Азербејџански свадбени традиции
Азербејџанска свадбена традиција (азерски: Azərbaycanın toy adətləri) — една од најзначајните и најсвечените семејни традиции на азербејџанскиот народ. Традицијата е поврзана со разни задолжителни ритуали. [1] [2] Древните азербејџански свадби одразуваат циклуси на традиции, кои траат долг временски период и бараат значителни материјални трошоци. [1]
Структура на церемонијата
уредиОфицијалната свадбена процедура започнува со прифаќање на согласност од родителите на невестата („söz kəsmək“) и продолжува откако ќе се донесе независна одлука за бракот. [3]
Презентација на девојка во брак
уредиВаквите традиции како што се qız görmə (презентација на девојка која може да се мажи) и qız bəyənmə (одобрување на изборот) се првите услови на свадбата. Најблиските роднини на младоженецот, кои се собрани заедно, почнуваат да собираат информации за невестата, нејзините родители и семејството каде што живее. [4]
Склопување
уреди
Денот за испраќање стројници во куќата на невестата се одредува кога ќе се одобри изборот на младоженецот.
Повеќе почитуваните, постари роднини на младоженецот учествуваат во „главната“ церемонија на свадба. Одбивањето се смета за удар врз престижот на стројниците. Општо земено, постарите роднини на младоженецот или неговата постара сестра се испраќаат во куќата на невестата за да добијат прелиминарна согласност. Порано, традицијата барала повторени „одбивања“ од различни причини, но подоцна тоа било значително поедноставено. Ова поедноставување може да се припише на верувањето дека идниот придружник во животот треба да биде еднаков во правата и дека младите имаат право да го направат овој приватен избор.
Во одредувањето на денот на свадбата, секој се обидува да го избере успешниот ден, кој треба да биде ден кога ќе се остварат сите соништа. Според едно древно верување, злите духови се граничиле со патот на сватовниците на патот до куќата на невестата, се обидувале да ја ограничат обврската и сакале сватовникот да добие одбивање и да мора да се врати без согласност. За да се спротивстават на ова, луѓето закачиле игла на вратите и ѕидовите од куќата, кон кои се приближуваат. Злите духови, исплашени од иглата направена од железо, немале доволно храброст да го напуштат домот и да го придружуваат стројникот што оди кај невестата.
Склопувањето е незаменлива традиција дури и кога парот се согласува.
Плаќање
уредиАзербејџан ја почитува традицијата на плаќање „Башлиг“ . Башлиг е плаќање за невестата направено од страна на младоженецот на родителите на невестата, поточно, на нејзиниот татко или на друго лице кое ја нуди невестата за брак. Плаќањето се вршело во готовина, говеда или друго материјално богатство пред свадбата. Тоа било забрането за време на советската ера.
Веридба
уреди
Откако таткото ќе реши да ја даде ќерка си, младоженецот ги забавува своите нови роднини со чај и слатки во куќата на невестата. Во 1908 година, процесот на ангажирање на Шахсевени, етничка група Азербејџанци, бил опишан на следниов начин: [5]
| Шахсевените склучуваат брак според античките традиции. Ако таткото на девојчето се согласи да ја омажи ќерката, тогаш младоженецот треба да ги забавува и да ги задоволува новите роднини во куќата на невестата, што се нарекува традиција. |
Периодот по свршувачката и пред свадбата е главниот период во животот на еден млад пар. Порано, должината на оваа фаза била многу значајна, понекогаш продолжувајќи неколку години. Можеби долгиот период на веридбата е поврзан со тешкотии поврзани со материјалната благосостојба и потребите за подготовка за идните свадбени церемонии. Подоцна овој период бил значително скратен.
Мираз
уредиПо свршувачката, семејството на невестата почнува да подготвува чехиз или мираз за идниот семеен живот на нивната ќерка. Чехиз е во форма на сета потребна опрема за полнење на куќата. Обично семејството на младоженецот ја купува куќата, а семејството на невестата го купува целиот мебел, опрема за кујна, машина за перење, правосмукалка и многу други работи потребни за живеење во куќата. Ова е прифатено како последна должност на родителите за животот на нивната ќерка.
Религиозна регистрација
уреди
Верска регистрација на бракот азерски: Kəbin Kəsmək) се одржува неколку дена пред свадбата со учество на сведоци од двете страни. [6] Гарантираната сума („mehr“) е запишана во брачниот договор (азерски: Kəbin kağızı). Ова е загарантирана сума на пари за невестата во случај на развод или смрт на сопругот. Сумата во минатото внимателно ја чувала мажена жена.
Свадба
уреди
Неколку дена пред свадбата се одржува церемонија за украсување на куќата. Церемонијата завршува истиот ден кога миразот [7] се носи во куќата на младоженецот. Целта на оваа традиција е на младиот брачен пар да им се обезбедат сите потреби во почетокот на нивниот заеднички живот, поради што миразот вклучува мебел, садови и предмети за домашна употреба.
