Марија Илиќ Агапова
Марија Илиќ Агапова (Паѓен кај Книн, 14 август 1895 - Белград, 13 март 1984 година) била српска адвокатка, преведувачка, библиотекарка и прв управител на Библиотеката и музејот на град Белград.
Биографија уреди
Марија Илиќ Агапова е родена во селото Паѓен кај Книн во 1895 година. Во семејството имало тринаесет деца. Нејзиниот татко Лазар Илиќ бил еден од побогатите луѓе во тоа време и можел да ги испрати сите свои деца на дополнително образование. Основното училиште Марија го завршила во родното село.[1] Таа била една од првите образовани Срби во нејзиниот регион. На руски јазик го посетувала „Институтот на царицата Марија“ на црногорскиот двор во Цетиње.[1]Општа гимназија завршила во Сплит и се запишала на Правниот факултет во Загреб во 1923. Докторирала централноевропски кај Иво Андриќ и други интелектуалци од тоа време, образовани во Австро-Унгарија, Германија и Италија и почнала да се занимава со адвокатура во 1926 година.[1]
Ангажирањето во библиотекарството и музеологијата започнала во 1929 година како службеник во Општинската библиотека во Белград и работела на подготовка на формирање музеј со галерија на слики и архиви и организирала конкурси за новиот грб на Белград.[1] По повод 125-годишнината од ослободувањето на Белград од Турците, напишала збирка детски приказни за историјата на градот, па така била создадена илустрираната историја на Белград.[1]
Со библиотеката раководела од 1932 година, а од 1941 година и Градскиот музеј. Материјалот што таа го собрала бил основа за формирање на Историскиот архив на град Белград. Веднаш по ослободувањето на Белград била отпуштена од работа, бидејќи за време на германската окупација (1941 - 1944) продолжила да работи и да раководи со градските културни институции, а од 1947 била во пензија.[1]
По пензионирањето, таа преведувала и предаваларуски и италијански јазик, а хонорарно предавала странски јазици на Дипломатската школа за новинарство и на курсеви за архивирање. Била член на Здружението на литературни преведувачи на Србија и активистка на женското движење. Имала напишано голем број трудови за правата на жените.
Била наградена со плакета на Градскиот музеј во Белград (1965).
Таа починала во 1984 година во Белград.
Дела (библиографија) уреди
- Илустрирана историја на Белград, Белград 1933;
- Народни библиотеки, Белград 1934;
- Син на бранителот на Белград, Белград 1939 година;
Важни преводи од италијански: уреди
- А. Моравија, Роман, Суботица 1956;
- И. Уголини, Роман за Ханибал, Суботица 1962;
- Д. Буцати, Една љубов, Суботица 1965
Награда Марија Илиќ Агапова уреди
Наградата Марија Илиќ Агапова била основана во 2001 година и го добила името по првиот управител на Библиотеката на град Белград Марија Илиќ Агапова. Марија Илиќ Агапова е награда што ја доделува Градската библиотека на Белград на најдобриот белградски библиотекар. Наградата се доделува секоја година 11. јануари на денот на Библиотеката на град Белград.
Поврзано уреди
- Награда Марија Илиќ Агапова
Извори уреди
Литература уреди
- Вранеш, Александра (2002). „Леп прилог историји београдског библиотекарства“. Зборник Матице српске за књижевност и језик. Нови Сад: Матица српска. L: 635–637.CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS
- Дабижић, Миодраг А. (1973). „Библиотека и Музеј града Београда од 1929—1941 : са посебним освртом на рад Музеја“ (PDF). Годишњак Музеја града Београда. Београд: Музеј града Београда. XX: 451–493. Архивирано од изворникот (PDF) на 01. 11. 2019. Посетено на 02. 11. 2019. Проверете ги датумските вредности во:
|access-date=, |archive-date=(help)CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS - Дргосавац, Бранка (2018). Дечја одељења Библиотеке града Београда : монографија. Београд: Библиотека града Београда.CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS
- Дурковић-Јакшић, Љубомир (1984). „In memoriam : Марија Илић Агапова, Први управник Библиотеке и Музеја општине Београд (1895—1984)“ (PDF). Годишњак Музеја града Београда. Београд: Музеј града Београда. XXXI: 197–204. Архивирано од изворникот (PDF) на 12. 06. 2020. Посетено на 30. 06. 2016. Проверете ги датумските вредности во:
