Птицата „Грип“
Птицата „Грип“ — шведска бајка.[1] Ендрју Ланг го вклучил во книгата „Розова самовила“.[1] Тоа е Аарне-Томсон тип 550, потрага по златната птица/огнена птица; Други приказни од овој тип ги вклучуваат Златната птица, Хеленската принцеза и младиот градинар, Како Ијан Диреч го доби Синиот сокол, Нундата, Јадачот на луѓе и Царевич Иван, огнената птица и сивиот волк.[2]
Содржина
уреди_(14761092916).jpg)
Еден крал го изгубил видот, па една старица рекла дека песната на птицата „Грип“ ќе го врати. Најстариот син на кралот се понудил да ја земе птицата, од каде друг крал ја чувал во кафез; но на пат да ја земе птицата, тој останал во гостилница, каде што толку многу уживал што заборавил на своето патување. Следеле неговите двајца браќа; и вториот останал во гостилницата, но најмладиот рекол дека мора да ја земе птицата „Грип“ и продолжил наместо да остане во гостилницата.
Тој останал во една куќа во шумата каде што слушал крици во текот на ноќта. Утрото прашал за пискотниците. Една девојка му кажала дека дошле од мртов човек, кого гостилницата го претепал и убил бидејќи не можел да ја плати сметката, а тој одбил да го погреба без парите за погребот. Принцот си ја платил сметката, но се плашел да остане подолго, па ја замолил девојката да му помогне да избега ноќе. Му рекла дека домаќинот го чува клучот од шталата под перницата, но ќе му помогне ако ја земе со себе. Тој го направил тоа, и ѝ добил место во добра гостилница пред да продолжи понатаму.
Најмладиот син тогаш сретнал лисица, која му рекла дека може да му помогне. Кога стигнале до замокот каде што била птицата, лисицата му дала три зрна: едно за стражарницата, едно за собата со кафезот и едно за самиот кафез. Тогаш можеше да ја земе птицата, но не смее да ја погали. Тој послушал со зрната, но кога решил да ја погали птицата, таа се разбудила и врескала. Тој беше заробен. Во затворот се појавила лисицата и му рекла на судењето да одговори со „Да“. Го прашале дали е мајстор во крадење, а тој одговорил да. Кралот му понудил да го помилува доколку ја одземе најубавата принцеза на светот, од следното кралство.
Лисицата повторно му дала три зрна: за чуварската соба, одајата на принцезата и нејзиниот кревет и го предупредил да не ја бакнува принцезата, но тој повторно не успеал во бакнежот. Повторно на судењето го прашале дали е мајстор во крадење и тој одговорил потврдно. Кралот му понудил да го помилува ако го однесе коњот со четирите златни чевли, од следното кралство.
Лисицата повторно му дала три зрна, за стражарницата, шталата и штандот на коњот и го предупредила на златното седло и дека овој пат, лисицата нема да може да му помогне доколку момчето не успее во својата задача. Кога момчето го видел седлото, посегнал по него, но нешто му удрило во раката и го изведе коњот без него. Тој и признал на лисицата, која рекла дека тој го удрил по раката. Враќајќи се во замокот на принцезата, тој признал дека со задоволство ќе ја одведе во замокот на неговиот татко на коњот, и така лисицата повторно му ги дала зрната, а овој пат ја однел принцезата. Ја прашал лисицата дали може повторно да ја проба птицата и овој пат успеал да ја фати птицата.
Лисицата потоа го предупредила момчето да не откупува некого со парите. Принцот се качил и открил дека неговите браќа се задолжиле во гостилницата и требало да бидат обесени. Го подмирил долгот. Неговите браќа, љубоморни, го фрлиле во лавовска јама и ги зеле птицата, коњот и принцезата, заканувајќи се дека ќе ја убијат ако не каже дека ги освоиле. Тие му кажале на својот татко дека најмладиот бил обесен поради еден долг. Но, птицата не пеела, коњот не пуштил никого во штандот, а принцезата непрестајно плачела.
Во лавовската јама, принцот ја нашол лисицата; лавовите не му нанеле штета, а лисицата го извела, велејќи само дека синовите што ќе го заборават својот татко ќе го предадат и својот брат. Лисицата го замолила да му ја отсече главата. Принцот се обидел да одбие, но лисицата инсистирала дека ќе го убие принцот ако не го стори тоа. Принцот направил, а лисицата му кажала дека тој е мртвиот чии долгови ги платил.
Принцот се преправил во потковувач и отишол во замокот. Тој ставил чевли на коњот со четири златни чевли, а слушајќи ја птицата Грип дека не пее, изјавил дека нешто му недостига и ако може да го види, ќе дознае што е тоа. Тој ја повикал птицата по име. Почнала да пее и предизвикала насмевка на принцезата. Видот на кралот се опоравил и тој ја препознал потковницата како негов најмлад син. Ги протерал постарите синови, но најмладиот се оженил со принцезата и живеел среќно до крајот на животот.
Мотивите
уредиИако на херојот во овие приказни обично му помага животно што зборува, тоа да биде дух е невообичаено. Ова е благодарниот мртовец, вообичаен фолклорен мотив.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 Andrew Lang, The Pink Fairy Book, "The Bird 'Grip'"
- ↑ Heidi Anne Heiner, "Tales Similar to the Firebird Архивирано на 5 февруари 2009 г."