Дамата од езерото (роман на Сапковски)

Дамата од езерото (изворен наслов на полски: Pani Jeziora) е петтиот и последен роман во сагата „Вештерот“, напишан од полскиот писател за фантастика Анджеј Сапковски, првпат објавен во Полска во 1999 година. Тоа е продолжение на четвртиот роман на Вештерот, Кулата на ластовицата (Wieża Jaskółki).

Дамата од езерото

Автор	Анджеј Сапковски
Изворен наслов	Pani Jeziora
Земја	Полска
Јазик	полски
Серијал	Вештерот
Жанр	Фантастика
Медиум	Печатено издание
Страници	544
Претходна	Кулата на ластовицата

Заплет

Приказната почнува со капењето на Сири во езерото од друг свет. Додека таа го прави тоа, Сер Галахад, витез на кралот Артур, ја затекнува неа. Откако ја помешал со Дамата од езерото, тие потоа разговараат и Сири ја раскажува нејзината приказна, но го предупредува дека нема среќен крај. Таа е прикажана тажна и се справува со болката, откако признала на Галахад дека крвта на нејзината облека е бидејќи што во последно време, таа се обидела да ги спаси своите пријатели, но тие и починале во рацете.

Приказната се префрла во далечна точка во времето што се одвива по приказната, каде што една млада девојка, Кондвирамурс, се запознава со Нимуе, Дамата од езерото за да ја проучи легендата на Гералт и Сири. Тие го прават тоа преку интензивно проучување на сликите кои ги прикажуваат ликовите и настаните од приказната, за кои потоа сонуваат. Конечно, Кондвирамурс започнува да сонува за настаните по наредба на Дамата од езерото. Нејзиниот прв сон е оној со Стефан Скилен, за кој се открива дека работи со Вилгефорц и дека ја затвориле Јенефер во некој непознат замок.

Сонот завршува и започнува нов сон, овој пат се занимава со авантурите на Гералт. Гералт завршува договори за чудовишта во војводството Тусан, додека остатокот од групата, Јаскер, Риџес, Милва, Енгулем и Кејхир, истражуваат и се опуштаат. Гералт, со тек на време, започнува врска со волшебничката од замокот, Фринџила Виго. Фринџила е една од ретките членови на Ложата, група волшебнички кои сакаат да го контролираат политичкиот свет и и е зададена задача да ја затојува неговата потрага по Сири и Јенефер. Со тек на време, Гералт добива договор за испитување и потенцијално убивање на неколку чудовишта кои живеат во напуштена визба кај градот Тусан. Додека ја извршувал задачата, тој го слуша Скилен и неколку други соработници како зборуваат за тоа како Сири е исчезната и каде се наоѓа Вилгефорц. Гералт се враќа назад кон Тусан за да ја собере својата група и да замине. Јаскер, уживајќи во друштвото на неговата љубовница, војвотката Ана Анриета, решава да остане во Тусан и да не се приклучи на остатокот од групата во нивната мисија за спасување.

Сири е покажана дека пристигнала во странски свет откако влегла во порталот во Кулата на ластовицата. Овој свет (познат и како Ен Ел) се чини дека го владеат виленици, кои живеат во мир, освен за повремени борби со еднорозите. Таа се запознава со неколку виленици, особено со Авалах и Ередин Бреак Глас, кој е водач на коњаничката единица наречена Деарг Руадри (Црвените јавачи, познати како Див лов во светот на Сири) и открива дека еднорозите станале немирни откако таа влегла во нивниот свет. Нејзе и е кажано дека мора да го роди детето на нивниот крал Оберон, кој е стар над 6 века, претежно ладен и пресметлив. И покрај нејзиното незадоволство од ситуацијата, таа се согласува. По неколку неплодни ноќи, таа се соочува со Авалах, барајќи тој да ја пушти да оди како што треба и дека сака да се врати кај нејзините пријатели. На неа и е кажано дека времето тече поинаку во овој свет и дека откако ќе се заврши нејзината задача, таа ќе биде вратена во нејзиното време. Кога зборувала за Гералт и предодреденост, Оберон ја предупреди дека што ќе дојде, ќе дојде, ако тоа е неизбежно, а потоа разговарал со неа за змијата Уроборос, симбол на бесконечноста, вечно заминување и вечно враќање. Нема ниту почетоци, ниту краеви.

