Азербејџански тепих

Азербејџански тепих бил традиционален тепих (килим) направен во Азербејџан. Азербејџанскиот тепих бил рачно изработен текстил во различни големини, со густа текстура и површина без куп или купови, чиишто шари се карактеристични за многуте региони во Азербејџан каде се правеле килими. Традиционално, теписите се користеле во Азербејџан за покривање на подови, украсување на внатрешни ѕидови, софи, столици, кревети и маси.[1]

Трговијата со килими во Гања, Азербејџан кон крајот на 19 век.
Производство на теписи во Гања на почетокот на 20 век.

Изработката на теписи е семејна традиција пренесена усно и преку пракса, при што изработката на килими и килимите се исклучиво женско занимање. Во минатото, секоја млада девојка морало да ја научи уметноста на ткаење теписи, а теписите што ги ткаела станале дел од нејзиниот мираз. Во случајот со новооженет син, неговата мајка била таа што исплетела голем килим за неговото ново домаќинство.

Во ноември 2010 година, азербејџанскиот тепих бил вклучен на списокот на нематеријално културно наследство на УНЕСКО.[2]


Во културата и економијата уреди

 
Музеј на теписи во Азербејџан

Во Азербејџан, теписите се користеле за украсување на домот, имаат културно значење како семејна традиција пренесена вербално и со вежбање и се поврзани со секојдневниот живот и обичаите на азербејџанскиот народ. Азербејџанската народна уметност, особено ткаење на килими, бил предмет на внимание од владата за зачувување, проучување, промовирање и развој на традициите на ткаење килими на азербејџанскиот народ.[3][4] Во декември 2004 година бил усвоен закон насловен „За заштита и развој на уметноста на килими на Азербејџан“.[5] Денот на ткајачот на килими започнал да се слави на 5 мај според претседателски декрет.[6] Новата зграда за музејот за теписи на Азербејџан, која била дизајнирана од австрискиот архитект Франц Јанц во форма на валани тепих, била изградена помеѓу 2007 и 2014 година.[7] Дополнително, во февруари 2018 година од страна на претседателот Илхам Алиев била одобрена државна програма за заштита и развој на уметноста на килими во Република Азербејџан 2018–2022 година, со цел да се создаде подобро снабдување со суровини за оваа индустрија, и да се подобри инфраструктурата за ткаење килими.

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. „UNESCO - Traditional art of Azerbaijani carpet weaving in the Republic of Azerbaijan“. ich.unesco.org (англиски). Посетено на 2021-04-16.
  2. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име UNESCO2.
  3. „UNESCO – Traditional art of Azerbaijani carpet weaving in the Republic of Azerbaijan“. ich.unesco.org (англиски). Посетено на 2019-09-18.
  4. „On the approval of the State Program for the "Protection and development of carpet art in the Republic of Azerbaijan 2018–2022". Ministry of Justice of Azerbaijan – Database of Regulatory Legal Acts. Архивирано од изворникот на 2018-06-09. Посетено на 2019-09-18.
  5. „About Azerkhalcha“. azerxalca.az (англиски). Архивирано од изворникот на 2018-06-25. Посетено на 2019-09-18.
  6. „Azerbaijan celebrates Carpet Weaver Day | Vestnik Kavkaza“. vestnikkavkaza.net (англиски). Архивирано од изворникот на 2018-05-05. Посетено на 2019-09-18.
  7. „Azerbaijan National Carpet Museum“. azcarpetmuseum.az. Архивирано од изворникот на 2018-10-15. Посетено на 2019-09-18.

Надворешни врски уреди