З-лајбрери

(Пренасочено од З-Библиотека)

З-лајбрери (анг: Z-library) е проект со библиотека во сенка за пристап до споделување датотеки од статии од научни списанија, академски текстови и книги од општ интерес. Започнало како огледало на лајбрери џенесис, но драматично се проширила.[1]

Според податоците на сопствената веб-страница објавени во февруари 2023 година, неговата колекција сочинувала над 13,35 милиони книги и над 84,8 милиони статии.[2][3] З-лајбрери била особено популарна во економиите во развој и меѓу академиците.[4] Во јуни 2020 година, З-лајбрери била посетена од околу 2,84 милиони корисници, од кои 14,76% биле од Соединетите Американски Држави.[5]

Организацијата се опишува себеси како „најголемата светска библиотека за е-книги“, како и „најголемата продавница за научни статии во светот“ и работела како непрофитна организација одржлива од донации. [6][7] Покрај споделувањето е-книги, З-лајбрери планирала да ги прошири своите понуди и да вклучи физички книги со мек повез, на посветени „З-поинтс“ низ целиот свет. [8]

З-лајбрери и нејзините активности биле нелегални во многу јурисдикции. Додека запленувањата на веб-страниците ја намалиле пристапноста на содржината, [9] таа останала достапна на темната мрежа. [10] Правниот статус на проектот, како и неговото потенцијално влијание врз издавачката индустрија и авторските права, се предмет на тековна дебата.[1]<ref name="LA-20221114">

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 Booth, Callum (July 4, 2022). „The Pirate Library Mirror wants to preserve all human knowledge… illegally“. The Next Web. The Financial Times. Архивирано од изворникот на November 4, 2022. Посетено на November 4, 2022.Booth, Callum (July 4, 2022).
  2. „Z library“. Z library. Архивирано од изворникот на 2021-04-01. Посетено на 2021-02-27.
  3. Ritu Sharma (2020-04-01). „Universities adapt to online classes, others go beyond just teaching“. The Indian Express. Архивирано од изворникот на 2021-04-11. Посетено на 2021-02-28.
  4. Venugopal, Sahana (November 5, 2022). „Digital database Z-Library's domains seized by the FBI“. The Hindu. Архивирано од изворникот на November 5, 2022. Посетено на November 5, 2022.
  5. „Commission publishes latest Counterfeit and Piracy Watch List - European Commission“.
  6. „Z-Library single sign on“. 1lib.domains. Архивирано од изворникот на September 15, 2021. Посетено на September 15, 2021.
  7. Toulas, Bill (November 4, 2022). „Z-Library eBook site domains seized by U.S. Dept of Justice“. Bleeping Computer. Архивирано од изворникот на November 4, 2022. Посетено на November 4, 2022.
  8. Van der Sar, Ernesto (April 8, 2023). „Z-Library Plans to Let Users Share Physical Books Through 'Z-Points'. Torrent Freak. Архивирано од изворникот на April 8, 2023. Посетено на April 8, 2023.
  9. Van der Sar, Ernesto (January 18, 2024). „Publishers Target Z-Library Domains With Millions of DMCA Takedowns“. TorrentFreak. Архивирано од изворникот на January 18, 2024. Посетено на January 19, 2024.
  10. Woodcock, Claire (November 30, 2022). 'Shadow Libraries' Are Moving Their Pirated Books to The Dark Web After Fed Crackdowns“. Vice. Архивирано од изворникот на November 30, 2022. Посетено на November 30, 2022.

Надворешни врски

уреди