Чиполино (балет)

балет на Арам Хачатурјан

Чиполино - балет во три чина на Карен Хачатурјан. Либрето на Генадиј Рихлов врз основа на приказната на Џани Радари „Авантурите на Чиполино“.[1]

Историја

уреди

Како автор на либретото, Генадиј Рихлов, откако ја слушнал музиката на Карен Хачатурјан за цртаниот филм „Чиполино“ (1961), решил да напише балет за деца. Тој бил „собран“ од разни музички фрагменти претходно компонирани од композиторот. Оваа музика ги озвучувала цртаните филмови „Кога елките светнуваат“ (1950), „Шумски патници“ (1951), „Слатка приказна“ (1970), „Чиполино“, „Невообичаен натпревар“ (1955), „Стари пријатели“ (1956) и др.

Во инвентивната продукција на „Чиполино“ од Карен Хачатурјан, поставена од Хенрих Мајоров во есента 1974 година, нови уметнички можности за синтеза на виртуозниот класичниот и модерниот танц, комбинација на дарежлива комедија, карактерност и неочекувано била откриена искрената лирика “.[2]

Првите изведувачи на академскиот театар за опера и балет во Киев биле: Т. Г. Шевченко: Чиполино - Евгениј Косменко, Редисочка -Људмила Сморгачева, Татјана Тајакина, Магнолија - Т. Г. Литвинова, Цреша - С. Лукин, принц Лимон - В. В. Литвинов, домат - В. Авраменко (Државна награда на СССР во 1974).[1]

„За создавањето на оваа сончева, весела балетска претстава, Карен Хачатурјан, Хенрих Мајоров, К.Еременко и Л. Сморгачева есента 1976 година ја добиле високата титула лауреати на Државната награда на СССР. Генрих Мајоров наскоро бил поканет на сцената „Чиполино“ во Бољшој театарот на СССР. Претставата во Москва станала нова верзија на киевската со одредени измени поради сценографијата на уметникот В. Левентал и спецификите на уметничкиот персонал на реномираниот театар“.[3]

Либрето

уреди

Прво дејство

уреди

Сончев италијански град. Плоштадот на пазарот. Жителите на волшебниот град, зеленчукот и овошјето, танцуваат среќно. Тогаш Чиполино се појавува помеѓу нив. Забавата продолжува сè додека не се појави Доматот, обидувајќи се да го задржи јавниот ред и мир под контрола. Одеднаш целата област се смирува - принцот Лимон излегува со својата свита и чита нов декрет. Народот протестира, а Чиполино размислува за оваа неправда, но го згазнува кнезот на ногата.

Принцот Лимон вреска силно, а таткото на Чиполино - Циполоне - признава дека тој го сторил тоа. Циполоне го одведуваат чуварите, а самиот принц заминува со својата свита. Чиполино е очаен. Виолинистот Круша го крева расположението. Тогаш се појавува старата тиква со некои тули и сите му помагаат да изгради куќа. Одеднаш, Доматот се појавува со двајца чувари и настанува судир меѓу него и Чиполино. Чиполино го расплакува Доматот и тој заминува со чуварите, но Лимон доаѓа и ја уништува куќата на тиквата. Чиполино ветува дека ќе им се одмазди на прекршителите.

Второ дејство

уреди

Грофот Цреша танцува со неговите пријатели во палатата. Во тоа време, време е за час по танц, и влегува Петрушка. Кога часот завршува, Чиполино се појавува пред Магнолија и Цреша и дознава од нив каде е затворен Циполоне. Тој го ослободува својот татко. Гонењето започнува по Чиполино, но тој избегал од стражарите. Во тоа време, во замокот на грофицата Цреша се одржува прекрасен бал, на кој се присутни сопственичките на замокот и самиот принц Лимон. Принцот е известен за неговото бегство, а балот завршува.

Трето дејство

уреди

Потрагата започнува повторно по Чиполино. Тој ги крие татко му и девојката Ротквица, а тој самиот наидува на стражарите. Чиполино е испратен во затвор. Откако дознале за ова, Црешата и Магнолија го добиле клучот на занданата од чуварот и го ослободуваат Чиполино. Во тоа време, чуварите на принцот Лимон, предводени од самиот принц, решаваат од топ да пукаат сè и сите во градот. Но, принцот Лимон и Доматот паѓаат во топот. Одзвонува истрел, но негативците ги нема никаде. Сите се радуваат, а потоа се појавува тажната Тиква. Сите се согласуваат да и помогнат на тиквата и градат нов дом.

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 Статья «Чиполлино» В.Ванслова в издании Балет: энциклопедия. / Гл.ред. Ю. Н. Григорович. — М.: Советская энциклопедия, 1981. — С.579.
  2. Станишевский Ю. Украинский балетный театр: история и современность. — К.:Музична Україна, 2008. — С.184.
  3. Станишевский Ю. Украинский балетный театр: история и современность. — К.:Музична Україна, 2008. — С.185.

Надворешни врски

уреди