Маж (расказ)

Мажот е расказ на Антон Павлович Чехов. Напишан во 1886 година, за прв пат објавен во 1886 година во списанието „Осколки“ бр. 32 од 9 август под наслов „Акциза“ со потпис А. Чехонте.

Публикации

Расказот на А.П.Чехов „Мажот“ е напишан во 1886 година, првпат објавен во 1886 година во списанието „Осколки“ бр. 12, влегло во собрани дела на А. Чехов и објавен од А. Ф. Маркс. За „Магазин за сите“ приказната е преработена.

За време на животот на Чехов, приказната била преведена на бугарски и на српско-хрватски.

Критика

В.В. Билибин, кој го заменил издавачот Леикин во 1886 година, му пишал на А. Чехов: „Твојата приказна“ Акциза „... е многу, многу добра“.

Литературниот критичар Н. ДО. Михајловски од сите раскази на Чехов вклучени во првиот том на А. Ф. Маркс, ја издвоил приказната „Маж“ како „нешто прилично исклучително во збирката на г. Чехов, - исклучителен не по заплетот, туку по тонот што го зборувал авторот. Според него, авторот „самиот не се смее и не сака да предизвика смеа кај читателот“. Уметничките средства на Чехов во оваа приказна на Михајловски му се чинеле многу суптилни .

Критичарот С. А. Венгеров напишал за расказот „Маж“ како една од значајните приказни на раниот Чехов: „Одличната приказна „Сопругот“ директно одговара на Достоевски, каде на четири страници, во сиот свој ужас, е прикажана психологијата на злобното суштество., заглавен во светската здодевност, доживувајќи чисто физичко страдање кога ќе види дека блиските луѓе можат да се заборават себеси и за миг да бидат занесени во некој друг, радосен и светол свет“ .

Заплет

Приказната се одвива во еден окружен град на К. Еднаш еден коњанички полк запрел овде за ноќ. Ваквиот настан ги инспирирал жителите на градот на различни начини - пазарџиите сонувале да продаваат застоен колбас, гостилничарите работеле деноноќно, полицијата се вртела наоколу како луда. Дамите на градот побарале од воениот командант да организира танцова вечер во клубот.

Во девет часот навечер на улицата пред клубот веќе свирел воен бенд, а во клубот офицерите танцувале со локалните дами. Дамите се почувствувале инспирирани, а нивните татковци и сопрузи ги гледале оддалеку. Меѓу сопрузите бил и колегиумскиот проценител Кирил Петрович Шаликов. Неговата сопруга Ана Павловна, триесет години, танцувала додека не паднала. Танцувањето веќе ја изморило, се присетила на минатото, кога танцувала во институтот и била сигурна дека „ќе има барон или принц за сопруг“.

Мажот ја погледнал Ана Павловна и се налути. Поради танцувањето немал каде да игра карти, не поднесувал блех музика и му се чинело дека полицајците се однесуваат премногу лежерно со цивилите. Ана Павловна никогаш не го погледнала својот сопруг за време на танцот. Ана Павловна танцувала мазурка со офицер. По танцот, Кирил Петрович отишол кај сопругата и категорично ја повикал дома.

Ана Павловна се згрозила и поцрвенела; „Се срамеше што има толку потрошен, мрачен, обичен сопруг“. Откако се скарала со сопругот, таа влегла во ходникот и почнала да се облекува. Кирил Петрович им рекол на другите дами, дека неговата сопруга има главоболка. Задоволниот Кирил Петрович Шаликов, сакал на сите во клубот да им биде досадно и огорчено.

На пат кон дома, Ана Павловна едвај можела да оди. Била огорчена и навредена, избрала некои од најотровните зборови за својот сопруг.

Адаптација за екран

Заплетот на приказната била искористен во ТВ филмот „ Приказна за една љубов “ во режија на Артур Војетски, снимен во 1981 година.

Литература

• Сопруг на Чехов А.П. // Чехов А.П. Целосни дела и писма: во 30 тома. Дела: Во 18 тома / Академија на науките на СССР. Институт за светска литература. нив. А.М.Горки. - М .: Наука, 1974-1982 година.
• Voir Dictionnaire Tchekhov, Page 48 à Chalikov, Françoise Darnal-Lesné, Édition L'Harmattan, 2010, ISBN 978 2 296 11343 5 .
• Le Mari, traduit par Madeleine Durand et Édouard Parayre, révision de Lily Dennis, Bibliothèque de la Pléiade, éditions Gallimard, 1967, ISBN 978 2 07 0105 49 6 .

Надворежни врски

• Чехов А. П. Маж . Оригинален руски текст