Дијапонтски Острови
Дијапонтските острови или островите Дијапонтија, познати и како Отонојски Острови се грчка островска група во Јонското Море. Тие се наоѓаат северозападно од Крф. Главните и единствените населени острови на архипелагот се Отони, Ереикуса и Матраки. Комплексот ги вклучува и островчињата и карпите Диакопо, Диапло, Карави, Кастрино, Лајпсо, Острако, Плака, Платеја и Трахеја.
Најголемиот остров е Отони, со површина од 10,8 км2 и е најнаселен со 457 жители според пописот од 2021 година. Островите се наоѓаат на најзападната точка од Грција и административно припаѓаат на регионалната единица Крф. Островите денес се мирно место за одмор.
Географија
уредиАрхипелагот Дијапонтија се состои од 12 острови и островчиња.
| Име на македонски јазик | Име на грчки | Земја |
|---|---|---|
| Отони | Οθωνοί | Грција |
| Ереикуса | Ερεικούσσα | Грција |
| Кастрино (остров) | Καστρινό | Грција |
| Острако (остров) | Όστρακο | Грција |
| Матраки | Μαθράκι | Грција |
| Дијакопо (остров) | Διάκοπο | Грција |
| Дијапло (остров) | Дијапло | Грција |
| Карави (остров) | Карави | Грција |
| Липсо (остров) | Λειψώ | Грција |
| Плака (остров) | Πλάκα | Грција |
| Трахија (остров) | Τραχιά | Грција |
Отони
уреди
Отони е најзападната точка на Грција и најголемата од Дијапонтските острови. Отони е поделен на два региони: Ано Панта и Като Панта. Има повеќе од 20 населени места. Во 19 век островот бил главен град на општината на Дијапонтските Острови, во која биле вклучени и Ереикуса и Матраки. Отони е на околу 47 наутички милји од ’ртот Санта Марија ди Леука, Италија. Во Акро Кастри има активен светилник од 19 век.
Ереикуса
уредиЕреикуса е вториот најнаселен остров во Дијапонтија по Отоној. Тој е најсеверниот остров во групата, речиси подеднакво оддалечен од Крф на југоисток, Матраки на југозапад и Отонои на запад. Единствениот град на островот, исто така наречен Ереикуса, имал население од 366 на пописот во 2021 година. Неговата површина е 3,65 квадратни километри, додека општинската единица има површина од 4,449 квадратни километри. Островот е богат со зелени шуми, исполнети со чемпреси и маслинови дрвја. Има две плажи, Порто и Брагини; имињата се од италијанско потекло, а датираат од периодот на венецијанското владеење. Брагини ретко се посетува бидејќи е подалеку од главниот дел на островот.
Матраки
уредиМатраки општинска единица има површина од 3.532 км2 и население од 329. Матраки е на 45-минутно возење со брод од брегот на Крф. Има три ресторани кои се исто така општи продавници, вили и „соби за изнајмување“. Матраки е тивок остров кој успева да се држи подалеку од туристи, освен од повремените планинари кои се качуваат на карпестиот брег. Општинската единица ги опфаќа трите блиски островчиња Диакопо, Диапло и Трахеја.
Историја
уредиНа почетокот на вториот милениум, дијапонтските острови биле освоени од Франките (11 век) и Венецијанците (12 век), а честопати биле напаѓани од пиратите од Варварија и Алжир. Од крајот на 1383 до 1386 година биле под владеење на Крф од Чарлс III од Неапол. Во своето писмо тој наведува дека на 19 април 1383 година му ги доделува Отони, Ереикуса, Матраки, Диаполо и Видо на витезот Теодор Скалити како феудалец. Во 1537 Турска флота под водство на адмиралот Хајредин Барбароса, ги масакрирале жителите на островот Отони по долга битка. Во областа Ставрос на надморска височина од 217 метри, стои бел камен крст за да го одбележи тој настан.
