Специјален известувач на Обединетите нации за токсици и човекови права
Мандатот на Специјалниот известувач на Обединетите нации за токсици и човекови права беше воспоставен во 1995 година од страна на Комисијата за човекови права на Обединетите нации .
| Специјален известувач на Обединетите нации за токсици и човекови права | |
|---|---|
 | |
| Мреж. место | https://www.ohchr.org/en/special-procedures/sr-toxics-and-human-rights |
Во 1995 година, Комисијата за човекови права го воспостави мандатот да ги испита импликациите за човековите права од изложеноста на опасни материи и токсичен отпад . Ова ги вклучуваше импликациите на трендовите како што се недозволениот сообраќај и ослободувањето на токсични и опасни производи за време на воени активности, војна и конфликт, кршење бродови. Други области вклучени во мандатот се медицинскиот отпад, екстрактивната индустрија (особено нафтата, гасот и рударството), условите за работа во производствениот и земјоделскиот сектор, производите за широка потрошувачка, емисиите на опасни материи од сите извори во животната средина и отстранувањето на отпадот.[1]
Во 2011 година, Советот за човекови права на ОН потврдил дека опасните супстанции и отпадот може да претставуваат сериозна закана за целосното уживање на човековите права . Тој го продолжил мандатот за да го вклучи целиот животен циклус на опасните производи, од производство до конечно отстранување. Ова е познато како пристап од лулка до гроб . Брзото забрзување на хемиското производство укажувало на веројатноста дека ова е зголемена закана, особено за човековите права на најранливите сегменти на општеството.[1]
ОН тврдат дека меѓународното право за човекови права бара од државите да преземат активни мерки за да се спречи изложувањето на поединци и заедници на токсични материи. Ранливите членови на општеството често се сметаат за најпогодени. Тие вклучуваат луѓе кои живеат во сиромаштија, работници, деца, малцински групи, домородни народи, мигранти, меѓу другите ранливи или чувствителни групи, со високо родови влијанија.[1]
Независен експерт уреди
Специјалниот известувач е назначен од Советот за човекови права на ОН. Советот за човекови права бара од назначениот експерт да ги испита и да поднесе извештај до земјите-членки за иницијативите преземени за промовирање и заштита на човековите права вмешани од несоодветното управување со опасните материи и отпад.[1]
Избор на теми за кои известува Специјалниот известувач уреди
- Во март 2022 година, Хјуман Рајтс Воч поднесе поднесок до извештајот на Специјалниот известувач во врска со живата, занаетчиството и ископувањето злато од мали размери. Живата се користи во рударството за да се извади златото од рудата. Живата, која е особено штетна за децата, го напаѓа централниот нервен систем и може да предизвика оштетување на мозокот и смрт. Работата на рударството често ја вршат деца работници кои имаат малку или лажни информации за ризиците од живата.[2]
- 2021 - Извештај: Фазите на циклусот на пластика и нивното влијание врз човековите права
Извештајот ги нагласува импликациите за човековите права на токсичните адитиви во пластиката и фазите на животниот циклус на пластиката, вклучувајќи ги правата на жените, децата, работниците и домородните народи.[3] Во пластиката најчесто се додаваат отровни хемикалии, што предизвикува сериозни ризици за човековите права и животната средина. Специјалниот известувач дава препораки насочени кон справување со негативните последици од пластиката врз човековите права.[4]
- 2015 - Извештај: Право на информации за опасни материи и отпад
Во овој извештај, Специјалниот известувач го појаснува опсегот на правото на информации во текот на животниот циклус на опасните супстанции и отпадот, ги идентификува предизвиците што се појавија во остварувањето на ова право и ги наведува потенцијалните решенија за овие проблеми. Обврските на државите и одговорностите на бизнисот во врска со спроведувањето на правото на информации за опасните материи и отпадот се дискутирани.[5]
Тековен независен експерт уреди
- Д-р Маркос А. Орелана, 2020-тековно [1]
Минати независни експерти уреди
- Г-дин Баскут Тунџак (Турција/САД), 2014-2020
- Г-дин Марк Палемаертс (Белгија), 2012-2014
- г-дин Калин Георгеску (Романија), 2010-2012
- Г-дин Окечукву Ибеану (Нигерија), 2004-2010 г.
- Г-ѓа Фатма Зохра Оухачи-Весели (Алжир), 1995-2004 година [1]
Наводи уреди
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Special Rapporteur on toxics and human rights“. United Nations. Посетено на 9 May 2022. Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „UN_toxics“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ „Submission to the Special Rapporteur on Toxics and Human Rights“ (PDF). Human Rights Watch. Посетено на 9 May 2022.
- ↑ „New UN Human Rights Report on Toxic Plastics“. Health Environment Justice. 17 September 2021. Посетено на 9 May 2022.
- ↑ „Report of the Special Rapporteur on the implications for human rights of the environmentally sound management and disposal of hazardous substances and wastes, Marcos Orellana“. United Nations. Посетено на 9 May 2022.
- ↑ „Thematic Reports“. Baskut Tuncak. Посетено на 9 May 2022.