Бирач

Бирач - историски регион во денешна Босна и Херцеговина, кој ја опфаќа територијата на современите градови и заедници на Република Српска: Милиќи, Власеница, Сребреница, Братунац, Зворник и Шековиќи .

Географија

Од времето на Отоманското Царство како регион Бирач нарекувана е областа на средното Подриње, ограничена од Власеница на запад и Сребреница на исток. Тоа е плато со висина од 600 до 900 метри надморска висина, коe се протега во насока северозапад-југоисток. Највисоки врвови се Сирика (1 071 m), Комиќ (1 032 m) и Лисина (1 262 m). Постојат многу речни долини што течат од југозападниот дел на планината Јавор и се влеваат во реката Јадар. Бирач е познат по својата блага клима и вегетација. Мал дел од земјата се користи за земјоделство - поголемиот дел е под иглолисни и листопадни шуми.

Најголемите населени места се Горњи Залуковик, Врли Крај, Герови, Бачиќи, Вишњица, Нуриќи, Помол, Бечиќ, Горње Врсиње, Доње Врсиње, Заклопача, Загражѓе. Населението главно се занимава со шумарство и сточарство.

Историја

За време на османлиското владеење, оваа област е позната како Бирче. Од крајот на 16 век била кадилак, која се нарекувала Кнежина и Бирче: во неа влегувале градовите Кнежина, Нова Касаба и Власеница. На територијата на кадилакот бил и манастирот Ловница. Од тие времиња останале бројни историски знаменитости, патишта, згради, тврдини и цркви.

За време на Втората светска војна во Бирач имало активни воени дејствија меѓу југословенските партизани на Тито и четниците, a и двете страни, им биле спротивставени на усташите.

Во ноември 1990 година, по слободните избори во Босна и Херцеговина, босанските Срби започнале процес на создавање сопствена автономна држава, и во септември 1991 година во составот на Босна и Херцеговина се појавуваат српските ентитети. На 9 ноември била создадена Српската автономна област Бирач која била затворена на 21 ноември, со одлука на собранието на босанските Срби, и истата го вклучува Бирач во составот на Српска автономна област Рома-Бирач. На 9 јануари 1992 година босанските Срби го најавуваат формирањето на Република Српска во Босна и Херцеговина, во составот на која влегуваат сите српски автономни области наведени во Босна и Херцеговина од почетокот на 1990-те години. На 12 август 1992 година, државата е преименувана во Република Српска. Територијата на Бирач останува во Република Српска и по завршувањето на граѓанската војна.

Литература

• М. Филиповић, Град и предео Бирач, Југословенски историјски часопис 1939
• Текст д-р Хамдије Крушевљаковића, академика АНУБиХ, научног саветника, Завода за заштиту споменик културе БиХ, Сарајево у Енциклопедији Југославије ЈЛЗ – Загреб 1980.