Последните доселеници на Отони очигледно потекнуваат од Паксос и Јанина, Парга и регионот на Епир. Датира по битката кај Нафпактос во 1571 година, кога турската флота била уништена и островјаните почнале да се движат побезбедно. По последното движење, жителите на островот Отони ги колонизирале другите два мали острова, Ереикуса и Матраки. Во 1815 година, Англичаните го освоиле Отони и, како што се вели, испратиле на островот болни војници да се опорават поради добрата клима. Со договорот потпишан на 29 март 1864 година меѓу трите сили (Англија, Франција, Русија) и Кралството Грција, Јонските Острови - и Дијапонтските острови - преминале дефинитивно под грчки суверенитет на 21 мај. На 5 октомври 1864 година, Јонскиот парламент ја реализира целта на свикувањето свечено дејствувајќи унија со Грција како една и неделива држава под кралот Ѓорѓи I од Грција. Од 1869 до 1912 година Отони, Ереикуса и Матраки ја формираа општина Димос Дијапонтион со главен град Отони.
Поморска историја
уреди
Дијапонтијците постигнале голема поморска историја. Многу мажи биле вклучени во морскиот превозот. Значајно е што не постои дијапонтско семејство без морнар. Исто така, многу дијапонтијци имале високи чинови во хеленските воени бродови. Главни поморски занимања биле морнар, мајстор или инженер од која било класа. Имало и многу сопственици на бродови бидејќи имале голем број јахти и комерцијални парабродови кои патувале до многу медитерански пристаништа. За жал, во ова време, имало и жртви од неколку потонати бродови поради неуредност и невнимание на одговорните во минатиот век. Денес, на секој остров има по многу рибарски чамци кои припаѓаат на Дијапонтијци.
Потонување на подморницата Протеус
уредиНа 29 декември 1940 година, грчката подморница Протеус потонала во морската област Отони. Подморницата нападнала италијански конвој кој носел муниција за Валона. Откако го потонале паробродот Сардења, подморницата била удрена од италијанско торпедо од брод Антарес. Загубата на подморницата била првата загуба на грчката морнарица во Втората светска војна. Споменик во чест на екипажот, бил отворен во Отони на 15 јуни 2015 година.
Митологија
уредиСпоред митологијата, во античко време Отони бил островот на нимфата Калипсо, која живеела во голема пештера. Одисеј се заљубил и останал како затвореник таму седум години. Хомер го нарекол овој остров Огигија кој напишал дека на островот Огигија има силен мирис на чемпрес. Одисеј го напуштил островот со сплав и потонал на Шерија, островот Крф. Според Хесихиј, по Тројанската војна, Елефенор, кралот на Авантес од Евбеја побегнал на островот по падот на Троја, за да се искупи затоа што го убил својот дедо Абас.
Потекло на Дијапонтијци
уредиТрадиционалниот аспект на локалното население е тоа дека нивните корени се од регионот на Епир и Паксос, бидејќи многу дијапонтски презимиња се заеднички со презимињата на Епирот, Северниот Епир и Паксос и општо е мислењето дека нивните корени се чини дека се Епиротски, арвански, аромански и од Паксос. Главното гледиште на повеќето дијапонтијци минатиот век е дека семејствата од Паксос и од Епир се доселиле од Отони. Исто така, презимињата околу Дијапонтија во некои случаи се сосема исти на секој остров бидејќи многу Отонци емигрирале на другите два острова откако ги напуштале Паксос или Епурус.
Дијапонтијците организирале и создале села врз основа на нивните роднини, односно секое село вклучува роднини. Секое село има луѓе поврзани со другите села и скоро сите островјани се меѓусебно роднински поврзани. Со мали исклучоци, секое село го носи името на семејното презиме кое живеело таму како во Паксос. Поради оваа причина, дијапонтијците ги делеле истите презимиња. Морале да ги донесат презимињата и семејните прекари за да можат да се издвојат еден од друг. Прекарите во овој случај го даваат потеклото и својствата на секое семејство. Повеќето од нив се хеленизирани-италијански, латинизирани-грчки, епиротски и влашки.
