Википедија

Џејмс Болтон

За други личности именувани Џејмс Болтон, видете Џејмс Болтон (појаснување).

Џејмс Болтон (1735 – 7 јануари 1799) бил англиски натуралист, ботаничар, миколог и илустратор.

Позадина уреди

Џејмс Болтон е роден во близина на Варли во Западниот Рајдинг во Јоркшир во 1735 година, син на Вилијам Болтон, ткајач . Џејмс првично го следел занаетот на неговиот татко, но подоцна станал самоук учител по уметност и на крајот митарник во неговото родно село Ворли.[1] Тој се оженил со Сара Блекбурн во 1768 година и парот имал четири деца. Тој и неговото семејство живееле цел живот во областа Халифакс.

Џејмс и неговиот постар брат, Томас Болтон (1722-1778), биле жестоки натуралисти, а Томас имал посебен интерес за ентомологијата и орнитологијата.[1] Едвард Донован го нарекол вилинското коњче Cordulegaster boltonii по примерок собран од Томас Болтон.[2] Двајцата браќа придонесоа за делот за природна историја во Историјата и антиквитетите на парохијата Халифакс во Јоркшир, објавена во 1775 година од Џон Вотсон. Џејмс Болтон последователно го разви својот интерес со пишување или илустрација на голем број важни книги за природна историја.

Папрати и цветни растенија уреди

Во 1785 година, Болтон ги дал илустрациите за Flora Cantabrigiensis на Ричард Релхан . Истата година, тој го објавил и првото свое дело, првиот дел од Filices Britannicae, илустриран извештај за британските папрати во два тома. Џејмс Болтон не само што ги нацртал илустрациите, туку и самиот ги врежал. Освен тоа, тој не само што ги собрал постоечките информации за папратите, туку презел оригинално истражување и теренска работа. Книгата вклучува опис и илустрација на нов вид папрат, сега познат како Woodsia alpina (Болтон) Греј. Во тоа време, Болтон бил нарачан од богатата Маргарет Бентинк, војвотката од Портланд (1715–1785) да ги илустрира растенијата во нејзината музејска колекција.[1]

Дополнителните илустрации на Џејмс Болтон за домашни и егзотични цветни растенија никогаш не беа објавени. Сепак, има голем број од неговите оригинални акварели, вклучувајќи ги и Педесет цвеќиња извлечени од природата во Халифакс (1785–1787) во Природонаучниот музеј,[3] албум од 1794 година наречен „Дванаесет пози собрани на полињата“ одржан во Ливерпул. Музеј,[4] и збирка ботанички слики во библиотеката Линдли во Кралското хортикултурно друштво.

Во 1788 година родот Boltonia ( Compositae ) бил именуван во негова чест од Чарлс Луис L'Héritier de Brutelle.[5]

Габи уреди

Главниот интерес на Болтон бил за габите, кои тој напорно ги собирал, ги носел дома во својот васкулум и ги илустрирал. Тој, исто така, се допишувал со многу значајни миколози од неговото време, вклучувајќи ги Жан Булијард, Џејмс Диксон, Џон Лајтфут и Карл Вилденов. Резултатот бил објавувањето на првото дело на англиски јазик посветено на габите, Болтоновата тритома An History of Fungusses growing about Halifax, објавена 1788-1790 година, со додаток во 1791 година.[6] Делото било посветено на Хенри Ноел, 6-ти Ерл од Гејнсборо (1743–1798), кој бил еден од покровители на Болтон и помогна во финансирањето на проектот.[7] Како и со претходната книга за папрати, Болтон не само што ги презедол илустрациите, туку ги направи и офорциите за работата, кои потоа беа рачно обоени. Меѓу опфатените видови, многу беа новоопишани, вклучително и такви познати габи како Wood Woollyfoot Gymnopus peronatus (Bolton) P. Kumm., капачето со мастило Coprinellus domesticus (Bolton) Vilgalys et al., Болот за грчеви Daldinia concentrica (Болтон) Цес. & De Not., заградата Daedaleopsis confragosa (Болтон) J. Schröt., агаричната Lepiota cristata (Болтон) P. Kumm. и самовилскиот прстен Champignon Marasmius oreades (Болтон) Fr.[7][8] Книгата била преведена на германски, како Geschichte der merkwürdigsten Pilze, и објавена во четири тома (1795–1820) со белешки од Вилденов.

