Кавунг батик е мотив од индонезиски батик[1] чиј облик е во форма на круг сличен на кавунг овошје (вид на кокос или понекогаш се смета и како шеќерна палма или палма овошје кој е уредно распореден геометриски. Понекогаш, овој мотив се толкува и како слика на цвет на лотос со четири цветни круни кои се отворени. Лотосот е цвет кој симболизира долговечност и чистота.[2][3][4]

Кавунг мотив

Етимологија уреди

Постојат неколку мислења во врска со потеклото на зборот кавунг, вклучувајќи го и следново:

  • Кавунг на јавански значи плод на палма.
  • Кавунг на јавански значи лисја од палма, кои обично се користат за цигари.
  • Кавунг доаѓа од јавански за роговидни бубачки.[5][6]

Историја уреди

 
Статуа на Ганеша облечена во кавунг батик

Батик кавунг е еден од најстарите батик мотиви во Индонезија. Неговото постоење често се споменува и се појавува во различни пишани историски извори и усна култура уште од времето на султанатот Матарам во 16 век. Постојат 2 теории кои го објаснуваат потеклото на овој батик.

  • Првата теорија вели дека овој батик мотив бил создаден од четвртиот султан од Матарам кој владеел од 1613-1645 година, имено султанот Агунг од Матарам. Каде што султанот рекол дека е инспириран од палмата.[5]
 
Портрет на Рату Кенкана, сопруга на Хаменгкубувоно VII, облечена во батик кавунг
  • За втората теорија, ова често се појавувал во фолклорот кој раскажува за авторитетен млад човек кој исто така е познат како многу љубезен и мудар. Се додека еден ден, гласините за овој млад човек стигнале до кралскиот круг. Кралската партија испратила и шпион да го набљудува секојдневниот живот на младиот човек, додека конечно не бил повикан да се појави пред кралот. Мајката, која добила вест дека нејзиниот син го повикал кралот, ја подготвила најдобрата облека за своето дете во форма на мотив кавунг со надеж дека нејзиниот син може да стане корисна личност за заедницата.[7]

Видови уреди

 
Кавунг батик

Обично мотивите на кавунг се именуваат врз основа на големината на овалната форма содржана во одреден мотив и/или во комбинација со други мотиви на батик.[8]

Кавунг пикис уреди

Кавунг пикис е кавунг мотив составен од мали кругови. Пикис е мала валута од 10 центи. Иако се вели дека доаѓа од форма на монета од 10 центи, други извори наведуваат дека зборот пикис се толкува како едноставно нешто мало.[9][8]

Кавунг брибил уреди

Кавунг брибил се кавунг мотиви составени од поголема форма од кавунг пицис. Ова е во согласност со името брибил, валута чија форма е поголема од пикисот. Брибил значи половина денар во јаванскиот речник. Други извори наведуваат дека мотивот брибил или гидрил е име на валута направена од никел, чија вредност е еднаква на пет центи. Друг извор вели дека брибилот вреди 25 центи.[9][8]

Кавунг сен уреди

Кавунг сен е кавунг со овална форма поголем од кавунг брибил, во согласност со колонијалната ера монета од еден денар, која била поголема од брибилот. Меѓутоа, други извори наведуваат дека кавунг сен, кавунг брибил и кавунг гидрил се истиот кавунг мотив, и се вели дека се инспирирани од монетата сен, додека мотивот кавунг пикис не е.[9][8]

Кавунг клемпонг уреди

Кавунг клемплонг е најголемиот тип на кавунг мотив.[9][8]

Кавунг бетон уреди

Обликот на батик мотивот кавунг бетон е украсен со облик на четири кругови со две правоаголни точки. Помеѓу четирите кругови има четири дела кои се чини дека се ограничени со попречна линија. Разбирањето на бетонот на мотивот кавунг бетон доаѓа од името на семето на џекфрут на јавански. [8]

Кавунг каках гори уреди

Батик со шаблон кавунг со сецкан гори исен-исен.

Кавунг гегер уреди

Кавунг гегер е голем кавунг мотив исполнет со помали кавунг мотиви внатре. Батикот со овој мотив се смета за свет и може да го носат само кралевите и нивните блиски семејства. Ова има врска со историските настани, имено со договорот Понорого во 1813 година, кој го подели султанатот на султанатот Нгајогјакарто Хадининграт и Војводството Пакуламан.[8]

Кавунг копи/сари уреди

Се состои од главниот украс во форма на овална, и на секој дел од мотивот кавунг. Со оглед на обликот на линија која се дели на два дела како да наликува на форма на скршено овошје од кафе. Така, овој кавунг мотив често се нарекува и Кавунг Копи. Главниот украс, кој се состои од четири овални кругови, е распореден врз основа на вкрстена коса црта или закосена дијагонална линија, исто така распоредена во хоризонтална или вертикална права линија. Обликот на линиите изгледа како крст во визуелната форма на мотивот кавунг. Композицијата на бојата во оваа форма на мотивот кавунг се состои од бела, жолтеникаво бела, на главниот украс, црвена сога како боја на контурата, додека црната треба да ја даде бојата на позадината во мотивот кавунг сари. [8]