Причините за преселбата во Дијапонтија не се сосема јасни и може да бидат многубројни. Изгледа дека главната причина е потребата на островите од работна сила во земјоделството. Брановите на миграција во Дијапонтија започнале околу 1600та година, го достигнале својот врв во текот на 19тиот век и завршиле околу 1800та година стигнувајќи до Отони почнувајќи од Ано Панта, потоа Ереикуса и Матраки. Изгледа дека Хорио е првата населба на Отони и до денес се нарекува „главен град на островот“. Фолклористот-антрополог и специјалист за грчкиот фолклор Димитриос Лукатос документирал дека потеклото на Дијапонт имало сигурни врски со Епир и Паксос, бидејќи за време на неговото истражување на Дијапонтските острови во 1960-тите открил сличности помеѓу традиционалниот живот и носиите на дијапонтијците со епиротите и дека тие не се потполно исти со жителите на Крф.
Последните неколку децении, нема толку многу врски со Епир и Паксос како порано. Островите се целосно поврзани со Крф бидејќи на Крф живеат најмногу дијапонтијци и како резултат на тоа некои од нив се сметаат за по потекло од Крф. Многу дијапонтијци емигрирале во САД во текот на 20 век и имаат американско државјанство. Има и многу дијапонтски презимиња и топоними кои имаат британски, италијански и венецијански корен.
Дијалект
уредиСе зборува дијалект кој е сличен со дијалектот на Крф, но не е целосно ист бидејќи многу дијапонтски зборови се сосема различни од оние на Крф.
Дијаспора
уредиОд почетокот на 60-тите години, многу дијапонтијци решиле да емигрираат во САД, Канада и Германија поради невработеноста на дијапонтските острови. Во Њујорк има над 300 семејства на Ерикусија. Дијапонтијците од Северна Америка основале свои општества и секој остров има свое. Во Монтгомери, Алабама, куќата на еден отонски морнар наречен Александрос Марку Касимис, била означена од американските власти како споменик што може да се зачува, бидејќи се чини дека тој бил еден од првите грчки имигранти во САД. Во Монтгомери денес има многу дијапонтијци. Од почетокот на 20 век, многу дијапонтијци емигрирале во Бронкс. Во Пенсилванија живеат околу 50 отонски семејства. Отонците од САД во 1966 година основале свое друштво наречено „Друштво на островот Калипсо на Отони Керкирас“. Во 1977 година, друштвото било преименувано во „Отонско општество на САД“.
Транспорт
уредиДијапонтија е достапна со брод, со услуги од пристаништето на Крф и Агиос Стефанос Авлиотес. Исто така имаат хелиодроми за итни случаи. Голем делови од островите се достапни по асфалтни патишта кои се протегаат до наеселбите. Има целосна електрификација и телефонска мрежа со пристап до Интернет.
Спорт
уредиА.О Отони, А.О Матраки и А.О Ереикуса биле аматерски фудбалски тимови со седиште на секој остров. Во текот на 1970-тите и 1980-тите тимовите играле едни против други на терените во населбата Хорио и Дафни во Отони. Имало фудбалски тим наречен "Ф.К Ереикуса" создаден од Грко-Американци во САД. Во 2001 година, некои Ереикуси основале фудбалски тим на Крф, наречен „А.О ЕРЕИКУСА“ и тие учествувале во аматерската фудбалска лига на Крф. Тимот бил укинат неколку години подоцна. Во Отони има едно фудбалско игралиште 5х5 и едно кошаркарско игралиште до црквата Агиа Триада.
Медиуми
уредиВеб-страница наречена diapontia.gr е страница базирана на Дијапонтија. Таа била создадена во 2019 година за новости за островите Дијапонтија.
Значајни дијапонтијци
уреди- Марија Аронис (родена 1957), грчко-американски кардиоторакален хирург
- Линда Катехи (родена 1954), грчко-американски инженер, шести канцелар на Универзитетот во Калифорнија, Дејвис
- Дејл Катехис, Американец, сопственик на пиварницата Оскар Блуз во Колорадо.
- Анастасиос Катехис, доцент на Универзитетот во Атина.
- Џон Катехис (роден 1992 година), убиец во 2009 година на Џорџ Вебер
- Спирос Катехис (1919-непознат), грчко-египетски воен командант и шпион за време на Втората светска војна.
- Христос Катехис, клучен партнер во телекомуникациските прашања во мисијата на НАСА Аполо 11.
- д-р Александрос Масторас (1936-2004) градоначалник на градот Крф.