Се издвојува „момина свадба“ (церемонија „палтар кесди“) и т.н. „машка свадба“. На свадбата има национална музика.
Ноќ на кана
уредиВечерта на првиот ден од свадбата во куќата на невестата се одржува церемонија „мачкање со кана“. На овој настан се поканети најблиските пријателки и роднини на невестата. Од куќата на младоженецот доаѓаат група млади момчиња и девојки со музичари. Најблиските роднини на младоженецот ги мачкаат со кана прстите на невестата и даваат подароци. Семејството на невестата им приредува свечена вечера на учесниците на церемонијата. Во различни области на Азербејџан, „мачкањето“ има различни имиња: во Шаки церемонијата се нарекува „празник на невестата“; во Товуз церемонијата е „демонстрација на девојката“; во Масали и Ленкеран настаните се познати како „собир кај девојката“; во Губа е „мачкање со кана“, а во Абшерон е „Хенанан“. Според традицијата, ноќта на „мачкањето“, младоженецот доаѓал кај невестата и земал овци и кокошка, а за возврат давал подароци и пари. Според традицијата, соодветно е да се краде, но во 1980-тите свадбениот дел бил однапред подготвен и даван на младоженецот. Понекогаш музичарите остануваат во куќата на невестата, а веселбата и играњето продолжуваат до утрото.
На вториот ден од свадбата се одржуваат ора во куќата на младоженецот. Одржувањето на „гулеш“ (борење) бил дел од вториот ден во некои села. Уште во 1970-тите, оваа традиција постоела во секое село во Азербејџан. Познати борачи се собирале заедно да ја одмерат својата моќ на венчавката. [8] На крајот на свадбата се испраќал караван во куќата на невестата (денес-автомобил) за да ја доведат невестата кај младоженецот („гелин гетирме“). Попатно, момчињата ги задржуваат младоженецот и невестата и нивниот караван за да добијат подарок („кселет“).
Двете дланки на невестата се врзани со бело или црвено марамче под кое ставаат пари, кои ги земале младоженецот и невестата. Рацете на невестата се одврзани пред брачната ноќ.
После свадбата
уредиЦеремонијата наречена „uze çıxdı“, што го симболизира крајот на периодот на „отсуство“, се одржува неколку дена по свадбата. [9] Порано, според традицијата, невестата не ги пречекорувала границите на дворната соба и месец дена по свадбата. Една недела не зборува со свекрвата и свекорот. По церемонијата најблиските роднини на невестата (освен мајка и татко) и младоженецот се собираат во неговата куќа, ги поздравуваат младенците и им подаруваат вредни подароци или пари.
Промени во свадбената церемонија
уредиИ покрај долготрајните традиции, свадбите во Азербејџан претрпеле значителни промени во последните децении. Сега е широко прифатено да се фотографира млад пар на денот на венчавката, а невестата да носи бел венчален фустан. Строгото криење на млад пар пред венчавката омекнало. Младоженецот, или ретко невеста, може да седне на маса со гости. Во последните години, младоженците добиле право да учествуваат на церемонијата на свршувачката. Овие промени се особено присутни на градските свадби. Се очекува промените во селските свадби да продолжат и во наредните години. Еден од современите трендови е одбивањето на „венчавката без младенци“, традиција на криење на невестата пред свадбата. Скратена е и должината на брачната прослава. Порано свадбата можела да трае 3 или 7 дена, но денес трае еден ден.
Наводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 Institute of Ethnography named after N.N.Mikhlukho Maklai. (1962). Works of the Institute of Ethnography named after N.N.Mikhlukho Maklai. 79. The USSR Academy of Sciences. стр. 192.
- ↑ M.A.Abbasova (1988). Свадебная обрядность лезгин Азербайджана (традиции и новации). 44. Academy of Sciences of the Azerbaijan SSR. Reports.: Elm.
- ↑ А. А. Аббасов. (1987). Образ жизни в новых городах Азербайджана. Элм. стр. 199.
- ↑ Usually wine drinking is a part of this step with the family, to form a bond.N. V. Malisheva, N. N. Voloshuk. (2001). Крым: соцветие национальных культур : традиции, обычаи, праздники, обряды. Бизнес Информ. стр. 15.
- ↑ Отдельный гвардейский корпус. Штаб (1908). Военный сборник. 51. В типпографии Е. Праца.
- ↑ Nargiz Guliyeva. Свадебные обряды азербайджанцев (PDF). magazine.
- ↑ V.K.Gardanov. (1969). Кавказский этнографический сборник. 4. Institute of Ethnography named after N.N.Mikhlukho Maklai.: Наука.
- ↑ Н. С Полищук, Т. С. Макашина. (1993). Свадебные обряды народов России и ближнего зарубежья. Институт этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая: Российская академия наук. стр. 201.
- ↑ О. А. Ганцкая, И. А. Гришаев. (1990). Семья: традиции и современность. стр. 255.