Ереван државен пантомимски театар

Државниот театар за пантомима Ереван бил основан во 1974 година. Статусот на Државниот театар го добил во 1983 година.

На 4 мај 2017 година, со одлука на Владата на Ерменија, територија му била дадена на Театарот, кој се наоѓал на улица Геворг Кочар бр. 21.

Денеска на театарскиот репертоар има 18 претстави.

Од 1998 година, уметнички директор на Државниот театар за пантомима во Ереван бил почесен уметнички работник на РА Жираир Дадасјан.

Од 2015 година, директор на Државниот театар за пантомима Ереван е Арам Хојојан.

Многу големи уметници ги ценеле активностите на театарот. Еднаш Аркади Раикин рекол: „Сум видел многу пантомимски театри и групи, но лесно ќе ја препознаам Ереванската пантомима меѓу стотици театри“.

Историја на театарот

Ереванскиот државен пантомимски театар, како професионална театарска група, бил основан во 1969 година. Студентот на Московскиот државен институт за театарска уметност Хенрик Погосјан, привлечен од жанрот пантомима, ја основал театарската група „Тушпа“ и со својата програма за минијатури станал лауреат на Републичкиот студентски пролетен фестивал од 1969 година.

Театарот работел во Домот на уметничките работодавци на Ерменија; „Непрестајна камбанарија“ на П. Севак, „Помести се, време!“ на Х. Погосјан а биле поставени и други претстави.

Во 1972 година Х. Погосјан го поканил Арсен Поландов - студент од Факултетот за Директори на Московскиот Универзитет за култура, да изведе претстава. А. Поландов веќе имал дипломирано на двегодишни часови по пантомима на Државниот институт за кино, кој го водел познатиот руски мимичар А. Румњев, еден од најдобрите специјалисти за пантомима. Подоцна, Х. Погосјан го напуштил театарот, групата била растурена, а Поландов, кој веќе бил дојден во Ереван, морал да започне сè од почеток. Театарската група, која брзо и целосно го обновила својот персонал, вклучувајќи ги Нуне Оганезова, Самвел Агабалијан, Левон Иванјан, Левон Ховсепјан, Карине Шахинјан, Рузан Бандурјани, Степан Шахинјан и други, го поставила романот на Вилијам Саројан „Гладовите“ и серија минијатури.

На 18 мај 1974 година, театарската група ја одиграла првата целосна претстава за Ерменскиот совет за ликовни уметности на Министерството за култура и за други познати културни личности и станала професионален колектив и била вклучена во „Армконцерт“.

А 1974 година се сметала за година на основање на театарот пантомима. Од првата програма бил очигледен стилот на театарот. Подоцна биле поставени неколку претстави и минијатури, како „Херојска балада“, „Камен, орел и човек“, „Слепите“, „Арамијата и детето“, „Есен“, „Вирус на смеата“ и минијатурите на Саројан „Кој има ли?“, изведбите на Гогољ „Шинел“.

Театарот имал голем број турнеи во Ерменија, во големите и малите градови на Советскиот Сојуз - од Украина (Одеса), Белорусија, Молдавија до Урал, Сибир, Сахалин, Камчатка, Курилските острови, Москва, Санкт Петербург итн. бил пречекан со голем интерес и топлина. Учествувајќи на бројни републички, Советски Сојуз и меѓународни фестивали, театарот секогаш станувал лауреат.

Јавниот интерес за пантомимската уметност постепено растел. Во Куќата „Лушашх“ било формирано студио за пантомима, кое го водел Левон Иванјан - еден од глумците на театарот. Учениците на студиото често биле вклучени во изведбите. Подоцна врз основа на ова студио бил формиран Театар за пантомима на Домот на новинарот; го водела Ана Сафарјан.

Државен статус

Сепак, најголемиот настан во биографијата на театарот се случил во 1983 година, кога театарот добил државен статус. Државата, особено Министерството за култура, ги презела под своја заштита понатамошните активности на Театарот за пантомима обезбедувајќи развој на пантомимата како жанр. Сепак, најважниот проблем останал делумно нерешен; неопходен простор за непречено работење на Театарот. За театар, кој имал репертоар и немал своја територија, било исклучително тешко да се планиралаат понатамошни активности.

Театарот немајќи ги потребните услови за работа продолжил со својот триумф: претстави, турнеи, фестивали. Како резултат на истражувањата на корените на ерменската пантомима биле остварени некои искуства за изнаоѓање нови експресивни начини на презентација. И еден извонреден пример била мимодрамата на актерот Левон Иванјан заснована на поемата на П.Севак „И човек по име Маштоц“.

