Корисник:Dentedeleone/Вернер фон Браун

'''Вернхер Магнус Максимилијан Фрајхер фон Браун''' ( US : / ˌ v ɜːr n ər v ɒ n ˈ b r aʊ n / VUR -nər von BROWN , </link> ; 23 март 1912 година{{Цп}}16 јуни 1977) бил германско-американски инженер за воздухопловство <ref>{{Наведена книга|title=Von Braun: Dreamer of Space, Engineer of War|last=Neufeld|first=Michael|publisher=Vintage Books|edition=First|page=xv|quote=Although Wernher von Braun got a doctorate in physics in 1934, he never worked a day in his life thereafter as a scientist. He was an engineer and a manager of engineers, and he used that vocabulary when he was talking to his professional peers.|author-link=Michael J. Neufeld}}</ref> и вселенски архитект . Тој беше член на [[Националсоцијалистичка германска работничка партија|Нацистичката партија]] и ''Алгемајне СС'', и водечка фигура во развојот на ракетната технологија во [[Трет Рајх|нацистичка Германија]], а подоцна и пионер на ракетната и вселенската технологија во Соединетите Држави. <ref name="aljazeera2013">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.aljazeera.com/opinions/2013/5/3/wernher-von-braun-historys-most-controversial-figure|title=Wernher von Braun: History's most controversial figure?|last=Teitel|first=Amy Shira|work=aljazeera.com}}</ref> Роден е во [[Вижиск]], Полска, тогаш во покраината Познањ (Позен) на [[Германското Царство]]. Уште од детството фасциниран од вселенските летови, фон Браун се зачленил во германското вселенско друштво VfR како адолесцент. Помогнал во дизајнирањето и развивањето на [[Ракета V-2|ракетата V-2]] во [[Пенеминде]] за време на [[Втора светска војна|Втората светска војна]]. V-2 станал прв вештачки објект лансиран во вселената на 20 јуни 1944 година. По војната, заедно со околу 1.600 други германски научници, инженери и техничари бил тајно преместен во САД, како дел од [[Операција Спојувалка|операцијата Спојувалка]]. Работел за [[Армија на САД|Армијата на Соединетите Американски Држави]] на програма [[Среднодометна балистичка ракета|за балистички ракети со среден дострел]] и ги развил ракетите што го лансирама [[Среднодометна балистичка ракета|за балистички ракети со среден дострел]] и ги развил ракетите што го лансирале првиот американски вселенски сателит [[Експлорер 1|Explorer 1]] во 1958 година. Тој работеше со [[Волт Дизни]] на серија филмови, кои ја популаризираа идејата за човечко вселенско патување во САД и пошироко од 1955 до 1957 година <ref name="DisneyVonBraun">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nasa.gov/centers/marshall/history/vonbraun/disney_article.html|title=The Disney-Von Braun Collaboration and Its Influence on Space Exploration|last=Wright|first=Mike|date=18 February 2016|editor-last=Harbaugh|editor-first=Jennifer|work=NASA|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102180858/https://www.nasa.gov/centers/marshall/history/vonbraun/disney_article.html|archive-date=2 November 2022|accessdate=10 January 2022}}</ref> Во 1960 година, неговата група беше асимилирана во [[НАСА]], каде што служеше како директор на новоформираниот центар за вселенски летови Маршал и како главен архитект на лансирната машина за супертешко подигање Сатурн V што го придвижуваше вселенското летало Аполо до Месечината. <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://history.nasa.gov/SP-4206/ch9.htm|title=SP-4206 Stages to Saturn, Chapter 9|publisher=history.nasa.gov|accessdate=8 March 2015}}</ref> <ref name="NASAMSFC">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nasa.gov/centers/marshall/history/vonbraun/bio.html|title=Biography of Wernher Von Braun|work=MSFC History Office|publisher=NASA Marshall Space Flight Center|archive-url=https://web.archive.org/web/20020611074937/http://history.msfc.nasa.gov/vonbraun/bio.html|archive-date=11 June 2002}}</ref> Во 1967 година, фон Браун беше примен во Националната академија за инженерство, а во 1975 година го доби Националниот медал за наука . Фон Браун е многу контроверзна личност која нашироко се смета дека бега од правдата за неговите нацистички воени злосторства поради желбата на Американците да ги победат Советите во [[Студена војна|Студената војна]] . <ref>{{Наведено списание|last=Neufeld, Michael J.|year=2002|title=Wernher von Braun, the SS, and Concentration Camp Labor: Questions of Moral, Political, and Criminal Responsibility|url=https://www.jstor.org/stable/1433245|journal=German Studies Review|volume=25|issue=1|pages=57–78|doi=10.2307/1433245|jstor=1433245|via=JSTOR}}</ref> <ref name="aljazeera2013">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.aljazeera.com/opinions/2013/5/3/wernher-von-braun-historys-most-controversial-figure|title=Wernher von Braun: History's most controversial figure?|last=Teitel|first=Amy Shira|work=aljazeera.com}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFTeitel">Teitel, Amy Shira. [https://www.aljazeera.com/opinions/2013/5/3/wernher-von-braun-historys-most-controversial-figure "Wernher von Braun: History's most controversial figure?"]. ''aljazeera.com''.</cite></ref> Тој, исто така, понекогаш е опишан од други како „татко на вселенското патување“, <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nationalaviation.org/our-enshrinees/von-braun-wernher/|title=von Braun, Wernher: National Aviation Hall of Fame|work=Nationalaviation.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026182531/https://www.nationalaviation.org/our-enshrinees/von-braun-wernher/|archive-date=26 October 2020|accessdate=2022-02-16}}</ref> „татко на ракетната наука“, <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://apollo11space.com/a-guide-to-wernher-von-brauns-life/|title=A Guide to Wernher von Braun's Life|date=December 2019|publisher=Apollo11space.com|accessdate=2022-02-16}}</ref> или „татко на американската лунарна програма“. <ref name="time2019" /> Тој се залагаше за човечка мисија на Марс. <nowiki> [[Категорија:Починати во 1977 година]] [[Категорија:Родени во 1912 година]] [[Категорија:Апсолвенти на Техничкиот универзитет во Берлин]] [[Категорија:Носители на Националниот научен медал]] [[Категорија:Заповедници на Орденот за заслуги за СР Германија]] [[Категорија:Апсолвенти на Хумболтовиот универзитет]] [[Категорија:Германски авиоконструктори]] [[Категорија:Апсолвенти на Швајцарскиот федерален технолошки институт во Цирих]] [[Категорија:Аполо (вселенска програма)]] [[Категорија:Американски авиоконструктори]] [[Категорија:Статии со текст на германски]]</nowiki>