Предминато време во македонскиот јазик

Македонски глаголски форми
	Општо категорија време; ; категорија начин; ; категорија лице; ; категории род и број; ; категорија вид; ; категорија залог; ; категорија преодност; ; образување на глаголи; ; класификација; ; ; Прости глаголски форми сегашно време; ; минато определно свршено време; ; минато определено несвршено време; ; заповеден начин; ; глаголска л-форма; ; глаголска придавка; ; глаголска именка; ; глаголски прилог; ; Сложени глаголски форми минато неопределено свршено време; ; минато неопределено несвршено време; ; предминато време; ; идно време; ; минато-идно време; ; идно прекажано време; ; можен начин; ; има-конструкција; ; сум-конструкција; ; да-конструкција; ; Поврзано македонска граматика македонски јазик
	Кутијава: преглед; разговор; уреди;

Предминато време (плусквамперфект) — едно од сложените глаголски форми со кои се служи македонскиот јазик. Самото име означува и покажува за какво граматичко време се работи, односно со ова време се означува минато дејство кое се случило пред друго минато дејство. Предминатото време се образува со сум конструкција и со глаголска л-форма.

Образување уреди

Формите на предминатото време во македонскиот јазик се образуваат со употреба на сум конструкцијата во минато определено несвршено време и со глаголската л-форма која најчесто е од свршен глагол. За полесен преглед на формите на глаголите следува табеларен приказ на три сменети глаголи по лица^[1].

	прочита	прати	излезе
Јас	бев прочитал	бев пратил	бев излегол
Ти	беше прочитал	беше пратил	беше излегол
Тој, таа, тоа	беше прочитал (а)*	беше пратил (а)*	беше излегол (излегла)*
Ние	бевме прочитале	бевме пратиле	бевме излегле
Вие	бевте прочитале	бевте пратиле	бевте излегле
Тие	беа прочитале	беа пратиле	беа излегле

* - форма за женски род.

Употреба уреди

Графички приказ на предминатото време. Во црвено е првото минато дејство, а во зелено второто минато дејство.

Ова сложено глаголско време означува дејство што се случило пред друго дејство во минатото.^[1]

пр: Кога ги побаравме, тие веќе беа изглегле од дома.

Иако има и други значења надвор од основното значење, предминатото време во современиот македонски јазик има многу поограничена употреба во споредба со останатите македонски глаголски времиња и начински форми. Ова време го истиснуваат минатото неопределено или определено време и конструкциите со глаголска придавка, посебно кога се употребуваат без сопоставување со друго минато дејство. Така реченицата Беше се облекол како за на свадба може да се искаже и како Беше облечен / се имаше облечено/ се облекол како за на свадба.^[1]

Наводи уреди

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Стојка Бојковска, Димитар Пандев, Лилјана Минова - Ѓуркова, Живко Цветковски (2001). Македонски јазик за средно образование. Скопје: Просветно Дело АД. стр. 127 и 128. Недостасува |author1= (help)CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)

Поврзано уреди

Надворешни врски уреди

Македонска граматика од Виктор Фридман. (англиски)
Граматика на македонскиот литературен јазик од Хорас Лант. (англиски)
Македонска граматика од Круме Кепески. (македонски)

[македонска_граматика-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Стојка Бојковска, Димитар Пандев, Лилјана Минова - Ѓуркова, Живко Цветковски (2001). Македонски јазик за средно образование. Скопје: Просветно Дело АД. стр. 127 и 128. Недостасува |author1= (help)CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)

[1]