Потоа, таа е соочена од Ередин, кој потенцира кажувајќи и дека таа никогаш нема да биде ослободена од нивниот свет. Сепак, таа мора да го роди детето на нивниот крал. Тој потоа продолжува во обидот да и ’даде шишенце со непозната течност во него, тврдејќи дека станува збор за многу посилен и ефикасен афродизијак, гарантира дека ќе проработи следниот пат кога ќе се обиде да има секс со кралот, кој досега не придонел, па оттука не може да ја забремени и исполни условите на договорот.

Во период на фрустрација, таа го јава нејзиниот коњ, Келпи, што е можно подалеку од палатата, и покрај предупредувањата дека бариерата ја спречува да го напушти местото. Додека јава, таа е заобиколена од неколку еднорози, кои и се закануваат, плашејќи се од нејзината моќ. Таа е поштедена, бидејќи порано во сагата спасила еден од еднорогите, Ихуараквакс. Еднорозите потоа и кажуваат дека треба да избега од овој свет и и откриваат како може да ја заобиколи бариерата. Сири се враќа во замокот за да го види Оберон како умира од течноста во шишенцето дадена од Ередин (отворено е за толкување дали течноста била отровна, или кралот предозирал на инаку безопасната супстанца). Таа краде чамец за себе и Келпи, за што се открива дека е единствениот начин да се помине бариерата. Таа е соочена со Ередин Бреак Глас, разбеснет од бегството. Следува кратка битка, во која таа го повредува Ередин и бега за да им се придружи на Ихуараквакс и другите еднорози што ја чекаат. Ередин и неговите јавачи набрзо ја бркаат, а потоа се води битка помеѓу Деарг Руадри (Црвените јавачи на Ередин) и еднорозите. Сири, среде хаосот, телепортира надвор од светот со помош на Ихуараквакс.

Приказната потоа го следи Јаре, писарот во храмот во Мелител, кој избира да се приклучи на војската, која се формирала заради сојузот меѓу сите Северни кралства за да ја одвратат инвазијата на нилфгардската војска. Тој се среќава со неколку лица, вклучувајќи ликови што биле прикажани порано во приказната и се приклучува на единицата наречена КЗП, или „Кутра заебана пешадија“.

Приказната на Сири продолжува, каде таа скока меѓу световите и времињата обидувајќи се да го најде својот. Таа на крајот се појавува пред Нимуе, Дамата од езерото и Кондвирамурс, кои и посакуваат среќа на нејзиното патување и обезбедуваат портал кон вистинското место и време.

Продолжувајќи со Јаре, додека војските на Северниот сојуз и Нилфгард се судриле во долината кај селото Брена. Битката трае неколку часови, истрајувајќи на работ на победа и пораз. Вилењачки единици, предводени од Јевин, ги напаѓаат крилата на северната војска, одејќи дотаму што ги колат повредените во медицински шатори. Како што северната војска конечно ќе започне да рутира, контингент на реданска пешадија зајуришал над еден рид, кој не бил добро извидуван како што треба од вилениците. Ова предизвикува паника кај нилфгардските сили, кои наскоро се нагло заклани. Командантот на Нилфгарѓаните, Кохорн, е убиен во обид за бегство. Борбата се нарекува Чудото кај Брена наскоро потоа. Северниот сојуз наскоро ги турка сите нилфгардски сили јужно од Јаруга, која служела како граница, а прогласено е примирје со цел да се постигне мир.

