Барокната порта била една од многуте порти на Белградската тврдина, изградена за време на големата австриска обнова на Белградската тврдина, во првата половина на 18 век.[1][2]

Барокна порта(десно од Сахат кулата

Положба и средина уреди

Барокната порта, денес заѕидана, се наоѓа на југоисточниот бедем на Горниот град на Белградската тврдина.

Комплексот Саат и Барокната порта со Саат-кулата инкорпориран е во средновековниот бедем и претставува единствен склоп во Белградската тврдина, кој се издвојува по различната архитектура, техниката на ѕидање и техничките решенија.[3]

Историја уреди

Барокот е краток момент во историјата на Белград кога австриската монархија го презела од речиси два века турско владеење и се обидела да го трансформира Белград од ориентален град во вистински европски утврден град за неколку децении владеење. Вака создадениот барокен град требало да биде средство за пропаганда со кое монархијата сакала да ја покаже сета своја сила и големина кон непријателот.

За време на горенаведените намери на Австрија биле извршени фортификациски работи на Белградската тврдина, во првата половина на XVIII век, на основа на проект на Никола Доксат де Морез. Белградската тврдина се претвора во современа тврдина со украсни барокни порти и иновативни градби како што се Големиот римски бунар и Големиот барут. Така е создадена барокната порта во тој градежен замав.[4] Австријците ја изградиле оваа нова порта во рамките на југоисточниот бедем, со цел да создадат симетрија со главната порта на тврдината - Стамбол порта.

Архитектура уреди

Барокната порта е градежна структура на барокниот архитектонски комплекс во стандарден декоративен стил за австриската монархија. На надворешната страна на југоисточниот бедем се гледаат со цигли заѕиданите остатоци од таа порта, која е археолошки истражена и обновена. При реновирањето се откриени остатоци од првобитната подна покривка: калдрма во ширината на преминот и тротоар од тули.

Кога Белградската тврдина била вратена на Турците, тие во согласност со одредбите на Белградскиот мировен договор од 1739 година, ја затвориле барокната австриска порта на југоисточниот бедем на Горниот град со преграден ѕид и повторно ја отвориле портата од Корнаровото време - денешната Сахат порта.

 
На левата страна на сликата, на надворешната страна на југоисточниот бедем, се гледаат со тули заѕидани остатоци од Барокната порта.

Обнова уреди

Барокната порта била заѕидана и не била во функција до 1987 година, кога со ревитализација станала Галерија на Белградската тврдина. Последното реновирање на овој комплекс било извршено во 2003 година, кога била утврдена комплексната состојба и потребата од дополнителни работи. Потоа била поставена привремена настрешница, која на овој простор се наоѓала веќе 17 години, поради што дошло до забрзано распаѓање во внатрешноста на портите, особено во Галеријата на Белградската тврдина, која денес е затворена за посетители.

 
Привремената настрешница, која на овој простор е веќе 17 години, влијаеше на забрзаното распаѓање внатре во самите порти.

Некогаш во него се наоѓала поставката „Изложба на Белградска тврдина“, во чиј оквир биле изложени:

  • Римски статуи и жртвеници од просторот на Србија и Белград,
  • модели на Тврдината од 15 век,
  • модели на тврдината од 1736 и 1790 година,
  • дел посветен на деспотот Стефан Лазаревиќ и на бранителите на Белград од XV век,
  • Римски статуи и жртвеници од просторот на Србија и Белград,

Поврзано уреди

Надворешни врски уреди

  1. М. Вуловић, Капије Београдске тврђаве, Годишњак града Београда, XIX, Београд, 1972.
  2. Гарашанин, Драга. 1954. Археолошки споменици у Београду и околини. Годишњак Музеја града Београда Књ. I, Београд
  3. „Конзерваторско-рестаураторски радови на Београдској тврђави“. www.beograd.rs. Град Београд, Сeкретаријат за информисање. Архивирано од изворникот на 15. 06. 2020. Посетено на 8. 3. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate=, |archive-date= (help)
  4. М. Поповић, Београдска тврђава, Београд, 2006, 34–35