Театарот по прогласувањето на независноста

Биографијата на театарот во периодот на ерменската независност била многу тешка - полна со противречности и промени. Конфузната социјална состојба во Републиката се одразила и на театарот. Здравствената состојба на Аресн Поландов неочекувано се влошила.

Во 1993 година, по предлог на Аресен Поландов, за уметнички директор на театарот бил назначен Јуриј Костанјан, кој својата креативна работа во областа на пантомимата ја започнал уште во почетокот на 70-тите години; тој бил ученик на легендарниот Модрис Тенисон во Каунас.

Започнал процес кој можел да се окарактеризира како размена на генерации и како и секоја промена била проследена со многу тешкотии. Биле поканети нови млади актери и сценски менаџери. Се бркале креативни, иновативни и модерни изразни средства. Привремено станало можно да се има територија - сцената на подоцнежниот Студентски театар на Академијата за ликовни уметности. Со големи напори на Јуриј Костанјан и на целиот театарски персонал, тој бил реконструиран и станал мал пријатен театар. Меѓутоа, различните идеи на различни сценџии само му наштетиле на процесот на создавање на нов и нераскинлив карактер на театарот. Единствената изведба со нов персонал и нов стил била „Разбуди сон“ на Јуриј Костанјан.

Во мај 1998 година, по понуда на Јуриј Костанјан, Жираир Дадасјан бил назначен за уметнички директор на театарот. Овој период се одликувал со афирмација на нови изразни средства и формирање на репертоарот. Театарот започнал да настапува на турнеи во странство: Германија, Грузија, Египет, Иран, Либија итн.

Со цел да се направaт професионални пантомими и секогаш да имало добри актери во театарот, во 1999 година било формирано соседното пантомимско студио, предводено од актерот на театарот Хамлет Чобанјан. Денеска дипломираните студенти се вклучени во главниот состав на театарот и учествуваат во репертоарните претстави на театарот.

Во 1996 година бил формиран курс за пантомима во Државниот институт за театар и кинематографија во Ереван; го водел Степан Шахинјан. Во 2003 година директориумот на Институтот го затворил курсот, но во 2004 година бил повторно отворен. Курсот го воделе Жираир Дадасјан и Јури Костанјан.

Меѓународни фестивали

Меѓународен фестивал Назеник

Ерменската пантомима имала вековна историја. Во пишаните извори и во ракописите наидуваме на бројни слики и белешки за пантомимичарите. Еден од најпознатите ерменски историчари Мовсес Хоренатси напишал за Назеник, робинка која го занесувала ерменскиот крал со својот танц на пантомима на кралска гозба - „Како Назеник да пее со рацете“. Нејзиниот лик подоцна станал извор на инспирација за многу творци.

Меѓународниот фестивал на пантомима организиран од театарот во Ереван во 2001 година бил наречен и „Назеник“. Ова бил првиот меѓународен театарски фестивал во периодот на ерменската независност. Во Ереван пристигнале познати театри за пантомима од Москва, Рига, Љубљана, Улан-Батор, Тбилиси, Иркутск. Во Ерменија биле поканети извонредни специјалисти за пантомима: Илја Рутберг, Модрис Тенисон, Ханс Дитер Илгенен, Константин Киријак и други.

Л. Јенгибарјан Меѓународен фестивал на пантомимичари

Статуата на Леонид Јенгибарјан во Цагкадзор

Меѓународен фестивал на пантомимичари се одржува секоја година од 10 до 15 август во Цахкадзор, мал прекрасен град, на еден час од Ереван - главниот град на Ерменија.

Фестивалот е во организација на Министерството за образование, наука, култура и спорт на Р.А., Државниот театар за пантомима Ереван и општина Цахкадзор.

Премиерниот Меѓународен пантомимичарски фестивал се одржал во 2008 година. Во 2010 година фестивалот го добил името по големиот кловн-пантомимичар Леонид Јенгибарјан, а во 2012 година била отворена бронзената статуа на познатиот уметник Л. Јенгибарјан на централниот плоштад во Цахкадзор. Во 2014 година се одржал 4-ти Меѓународен фестивал на мимика, а во програмата биле вклучени илузионисти, живи статуи и сликање со песок.

За време на фестивалите во 2008, 2010, 2012, 2014, 2016, 2017, 2019 година учествувале театарски групи и соло уметници од Шпанија, Италија, Германија, Грција, Русија, Латвија, САД, Франција, Чешка, Полска, Данска, Јапонија, Казахстан, Бангладеш, Украина, Иран, Тајланд, Јужна Африка, Аргентина, како и ерменски театарски и циркуски групи, бендови, огнени претстави, младински групи. Претставите се играле на отворена сцена на централниот плоштад или само на улица и биле бесплатни за публиката.