Наскоро се открива дека Сири отишла во замокот на Вилгефорц за да ја спаси Јенефер, знаејќи дека Јенефер ќе умре без помош. Сири бара Јенефер да биде ослободена во замена за себе, но Вилгефорц ја затвора без разлика. Потоа, Гералт пристигнува во замокот. Тој и неговата група упаднуваат во замокот, при што загинуваат многумина од луѓето на Скилен пред евентуално Милва да умре од една непријателска стрела. Гералт и Риџес ја наоѓаат Јенефер наместо неговата ќерка, додека Кејхир и Енгулем одат да ја спасат Сири откако разбираат дека е таму. Јенефер е на крајот спасена. Тогаш Гералт продолжува да ја бара Сири за да ја спаси. Бонхарт и прави заседа на Сири, со желба да ја убие неа во фер борба, но таа бега и го среќава Кејхир, кој сака да се бори со Бонхарт за да ја спаси Сири. Кејхир е убиен на место, а наскоро Енгулем умира од нејзините раните. Цири и Бонхарт наскоро се борат, со тоа што Сири конечно победува, користејќи ја околината во нејзина корист. Сири ги зема трите медалјони за вештер, за кои Бонхарт тврди дека претходно ги зел труповите на вештери; Бонхарт, понижен од тоа што бил претепан и морал да ја моли Сири за својот живот, се обидува да ја нападне одзади. Сири го избегнува Бонхарт, му го расекува грлото и го гледа како крвари до смрт, пред да истрча да ги најде Гералт и Јенефер.

Во меѓувреме, Гералт, Риџес и Јенефер го бараат и се борат против Вилгефорц. Риџес е уништен во борбата од Вилгефорц, претворајќи се во куп прашина. Се борат Гералт и Вилгефорц, со победата на Гералт (со помош на магичен медалјон кој неговата љубовничка Фринџила Виго му го дала Тусан). Сири и Гералт на крајот си се пронаоѓаат, кои избраат да излезат надвор со Јенефер. На патот кон дворот, Гералт и Сири убиваат повеќе луѓе на Скилен. Додека стигнуваат до дворот, тие ги наоѓаат луѓето на Императорот на Нилфгард како го заземаат замокот и ги заробуваат сите. Се испоставува дека Императорот е дека е таткото на Сири, кој ја лажирал својата смрт пред години. Императорот излегува дека е цврст верник во пророштво, во кое сака да ја забремени сопствената ќерка и да ја направи негова царица за да ја осигура безбедноста на светот за наредните поколенија (со оглед на посебните способности / крвта на Сири). По долгиот разговор со Емир (императорот), Гералт разбира дека тој ќе му издаде смртна казна, бидејќи тој и Јенефер, се сведоци и сега знаат чувствителни информации. Емир им доделува на Гералт и Јенефер можност да се самоубијат во бања, наместо во нивното слободно време, како чин на добра волја, додека Сири е одведена во главниот град на Нилфгард за да се омажи за Императорот. Гералт, без многу избор, прифаќа, а Јенефер и Гералт заедно се бањаат, подготвувајќи се да умрат. Кога ги замолуваат чуварите за кама за да стават крај на животите, Сири на крајот влегува во собата, велејќи дека Императорот и неговите луѓе заминале без збор. Тројцата наскоро заминуваат, со тоа што Сири го води патот до сите места за време на нејзините авантури порано во приказната, со цел да се одмазди/да им оддаде почит на оние кои и помогнале за време на нејзиното патување. Јенефер е наскоро контактирана од Ложата на волшебничките и е повикана во замокот Монтекалво заедно со Сири. Јенефер, без избор, прифаќа, заминува од Гералт и Сири и тргнува, велејќи му на Гералт дека ќе треба да ја повика и Сири за неколку дена, бидејќи тие треба да го решат ова прашање. Гералт и Сири продолжуваат да патуваат, тој потоа ја одведува во Тусан, пристигнуваат токму на време за да гледаат како Јаскер е погубен. Јаскер е спасен во последен момент невообичаено од војвотката Ана Анриета, која решила да не го погуби на крајот на краиштата (подоцна се открива дека тој бил фатен како ја мами Војвотката, и дека церемонијата за погубување, на која биле сведоци Гералт и Сири, не бил првиот кој бил поштеден, со оглед на ронливата личност на војвотката и честото премислување). Триото излегува од Тусан набрзина, плашејќи се дека Војвотката ќе се премисли, по што Сири заминува во Монтекалво додека Гералт и Јаскер се упатуваат кон Ривија.