Дополнителен албум од 233 необјавени слики на габи, познат како Icones fungorum circa Halifax nascentium, се чува во библиотеката со специјални колекции на Министерството за земјоделство на Соединетите Држави. Збирка од 36 „илустрации на габи“ (околу 1780 г.) се чува и во Природонаучниот музеј[9] и некои дополнителни скици се во библиотеката на Ерл од Дерби во Ноузли Хол.[1]

Неколку од габичните збирки на Болтон преживеале, но некои од неговите примероци се во миколошкиот хербариум во Кралската ботаничка градина, Кју[10] и други во хербариумот Едвард Робсон во музејот Сандерленд.[11]

Пејачки птици уреди

Последното објавено дело на Болтон беше Harmonia ruralis, „есеј кон природната историја на британските птици песнопојки“, издаден во два тома (1794–1796). Птиците и нивните гнезда биле опишани во нивниот живот, додека текстот содржел многу набљудувања на Болтон од прва рака. Популарноста на темата довела до две последователни, но постхумни изданија во 1830 и 1845 година.

Дела уреди

 
Историја на габите (германско издание од 1795 година)
  • Историја на габите, Groving About Halifax, 4 вол., Хадерсфилд, 1788-1791.

Џејмс Болтон денес уреди

Изложба посветена на Џејмс Болтон и неговите дела била одржана во Музејот на Ливерпул во 1995-6 година[12] и тој бил еден од уметниците претставени на изложбата Nature Observed на Универзитетот во Лондон во 2006 година. Книгите за папрат и габи на Болтон, со нивните описи на нови видови, остануваат од научна вредност и денес, додека неговите студии за птици од Harmonia ruralis ја задржаа својата привлечност - и биле репродуцирани како отпечатоци, на душеци за маса и подлоги, па дури и на крпи за чај.

Поврзано уреди

  • Edmondson, J. (1995). Џејмс Болтон од Халифакс. Ливерпул: Национални музеи и галерии

Наводи уреди

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Edmondson, J. (1995) New insights into James Bolton of Halifax. Mycologist 9: 174-178
  2. ↑ Hélart, Jean, Mistakenly Known As Jacques. Benezit Dictionary of Artists. Oxford University Press. 2011-10-31.
  3. ↑ Thayer, Emma (Homan) (1887). Wild flowers of the Pacific coast. From original water color sketches drawn from nature; by Emma Homan Thayer. New York :: Cassell & company, limited,.CS1-одржување: излишна интерпункција (link)
  4. ↑ „Zoology collection - World Museum, Liverpool museums“. Liverpoolmuseums.org.uk. Посетено на 2014-03-02.
  5. ↑ Seaward, Mark. „Bolton, James“. Оксфордски речник на национални биографии (online. изд.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/2803.CS1-одржување: ref=harv (link) (бара Претплата или членство во британска јавна библиотека .)
  6. ↑ James Bolton (1788). An history of fungusses, growing about Halifax. 2. Halifax: James Bolton. стр. 58. doi:10.5962/bhl.title.5394.
  7. ↑ 7,0 7,1 Bolton, J. (1788). An History of Fungusses growing about Halifax. Vol. 1. 1. Printed for the author and sold in Halifax by him. Посетено на 2014-03-02.
  8. ↑ „Search Page“. Index Fungorum. Посетено на 2014-03-02.
  9. ↑ „"Original Art - James Bolton (1735-1799) collection of 50 flowers drawn from nature, at Halifax"“. nhm.primo.exlibrisgroup.com (англиски). Посетено на 2022-04-12.
  10. ↑ Roberts, P.J. & Legon, N.W. (2003). Fungal specimens of James Bolton at Kew. Kew Bulletin 58: 759-761
  11. ↑ Legg, A. W. (1997). The significance of Edward Robson's fungal herbarium - a provisional assessment. The Vasculum 82: 69-88
  12. ↑ „James Bolton of Halifax“. Fungus.org.uk. Посетено на 2014-03-02.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Џејмс_Болтон&oldid=5081448“