Иницијаторите секогаш биле исполнети со ентузијазам за организирање уметнички одмор за туристите, за населението во Цахкадзор и за активната младина - уживајќи во своето летно време. Во текот на денот, улиците на Цахкадзор биле полни со акробати, улични изведувачи, а навечер веќе вчудоневидените деца и возрасни се собирале пред централната сцена за да се восхитувале со различни театарски трупи, професионални соло пантомими, огнени претстави, флеш-мобови, мастер класи, танц часови.

По претставата, уметниците, публиката и организаторите имале активни дискусии проследени со мастер-класови, каде што двете клучни компоненти на фестивалот - публиката и уметниците имале вистински контакт, а обете биле импресионирани: странските уметници со топлото гостопримство и ерменската богата култура, а публиката за прекрасното искуство и незаборавните спомени...

За време на фестивалот Цахкадзор се претворал во атмосфера на мистерија, комична трагедија, хумор, љубов, гушкање и насмевка - комплетирање еден со друг. Ова бил уникатен свет во кој луѓето постојано биле наполнети со позитивни емоции.

Репертоар на театарот

„Сонот на Пјеро“ (2019) /режија: Жираир Дадасјан/
„Театар на палма“ (2018) /режија: Јуриј Костанјан/
„Insomnia“ (2017) /режија: Мери Киракосјан/
„Галатеа“ (2016) /режија: Јуриј Костанјан/
Spirit of Throne“ (2015) /режија: Јуриј Костанјан/
„Коза-обред“ (2014) /режија: Жираир Дадасјан/
„Душата на Чаир“ (2012) /режија: Јуриј Костанјан/
„Сонет N 90“ (2010) /режија: Јуриј Костанјан/
„Ардалион“ (2009) /режија: Жираир Дадасјан/
„Ракопис на цвеќето“ (2008) /режија: Жираир Дадасјан/
„Демон“ (2007) /режија: Јуриј Костанјан/
„Шераник“ (2005) /режија: Жираир Дадасјан/
„Метаморфоза“ (1999) /режија: Јуриј Костанјан/
„Цвеќиња на злото“ (1998) /режија: Жираир Дадасјан/
„Како да се наслика птица“ (1998) /режија: Жираир Дадасјан/
„Пеперутки“ (1997) /режија: Жираир Дадасјан/
„Играта“ (1996) /режија: Жираир Дадасјан/
„Орли“ (1994) /режија: Жираир Дадасјан/

Турнеи на театарот пантомима

2020 година - Иран - Техеран / Италија - Милано
2018 - Русија - Санкт Петербург/ Молдавија - Кишињев/ Русија - Вологда/ Македонија - Велес/ Русија - Москва
2017 година - Русија - Чељабинск/ Молдавија - Кишињев/ Украина - Харков, Запорожје/ Русија - Тјумен/ Русија - Екатеринбург, Чељабинск, Златоуст
2016 - Босна и Херцеговина - Република Српска - Бања Лука/ Малта - Виториоза
2015 - Босна и Херцеговина - Република Српска - Бања Лука/ Грузија - Тбилиси/ Србија - Белград/ Грузија - Тбилиси/ Германија - Бремен
2014 - Турција - Истанбул/ Иран - Техеран, остров Киш/ Туркменистан - Ашхабат/ Полска - Вроцлав
2013 – Тајланд - Бангкок/ Полска - Познан/ Германија - Бон, Келн/ Русија - Мурманск/ Грузија -Тбилиси
2012 - САД - Лос Анџелес
2011 – Швајцарија – Цирих
2007 – Италија – Рим/ Кина – Пекинг, Шенјанг
2006 - Русија - Екатеринбург, Москва/ Романија - Сибиу
2004 - ОАЕ - Шарџа
2003 - Либан - Бејрут
2002 - Иран - Техеран
2001 - Египет - Каиро
1998 - Германија/ Грузија -Тбилиси
1991 – Србија – Белград
1983 - Русија - Централен Сибир/ Германија
1982 - Русија - Ленинград/ Унгарија
1981 - Русија - Сибир, Омск, Томск, Кемерово, Барнаул, Ангарск, Братск, Благовешченск
1980 – Русија/ Украина – Киев, Одеса
1978 - Русија/ Белорусија/ Молдавија
1976 - Урал - Свердловск, Чељабинск, Магнитогорск/ Русија/ Блискиот Исток
1975 - Украина - Ворошиловград, Харков, Лисичанск, Кадиевка