Стефан Стратимировиќ
Стефан Стратимировиќ (27 декември 1757 – 22 септември 1836) бил српски епископ кој служел како митрополит од Карловци, поглавар на Српската православна црква во Австриското Царство, помеѓу 1790 и 1836 година. Откако бил назначен за митрополит на 33-годишна возраст, Стратимировиќ одлучно и автономно ја задржал контролата над црковниот живот. Тој бил помошник на српскиот бунтовнички водач Караѓорѓе Петровиќ за време на Првото српско востание и активно учествувал во задушувањето на Тичановиот бунт во 1807 година. Понатаму, тој го објави главното дело на Јован Рајиќ во најпогодна прилика.[1]
Почеток на живот и назначување уреди
Роден во Кулпин, град на воената граница, семејството на Стратимировиќ потекнува од Херцеговина. Стратимировиќ живеел во приватен имот доделен на неговото семејство од Марија Тереза во 1745 година. Завршил основно училиште во Кулпин и Бегеч, а подоцна дипломирал во Гимназијата во Нови Сад, каде што и дипломирал. Стратимировиќ потоа студирал филозофија и право во Виена и Буда, а подоцна преминал на теологија која приватно ја изучува во Сремски Карловци кај српскиот архимандрит Јован Рајиќ, бидејќи во тоа време сè уште немало српски теолошки школи. Во 1784 година се замонашил во Српската православна црква, а во 1786 година бил поставен за епископ Вршачки. Подоцна бил назначен во епархијата на Буда, каде што служел четири години. На 29 октомври 1790 година, Стратимировиќ бил поставен за митрополит Карловци на Соборот во Темишвар, на 33-годишна возраст.
Митрополитот Карловци уреди
Како митрополит, Стратимировиќ посвети посебно внимание на градењето на образовните институции. Со помош на трговецот Димитрије Анастасијевиќ Сабов[2] ја основал гимназијата во Карловци во 1792 година, во 1794 година Карловското богословско училиште и во 1795 година Благодејанскиот фонд (подоцна наречен „Стефанеум“).
Ја уредувал и проширил библиотеката на Митрополитот и воспоставил повисока дисциплина кај свештенството. Како верски водач, тој ја инспирираше независноста и го поддржа Првото српско востание, и покрај тоа што го водеше свештенството оддалеку од рамките на Австриската империја. Водел борба против виенските обиди за обединување на Србите со Австриската империја.[3] Тој беше посветен ентузијаст и на науката и на литературата.
Под силно влијание на конфликтот за зачувување на православието, Стратимировиќ постепено станувал сè поконзервативен и со тоа се спротивставувал на јазичните реформи на Доситеј Обрадовиќ, Сава Мркаљ и Вук Караџиќ. За време на Првото српско востание тој тајно им помагал на востаниците помагајќи во снабдувањето со муниција и барут од Прусија. Во јуни 1804 година, тој го известил рускиот суд за планот за заживување на Српската империја како протекторат на Русија.[4] Во 1807 година тој одигра активна улога во замолчувањето на бунтот на Тичан во Срем.
Неговото наследство вклучува многу пишани дела на различни јазици, како и теми. Иако само две од неговите главни дела биле отпечатени за време на неговиот живот, тој напишал многу други дела на латински, германски и српски јазик, меѓу кои има историски, свештенички, литературни и други текстови. По неговата смрт во 1836 година, повеќе од неговите дела беа отпечатени во објавени. Иако беше побарано, никогаш не беше напишана биографија во негово име, а само список на неговите дела и преглед на неговиот живот некогаш беа напишани и објавени за пошироката јавност.
Стратимировиќ е одликуван со орден на Леополд од прв степен.[5]
Наследство уреди
Вклучен е во 100-те најистакнати Срби.
Наводи уреди
- ↑ Journal of Central European Affairs (англиски). 1956.
- ↑ Pyrah, Robert (2017-12-02). Re-contextualising East Central European History: Nation, Culture and Minority Groups (англиски). Routledge. ISBN 9781351193412.
- ↑ Revue Canadienne Des Ťudes Sur Le Nationalisme (англиски). University of Prince Edward Island. 1976.
- ↑ Петар И Поповић (1933). Француско-српски односи за време првог устанка: Наполеон и Карађорђе. Издање потпомогнуто је из на Задужбине Луке Ћеловића-Требињца. стр. 10.
- ↑ Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrade: Službeni Glasnik. стр. 77.