Макрозаштита од ризици

Mакрозаштита од ризици (англиски: macrohedging) претставува употреба на финансиските деривати за заштита на целокупното портфолио на некоја финансиска институција. Притоа, како предмет на заштита од ризикот не се јавува некое конкретно средство, обврска или трансакција, туку заштитата се однесува на целокупната изложеност на ризици.

Пример за макрозаштита од каматен ризик

уреди

Да претпоставиме дека една банка е каматноосетлива на страната на обврските во износ од 30 милиони долари. Истовремено, предвидувањата покажуваат дека до крајот на годината каматните стапки може да се зголемат за 0,75 проценти бодови. Понатаму, да земеме дека просечната каматна стапка што банката ја плаќа на изворите на средства изнесува 4,8%. Ако каматните стапки навистина пораснат во следните шест месеци, нето-каматниот приход на банката би се намалил за: 30 000 000 х (0,0555 - 0,0480) х 180/360 = 112 500 долари.

Врз основа на сето тоа, банката презема мерки за заштита на својата нето-каматна маржа од ризикот од пораст на каматните стапки така што таа зазема куса позиција на пазарот на фјучерси кои гласат на тримесечни државни записи. За да го избере бројот на потребните фјучерс-договори за заштита од каматниот ризик, банката ја применува следнава формула:

N = (V x MC) / (F x MF) x b

каде што: N е бројот на потребните фјучерс договори, V е вредноста на средството што треба да се заштити од ризикот, F е договорната вредност на фјучерсот, МC е рочноста на средството што се заштитува, MF е рочноста на фјучерсот и b е односот меѓу променливоста на цената на средството и променливоста на цената на фјучерс-доворот.

Во примерот, вредноста што треба да се заштити од каматниот ризик изнесува 30 милиони долари, додека номиналната вредност на фјучерс-договорот што гласи на државни записи изнесува 1 милион долари. Периодот на заштитата изнесува 0,5 години (6 месеци), а темелниот инструмент на фјучерс-договорот има рочност од 0,25 години (3 месеци). Врз основа на историските податоци за промените на цените на државните записи и фјучерс-договорите е утврдено дека коефициентот b е еднаков на 0,9. Оттука, бројот на фјучерс-договори што се потребни за заштита на каматноосетливиот јаз изнесува:

N = (30 000 000 x 0,5) / (1 000 000 x 0,25) x 0,9 = 54

Според тоа, за заштита од каматниот ризик, на 17 мај банката продава 54 фјучерс-договори по цена од 97,15 (што значи, дисконтната стапка изнесува 2,85%).

Понатаму, да претпоставиме дека предвидувањата за порастот на каматните стапки се оствариле, т.е. просечните трошоци на финансирањето на банката се зголемиле за 0,75 процентни бодови. Во исто време, како последица на порастот на каматните стапки, цената на фјучерс-договорите паднала на 96,32 (што означува дисконтна стапка од 3,68%). Во тој случај, банката ја затвора својата фјучерс-трансакција така, што купува 54 фјучерс-договори по цена од 96,32. Притоа, како резултат на трансакциите со фјучерсите, банката остварила заработка од 112 050 долари (83 основни бодови х 25 долари х 54 фјучерс-договори). Како што се гледа, благодарение на трансакците со фјучерсите, банката успеала речиси целосно да ги покрие зголемените каматни расходи, односно нејзината загуба изнесува само 450 долари (112 500 – 112 050).[1]

Целокупната операција на макрозаштита од каматниот ризик ги вклучува следниве трансакции:

Денес:

  • Негативна каматна осетливост на средствата од 30 милиони долари.
  • Просечен трошок на финансирањето од 4,8%.
  • Продажба на 54 фјучерс-договори што гласат на тримесечни државни записи, по цена од 97,15.

Иднина:

  • Просечен трошок на финансирањето од 5,55%.
  • Купување 54 фјучерс-договори што гласат на тримесечни државни записи, по цена од 96,38.

Финансиски резултат:

  • Повисоки каматни расходи за 112 500 долари.
  • Добивка на пазарот на фјучерси од 112 050 долари.

Нето-ефект:

  • 112 050 - 112 500 = - 450 долари (загуба).

Наводи

уреди
  1. Горан Петревски, Управување со банките. Скопје: Економски факултет, 2008, стр. 421-424.