Шумадија
Шумадија (српски: Шумадија) — географска област во Србија. Го добила името по шумите, кои некогаш го прекривале најголемиот дел од нејзината територија. Најважен град во областа е Крагуевац, кој воедно е административен центар на Шумадискиот округ.
| Шумадија Шумадија | |
|---|---|
| област во Србија | |
 Шумадија означена на карта на Србија | |
 Поважни населени места во Шумадија | |
| Земја |  Србија |
| Најголем град | Крагуевац |
| Население | |
| • Вкупно | 1,407,143 |
Граници уреди
Областа се наоѓа меѓу реките Сава и Дунав од север, Велика Морава од исток, Западна Морава од југ и реките Колубара, Љиг и Дичина од запад.[1] Според некои толкувања (на пр. географот Јован Цвииќ и етнологот Јован Ерделјановиќ[2]), северната граница на Шумадија се протега меѓу планините Авала и Космај. Според тоа гледање, Белград не припаѓа на Шумадија.
Историја уреди
Среден век уреди
Во раниот XI век, Шумадија била територија на словенските племиња Мерехани (Моравци). Во 844 г. Баварскиот Географ ги споменува како соседи на јужните Франки.[3] Живееле во долините на Велика Морава и сè уште не биле потчинети од бугарската држава сè до 845 г. кога почнува приклучувањето на словенско население кон бугарското општество.[3][4] Шумадија е сместена веднаш севевероисточно од Рашка, која била јадрената територија на Српското кнежевство. Тогашните српски кнезови како Часлав Клонимировиќ (в. 927–960) и Константин Бодин (в. 1081–1101) придодавале делови од Шумадија кон својата територија, за на крај целата област да потпадне под власта на големиот жупан Стефан Немања и династијата Немањиќи (1166–1371).
Османлиски период уреди
Во XVIII век, шумите и ридовите на Шумадија биле прибежижте за ајдучките дружини кои се бореле против Османлиите. Во 1718 г. делови од Смедеревскиот санџак (цела Шумадија) биле ослободени од австриската војска, со што е основано вазалното Кралство Србија. По Руско-австриско-турската војна (1735–39) санџакот е возобновен. Во 1788 г. Слободниот корпус (Фрајкорите) под австриска команда ја ослободиле Шумадија и овозможиле понатамошно освојување на целиот санџак од страна на австриските сили, што довело до хабсбуршката окупација од 1788 до 1792 г. Во 1804 г. избило Првото српско востание и со тоа областа била ослободена и ставена под самостојна востаничка власт под водство на Караѓорѓе Петровиќ. Со Второто српско востание (1815) под водство на Милош Обреновиќ, османлиските војски се успешно одвратени, а во 1830 г. Србија стекнува целосна автономија и подоцна, независност на централна Србија.
Понова историја уреди
Од 1922 до 1929 г. Шумадиската област била административна единица на Кралството Југославија со приближно исти граници како денешниот Шумадиски округ и со административен центар во Крагуевац.
Поважни населени места уреди
Поголеми населени места во Шумадија се:
- Крагуевац
- Чачак
- Аранѓеловац
- Горни Милановац
- Јагодина
- Смедерево
- Смедеревска Паланка
- Младеновац
- Лазаревац
- Велика Плана
Помали населени места:
Поврзано уреди
Наводи уреди
- ↑ Миодраг Милошевић, Географија за 8. разред основне школе, Београд, 1994.
- ↑ Ivić, Beleske o biogračićkom govoru, Srpski dijalektoloski zbornik, 24/1978, 125
- ↑ 3,0 3,1 Коматина 2010, стр. 21
- ↑ Коматина 2010, стр. 22
Надворешни врски уреди
Шумадија на Ризницата ?- Девиќ, Н. „Шумадија“. Српски академски круг. Архивирано од изворникот на 2015-03-17. Посетено на 2015-04-03. (српски)
