Баба Јaга (бајка)
Баба Јага — руска народна бајка.
Содржина
уредиМаќеата ја испраќа својата несакана поќерка кај својата сестра Баба Јага, по игла и конец (всушност, ова било знак со кој Баба Јага разбрала дека нејзината сестра ѝ испратила друга жртва за да ја изеде). Во куќата на Јага, поќерката ја чекале бројни пречки: мачката се обидела да ѝ ги изгребе очите; кучињата, портите и брезата биле чувани од куќата. Баба Јага му наредила на девојчето да работи на разбој, ја повикала слугинката и ѝ наредила да ја загрее бањата за гостинката, а потоа сакала да ја фрли во печката. Според советот што ѝ го дала сопствената тетка, поќерката ги подмитила слугите на Баба Јага со подароци (ѝ дала шамиче на слугинката, ѝ дала месо на мачката, ја врзала брезата со црвена лента и сл.), и тие ѝ помогнале за да избега. Девојчето се обратило кај татка си за помош, а тој ја казнил (според други верзии, ја убил) злобната маќеа.
Оваа приказна е класична верзија на „застрашувачка приказна“; атмосферата на страв се гради постепено, почнувајќи со броење на опасностите кои ѝ се закануваат на хероината преку говорот на тетката (таму ќе биде брезата како во очите трепавица... кучињата ќе те растргаат ... мачката твоите очи ќе ги изгребе). Го содржи мотивот на „чудесно бегство“, што е една од најчестите бајки во светскиот фолклор (Јага ги гризе дрвјата што ѝ стојат на патот, го пие целото езеро итн.). За разлика од „застрашувачкиот“ заговор, крајот на приказната е многу посреќен.
Блиски заплети
уредиМотивот, кога херојот ги поткупува слугите на вештерката кои му се закануваат, се наоѓа и во италијанската бајка „Љубов за три портокали“. Сличен заговор има и меѓу руските народни приказни „Гуски-лебеди“ (средба на девојката со Баба Јага и бегањето од неа).
Поврзано
уредиЛитература
уреди- Приказни за Баба Јага. // Н. Будур. - М: Егмонт Русија ДОО 1999. - S. 17 - ISBN 5-85044-275-8
- Број на сцена 480 = AA480 * С. „Маќеа и поќерка“ // Индекс на компаративен заговор. Источнословенска приказна