{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/Предлошка:Автотаксономија/Пчелинок|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}

Пчелинок[2][3] (латински: Marrubium vulgare) — цветно растение од семејството нане (Lamiaceae), со потекло од Европа, северна Африка и југозападна и централна Азија. Исто така е широко натурализиран на многу места, вклучително и поголемиот дел од Северна и Јужна Америка.

Пчелинок
Marrubium vulgare[1]
Научна класификација [ у ]
Непознат таксон (попр): Пчелинок
Вид: Пчелинок
Научен назив
Пчелинок
Пчелинок
Marrubium vulgare[1]
Научна класификација edit
Царство: Растенија
Клад: Трахеофити
Клад: Angiosperms
Клад: Евдикоти
Клад: Астериди
Ред: Усноцветовидни
Семејство: Усноцветни
Род: Marrubium
Вид:
M. vulgare
Биономен назив
Marrubium vulgare

Тоа е повеќегодишно тревно растение со сиво лисје и расте до 25-45 см височина. Листовите се 2-5 см долги со густо збрчкана површина и се покриени со перни влакна. Цветовите се бели, наредени во кластери на горниот дел од главното стебло.

Медицинска употреба уреди

Историски уреди

 
Celsus' De medicina во алдинско издание од 1528 година

Спомнувањето на пчелинокот во врска со медицинската употреба датира барем од 1 век пр.н.е., каде што се појавила како лек за респираторни заболувања во трактатот De Medicina од римскиот енциклопедист Аулус Корнелиус Целзус.[4] Римскиот земјоделски писател Колумела го наведува како лек за протерување на црви кај животните на фарма во неговото важно дело „За земјоделството“ од првиот век.[5] Оттогаш, пчелинокот се употрбувала за слични цели во многу книги за билки низ вековите, како што се The Herball, или Generall history of plantes од Џон Џерард, и Every Man His Own Doctor: или, The Poor Planter's Physician од д-р Џон Тенент.[6]

Модерен уреди

M. vulgare беше широко промовиран на интернет за неговите наводни терапевтски цели, а имаше и прелиминарни истражувања за неговите лековити својства.[7] Сепак, од 2016, нема добри докази дека има некаква вредност како лек.[7] Управата за храна и лекови на САД не го одобрува растението за употреба како лек, но го прогласи за генерално безбеден додаток на храна.[8]

Бомбони од пчелинок уреди

 
Контејнер со бонбони од пчелинок

Бонбоните од пчелинок се горчливо слатки тврди бонбони како капки за кашлица кои се направени со шеќер и екстракт од M. vulgare. Тие се со темна боја, се раствораат во устата и имаат вкус што се споредува со ментол и пиво од корен. Како и другите производи добиени од M. vulgare, тие понекогаш се користат како недокажан народен третман за кашлица и други заболувања.[9][10]

Пијалоци уреди

M.vulgare се користи за правење на пијалоци како што се пивото од пчелинок (слично на пивото од корен), билен чај (сличен на чајот од нане Магреби ) и коктел од камен и 'рж.[11]

Како инвазивен плевел уреди

Пчелинокот бил воведен во јужна Австралија во 19 век како лековита билка. Таа стана плевел на домородните пасишта каде што беше воведен со добитокот на доселениците и првпат беше прогласен според за штетна трева според законодавството. Сега се чини дека ја достигна својата целосна потенцијална дистрибуција.

Пчелинокот обично се среќава во нарушени и препасени области. Тоа е многу непријатно за добитокот, така што добитокот јаде други растенија околу него, процес кој му помага плевелот да се шири. Може да опстојува во автохтоната вегетација која била напасувана.

Како биоконтрола уреди

Marrubium vulgare исто така се користи како природен репелент на скакулец во земјоделството.

Во астрологијата уреди

Според англискиот поет од 14 век Џон Гоуер, во книгата 7 од неговата Confessio Amantis, ова растение било трева на четвртата ѕвезда од Nectanebus' astrology , Капела. Гоуер го користи постарото име, Алхаиот (VII: 1338).

Галерија уреди

Поврзано уреди

  • Everist, DL (1981) Отровни растенија на Австралија. 3-ти издание (Ангус и Робертсон: Сиднеј).ISBN 0-207-14228-9ISBN 0-207-14228-9
  • Parsons, W. & Cuthbertson, E. (2001) Штетните плевели на Австралија. 2nd edn (CSIRO Publishing: Collingwood).ISBN 0-643-06514-8ISBN 0-643-06514-8

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 Franz Eugen Köhler, 1897, Köhler's Medizinal-Pflanzen
  2. „пчелинок“Дигитален речник на македонскиот јазик
  3. „пчелинок“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  4. „LacusCurtius • Celsus — On Medicine — Book IV“. Penelope.uchicago.edu. Посетено на 21 January 2018.
  5. „Full text of "On agriculture, with a recension of the text and an English translation by Harrison Boyd Ash". Archive.org. Посетено на 21 January 2018.
  6. Dr. John Tennent. „Every Man His Own Doctor: OR, The Poor Planter's Physician, ca. 1727“ (PDF). Nationalhumanitiescenter.org. Посетено на 21 January 2018.
  7. 7,0 7,1 „An Insight into a Blockbuster Phytomedicine; Marrubium vulgare L. Herb. More of a Myth than a Reality?“. Phytother Res (Review). 30 (10): 1551–1558. October 2016. doi:10.1002/ptr.5661. PMID 27271209.
  8. Foster, Steven; Tyler, Varro E.; Tyler, Virginia M. (1999). Tyler's Honest Herbal: A Sensible Guide to the Use of Herbs and Related Remedies (англиски). Psychology Press. стр. 218. ISBN 9780789007056.
  9. Vandersteen, Eric (18 March 2019). Horehounds Are the Old-School Candy You're Missing Out On (англиски). Saveur.
  10. Sharrock, Jane (2004-08-03). Who Wants Candy? (англиски). Penguin. стр. 50. ISBN 9781440625534.
  11. „Rock & Rye - Imbibe Magazine“. Imbibemagazine.com. Посетено на 21 January 2018.