 година [3]

 
Krynac 33110 F

Својства уреди

Суровината е типично жолта, иако може да биде и портокалова или црвена нијанса, во зависност од производителот. НNBR има добра отпорност на минерални масла, растителни масла, бензен/бензин, обични разредени киселини и алкали.

Важен фактор во својствата на NBR е односот на акрилонитрилните групи со групите на бутадиен, познат како содржина на ACN. Колку е помала содржината на ACN, толку е помала температурата на стаклестата транзиција. Од друга страна, колку е поголема содржината на ACN, толку подобра отпорност полимерот ќе има на неполарни растворувачи.[4] Повеќето апликации кои бараат отпорност на растворувачи и флексибилност на ниски температури бараат содржина на ACN од 33%.

Имотот Вредност
Изглед /
Цврстина, Шор А 30–90
Напрегање на неуспех на истегнување, крајно 500-2500 PSI
Издолжување по фрактура кај % 600% максимум
Густина Околу 1.00 часот g/cm 3

Примени уреди

 
Нитрилна гумена ракавица за еднократна употреба.

Употребата на нитрилната гума вклучува ракавици за еднократна употреба не-латекс, ремени за пренос на автомобил, црева, О-прстени, дихтунзи, заптивки за масло, V ремени, синтетичка кожа и обвивка за кабли. NBR латексот може да се користи и при подготовка на лепила и како врзивно средство за пигмент.[5]

Хидрогенизирана нитрилна бутадиенска гума (HNBR) уреди

Хидрогенизирана нитрилна бутадиенска гума (HNBR) се произведува со хидрогенизација на NBR. Со тоа се отстрануваат олефинските групи, кои се ранливи на разградување од различни хемикалии, како и од озон. Типично, Вилкинсоновиот катализатор се користи за промовирање на хидрогенизацијата. Нитрилните групи не се засегнати. Степенот на хидрогенизација го одредува видот на вулканизација што може да се примени на полимерот.[6]

Карбоксилирана нитрилна бутадиенска гума (XNBR) уреди

Алтернативна верзија на NBR е карбоксилирана нитрил бутадиен гума (XNBR). XNBR е терполимер на бутадиен, акрилонитрил и акрилна киселина.[7] Присуството на акрилна киселина воведува групи на карбоксилна киселина (RCO2H). Овие групи овозможуваат вкрстено поврзување преку додавање на адитиви на цинк (Zn2+). Карбоксилните групи се присутни околу 10% или помалку. Покрај овие јонски вкрстени врски, се применува традиционална вулканизација на сулфур.

Наводи уреди

  1. Threadingham, Desmond; Obrecht, Werner; Wieder, Wolfgang; Wachholz, Gerhard; Engehausen, Rüdiger (2011), „Rubber, 3. Synthetic Rubbers, Introduction and Overview“, Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, doi:10.1002/14356007.a23_239.pub5
  2. Ceresana. „Synthetic Rubber - Study: Market, Analysis - Ceresana“. www.ceresana.com. Архивирано од изворникот на 4 November 2017. Посетено на 7 May 2018.
  3. „History of the synthetic rubber industry“. ICIS Explore. 2008-05-12. Посетено на 2021-01-29.
  4. „Архивиран примерок“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-06-15. Посетено на 2014-07-25.
  5. Zerka, Sam (23 January 2012). „What is Nitrile?“. Lab Supply Blog. Harmony.
  6. Wang, Hui; Yang, Lijuan; Rempel, Garry L. (2013). „Homogeneous Hydrogenation Art of Nitrile Butadiene Rubber: A Review“. Polymer Reviews. 53 (2): 192–239. doi:10.1080/15583724.2013.776586.
  7. Laskowska, A.; Zaborski, M.; Boiteux, G.; Gain, O.; Marzec, A.; Maniukiewicz, W. (2014). „Ionic elastomers based on carboxylated nitrile rubber (XNBR) and magnesium aluminum layered double hydroxide (Hydrotalcite)“. Express Polymer Letters. 8 (6): 374–386. doi:10.3144/expresspolymlett.2014.42.