Кавунг секар агенг уреди

Се состои од главните украсни елементи во форма на четири овални сфери кои претрпеле промени во малку квадратна или квадратна форма. Во секој главен украс има три линии (савут) проследени со три точки (цечек). Оваа форма во однос на батик често се нарекува чечек пила. Елементот на мотивот кавунг содржи и изен мотиви во форма на четири мали форми на ромбови како варијации во составот на визуелната форма. Додека композицијата на бојата се состои од бела, жолтеникаво бела како боја за главниот украс, црвена сога за боја на контурите на мотивот и мотивот исен, а црната е позадина за мотивот кавунг секар агенг. [8]

Кавунг семар уреди

Се состои од главните украсни елементи во форма на четири овални сфери со голема големина како во Кавунг Бетон, но во главниот украс има овална форма со помала големина. Мотивот Исен во Кавунг Семар се состои од форма пронајдена во круг во кругот Кавунг. Во средината на главниот орнамент има исен мотив во форма на ромб исполнет со точки и неколку точки во форма на кружна серија. [8]

Кавунг бунтал уреди

Се состои од главниот украс во форма на мешавина од Кавунг Пекис во комбинација со цветни мотиви. Цветниот мотив пронајден на Кавунг Бунтал е во форма на цвеќиња од кеникир, така што обликот на мешавината на мотиви е белег на мотивот Кавунг Бунтал. Мотивите на Исен батик на Кавунг Бунтал се состојат од мала овална форма која е поделена на два дела сместени во главниот орнамент и ромб со мали, средни и прилично големи димензии сместен во средината на главниот орнамент. Композицијата на бојата на мотивот Кавунг Бунтал се состои од бела, жолтеникаво бела како бојата на кавунг, црвена сога за бојата на позадината на Кавунг Бунтал и црна како контура и боја на позадината на мотивот на цвеќето кеникир. [8]

Кавунг бунга уреди

Се состои од главниот украс во форма на четири овални сфери направени да личат на обликот на бунга (цвет), па овој мотив се нарекува Кавунг Кембанг. Главниот украс составен од овални кругови со изен мотиви во форма на линии е поставен на секој крај од кругот кавунг. Во средината помеѓу круговите на кавунг има изен мотив во вид на ред точки во кружен правец, формирајќи мал круг со четири точки надвор од кругот. Композицијата на бојата на мотивот Кавунг Кембанг се состои од бела, жолтеникаво бела како главна боја на украс, црвена сога како боја на контурата и црна за бојата на позадината на мотивот Кавунг Кембанг. [8]

Кавунг селинг уреди

Се состои од главниот украс кој е обликуван речиси исто како кавунг кембанг, имено обликот на овален круг прошаран со облик на цвет. Но, големината и разновидноста на цвеќињата не се исти и се направени со впечатливи разлики во бојата. Мотивот за исен во кавунг селинг се состои од испрекинат исен во облик на линија (дланка), поставен на цветен мотив. Композицијата на бои во кавунг селинг се состои од бела како боја за главниот украс, црна како боја за цветни мотиви и контури, црвена сога за боја на позадината за мотивот кавунг.

Други видови кавунг мотиви вклучуваат кавунг прабу, кавунг путри, кавунг путро, кавунг ндил и други. [10] [11]

Дизајн уреди

Обликот на кавунг генерално се смета дека е инспириран од круг сличен на овошјето од кавунг (вид на кокос или понекогаш се смета и за плод на кланг-калинг) кој е поделен на половина така што се појавуваат четири вдлабнатини во четирите агли.

Значење уреди

Мотивот кавунг значи совршенство, чистота и светост. Во однос на зборот сувунг што значи празно, мотивот кавунг ја симболизира празнината на световните страсти и желби, што резултира со совршена самоконтрола. Оваа празнина го прави човекот неутрален, непристрасен, не сака да се истакнува, го следи текот на животот, оставајќи сè околу него да тече според волјата на природата. Семар, инкарнација на бог кој има многу добар и мудар карактер, секогаш го носи овој кавунг мотив. [12]

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. „Let's Get to Know 7 Indonesian Batik Patterns and their Philosophical Meanings“, Wisma Bahasa, 6 October 2020
  2. „NILAI KEARIFAN LOKAL DALAM BATIK TRADISIONAL KAWUNG“, Jurnal.ugm
  3. „Mengenal Motif Batik Kawung, Sejarah, Filosofi, dan Jenisnya“, Kompas, 10 January 2022
  4. „Kawung“, Iware Batik
  5. 5,0 5,1 „Mengenal Kawung, Salah Satu Motif Batik Tertua di Nusantara“, Detik
  6. „7 Enchanting Stories behind Indonesia's Famous Batik“, Indonesia.Travel
  7. „Sejarah dan Makna Motif Batik Kawung“, Kelaspintar, 24 April 2021
  8. 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 „Motif Kawung sebagai Simbolisme Busana Para Abdi dalam Wayang Kulit Purwa Gaya Surakarta“. Journal Unnes. Посетено на 3 October 2022.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 „Indonesia Batik“. Batik Indonesia. Архивирано од изворникот на 2023-02-02. Посетено на 3 October 2022.
  10. „8 types of batik kawung motif“, Infobatik
  11. Kusrianto, Adi (11 November 2021), „MOTIF BATIK KLASIK LEGENDARIS DAN TURUNANNYA“, Adi Kusrianto, ISBN 9786230118814
  12. „Batik Kawung, Motif Batik Bermakna Kesucian dan Panjang Umur“, Fimale, 28 May 2015