|access-date=, |archive-date=(help)CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS - Дурковић Јакшић, Љубомир (1995). Библиотека града Београда : 1928-1945. Београд: Библиотека града Београда. ISBN 978-86-7191-022-4.CS1-одржување: ref=harv (link)Предлошка:COBISS
- Дурковић, Надежда (2004). „Прилози историји библиотекарства“ (PDF). Панчевачко читалиште : лист Градске библиотеке Панчево. Панчево: Градска библиотека. III: 60.CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS
- Зец, Дејан (2016). „Издаваштво, библиотеке, цензура и књижевни живот Београда за време немачке окупације у Другом светском рату (1941–1944)“. Годишњак за друштвену историју. Београд: Филозофски факултет - Катедра за општу савремену историју. 23: 83–107.CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS
- Ивић, Алекса (1935). „Марија Илић-Агапова: Јавне библиотеке, Београд, 1934“. Летопис Матице српске. Нови Сад: Матица српска. Год. 109, књ. 343, св. 1 (мај-јуни 1935): 139–140.CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS
- Илић Агапова, Марија (1933). Илустрована историја Београда (PDF). Београд: Библиотека општине града Београда. Архивирано од изворникот (PDF) на 01. 11. 2019. Посетено на 02. 11. 2019. Проверете ги датумските вредности во:
|access-date=, |archive-date=(help)CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS - Јанчић, Светлана (2001). „Поетика библиотекарства Марије Илић-Агапове“. Гласник Народне библиотеке Србије. Београд: Народна библиотека Србије. 3: 41–47.CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS
- Katić, Ljubinka; Miljković-Katić, Bojana (2011). „Dr Marija Ilić Agapova, First Female Police Officer in Serbia“ (PDF). Dani Arčibalda Rajsa, Beograd, 3—4. mart 2011. : Tematski zbornik radova međunarodnog značaja (ur. Željko Nikač, Srđan Milašinović, Darko Simović & Goran Bošković) (англиски). Beograd: Kriminalističko-policijska akademija. I: 181–189. Не се допушта закосување или задебелување во:
|journal=(help)CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS - „Марија Илић-Агапова: Илустрована историја Београда, Београд, 1933“. Летопис Матице српске. Нови Сад: Матица српска. Год. 107, књ. 336, св. 2 (мај 1933): 182–183. 1933.CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS
- Михаиловић, Драгана (2018). „Идентитет дечјих одељења Општинске библиотеке града Београда кроз рад Марије Илић-Агапове“. Библиотеке и идентитет : зборник радова са научног скупа одржаног 25. и 26. маја 2017. године у Панчеву ; Научни скуп Библиотеке и идентитет (Панчево ; 2017). Панчево: Градска библиотека : Центар за културу и екологију Панарт ; Нови Сад : Филозофски факултет ; Сомбор : Педагошки факултет: 70–77. Не се допушта закосување или задебелување во:
|journal=(help)CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS - Перић, Данко (2009). Попов, Чедомир (уред.). Српски биографски речник, књига 4 И—Ка. Нови Сад: Матица српска. ISBN 978-86-7946-037-0.CS1-одржување: ref=harv (link)
- Перић, Данко (2015). „Др Марија Илић Агапова и њена историјска синтеза о браниоцима Београда, међу којима су били и Срби из Далмације“ (PDF). Зборник радова са Међународне конференције "Архив, медији и култура сећања у Првом светском рату", Нови Сад, 29-30. октобар 2015 ; [Међународна конференција "Архив, медији и култура сећања у Првом светском рату" (2015 ; Нови Сад)]. Нови Сад: Архив Војводине: 130–138. Архивирано од изворникот (PDF) на 20. 09. 2016. Посетено на 30. 06. 2016. Не се допушта закосување или задебелување во:
|journal=(help); Проверете ги датумските вредности во:|access-date=, |archive-date=(help)CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS - Ћоровић, Љубица (2002). „Високи професионални узори : Илић-Агапова, Марија. Одабрани радови, Београд : Библиотека града Београда, 2002“ (PDF). Панчевачко читалиште : лист Градске библиотеке Панчево. Панчево: Градска библиотека. I: 49.CS1-одржување: ref=harv (link) Предлошка:COBISS Предлошка:COBISS
Надворешни врски уреди
- Дерета: Марија Илиќ Агапова (језик: српски)
- Три граници: Марија Илиќ Агапова Архивирано на 12 март 2022 г. (језик: српски)
- Марија Илиќ Агапова - нејзината книга беше и штит и оружје („Вечерње новости“, 24.03.2015)