Во меѓувреме, Ложата за првпат ја запознава Сири, откривајќи ги нивните планови на Цири, бидејќи тие намеруваат да ја омажат неа со принцот Танкред, престолонаследникот на Ковир. Тие даваат поента да кажувајќи и дека таа единствено треба да биде негов љубовник и да го роди неговото дете, бидејќи тие не можат да им го гарантираат бракот, едноставно затоа што таа повеќе не ги поседува титулите од родното право (особено што единствениот наследник на цинтрискиот престол,како што Императорот на Нилфгард се оженил со девојка позната во серијата како Лажната Сири, што ја прави де факто владетел на Цинтра и ја отргнувајќи ја вистинската Сирила од какви било титули што ги имала). Сири, изморена од сите заговори за брак, да биде забремена или едноставно да ја искористи својата утроба за "поголема цел", се согласува да размисли за тоа и да се врати во Ложата, откако ќе разговара за тоа со Гералт. Потоа, таа бара да оди со Јенефер и да го сретне Гералт во Ривија, како што било планирано. Ложата гласа (половина против и половина за), при што Филипа имајќи го пресудното гласање во прилог да и дозволи на Сири да оди и да го види Гералт, тврдејќи дека тоа е судбината на Сири, со што ги накострешила останатите.

За време на гералтовиот престој во Ривија, среќавајќи се со неговите стари пријатели - Јарпен Зигрен и Золтан Чивеј, избувнува немир, во кои луѓето неселективно убиваат не-луѓе. Гералт, со цел да ги одбрани своите џуџести пријатели со кои бил во пабот, влегува во немирот и убива неколку лица пред да биде набиен со вила. Сири, Јенефер и Трис Мериголд пристигнуваат во Ривија кратко време по почетокот на немирите и на крајот го наоѓаат Гералт на работ на смртта. Пред да го пронајдат, двете волшебнички успеваат да направат магија што предизвикува кратко невреме, во кое град паѓа од небото, распрснувајќи ги немирите. Јенефер, во обид да го излечи Гералт, паѓа во несвест и умира.

По смртта на Гералт, настаните што се случуваат после се опишани како нешто „неревистинско како сон“. Ихуараквакс еднорогот, кој навидум се жртвувал себеси за да ја спаси Сири претходно, наскоро се појавува како трча на површината на езерото, па дури и не ја разбранува водата која била опишана како нешто „чудно“, и ја канализира својата моќ преку Сири за очигледно да го залечи Гералт но не е познато што тие очигледно правеле бидејќи Гералт во тоа време веќе бил мртов. Водена од еднорогот, Сири потоа ги замолува своите пријатели да и ’помогнат и ги става телата на двајцата, Гералт и Јенефер, на блискиот чамец што се појавува од ништо во магла. Додека Трис, Јаске и нивните џуџести пријатели се збогуваат, Сири се симнува во езерото, а тројцата исчезнуваат во маглата. Потоа, Гералт и Јенефер се будат во мир на непознато место, (навестено дека е островот Авалон заради исечоците од Легендата за Артур, веројатно како метафора за рајот) тешејќи се еден со друг без да знаат каде се.

Сири завршува прераскажувајќи ја својата приказна на Галахад кој цело време интензивно ја слуша. Кога Галахад ќе праша дали тоа е „крајот на приказната“? Сири вели дека не сака приказната да заврши така, и вели дека приказната завршува со тоа што Јенефер и Гералт се венчаат и дека се прославувало помеѓу сите различни мртви и живи ликови на сагата и оттогаш живеат среќно. Сири започнува да плаче кога ќе ја заврши својата приказна како бајка. Галахад на крајот ја поканува во Камелот, што таа ја прифаќа. Двајцата се прикажани дека се привлекуваат еден со друг. Сагата завршува со тоа што Сири и Галахад јаваат рамо до рамо, држејќи се за рака.

Преводи

Објавено е на чешки (Leonardo, 2000), руски (AST, 2000), шпански (Bibliopolis, 2006), литвански (Eridanas, 2007), француски (Bragelonne, 2011), германски (DTV, 2011), италијански (Editrice_Nord, 2015 година), фински (WSOY, 2016) и холандски (Luitingh-Sijthoff 2016). Преводот на англиски јазик го објавила издавачката куќа Виктор Голанц на 14 март 2017 година (Orbit/САД) и 16 март 2017 година (Orion/Обединетото Кралство).