Катин двор — остатоци од голем земјоделски имот од викиншкото доба во Варнем, Вестра Геталанд. Урнатините вклучуваат крипта датирана од крајот на 10 век од нашата ера, според што може да е најстарата христијанска црква во Шведска.[1]

Катиниот двор во 2019 г.

Историја уреди

До неодамна, се сметало дека во Шведска започнало христијанизирањето во 1000 година, кога кралот Олоф Скоткоунг бил крстен од англискиот мисионер-епископ Зигфрид од Шведска. Името потекнува од еден од нејзините претпоставени сопственици, жена по име Ката, која живеела во почетокот на 11 век, и чиј гроб е пронајден на теренот.

 
Дел од ископувањето на манастирот Варнем на Катиниот двор во 2007 година

Оригиналната црква изградена на имотот кон крајот на 10 век била изградена од дрво. Подоцна била заменета со поголем црковен објект, изработен од камен.Очигледно е дека градители надвор од Вестергетланд - најверојатно од Данска, Германија и Англија - ја подигнале камената структура, бидејќи таквите методи на градење не биле познати во Шведска во тоа време. Сепак, ова можеби започнал тренд во Вестерјетланд да се градат цркви од камен. Црквите во тоа време биле изградени на приватни имоти и биле знак на богатството и моќта на земјопоседниците.

Гробиштата кои се простираат на 4000м², создадени во исто време кога била изградена дрвената црква, содржат илјадници гробови. Семејствата на земјопоседници биле сместени најблиску до црквата, додека слугите биле закопани на периферијата. Мажите биле погребани јужно од црквата, жените на север. Богатите биле закопувани во варовнички или дрвени ковчези, сиромашните ги ставале директно во земја.[2] Телата биле погребани со стапалата кон исток, според христијанската традиција.

Ископувањата на ридот во близина на манастирот Варнем започнале во 2005 година и продолжиле 12 години. Артефактите пронајдени за време на ископувањата се изложени во Музејот на Вестерјетланд во Скара. Јасно е дека имотот некогаш бил многу моќен и меѓународно добро поврзан, бидејќи се пронајдени антички римски и англиски монети,[2] како и скелети од грејхаунд, статусен симбол во Стариот Рим, но многу невообичаен на северните географски широчини.

Гробот на Ката, запечатен со украсен камен со крст, е откриен северно од црквата.[3] Во непосредна близина, пронајден е друг гроб во кој има маж. Се смета дека ова бил сопругот на Ката, Кетил, кој го направил каменот за неговата сопруга. Натписот гласи: „Катил го направи овој камен за неговата сопруга Ката, сестрата на Торгил“.[4]

Последниот приватен сопственик на имотот Варнем била господарката Сигрид, роднина со тогашната кралица Кристина Бјорнсдотер од фамилијата Стенкил. Господарката Сигрид ѝ го подарила имотот на црквата, со цел да се основа цистерциски манастир во просториите.[5] Камената црква била вклучена како подарок за монасите, но бидејќи тие изградиле своја, многу поголема црква, наместо тоа се користела за други цели, како што се складирање и занаети. Веројатно била урната некое време во средниот век, а камените ѕидови биле однесени и користени на друго место.

Над криптата е подигната голема сала, со стаклен под што им овозможува на посетителите да ја видат криптата и гробот на Ката. Официјално отворена на 7 мај 2017 година, салата ја содржи и изложбата Христијански Викинзи во Варнем, како и макети на дрвените и камените цркви. И покрај недостатокот на ѕидови, надградбата ги штити урнатините од оштетување од сонцето и дождот.[6] Наоѓалиштето било номинирано за наградата Светска зграда на годината на Светскиот фестивал за архитектура за 2018 година.[7]

Наводи уреди

  1. „Kata Farm in Varnhem“. ArchDaily. Архивирано од изворникот на 26 July 2018. Посетено на 24 August 2018.
  2. 2,0 2,1 Kristna Vikingar I Varnhem vastsverige.com
  3. „Kata – rekonstruktion av en vikingatida kvinna“. 27 May 2015. Архивирано од изворникот на 30 January 2018. Посетено на 17 August 2018.
  4. Dahlberg, M. (1998). Skaratraktens kyrkor under äldre medeltid. Skaraborgs Länsmuseum Skara: Skrifter från Skaraborgs Länsmuseum (шведски). Skaraborgs länsmuseum. стр. 67. ISBN 978-91-85884-93-3. Посетено на 24 August 2018. Ett stycke sydost om klosterkyrkan i Varnhem påträffades 1884 en rektangulär lockhäll av sandsten. ... som löper kring hällens kanthuggning och även viker upp längs korsstammen, har tolkats: "Kättil gjorde denna sten efter Kata, sin hustru, ...
  5. „Fru Sigrids gård i Varnhem“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 8 May 2018. Посетено на 17 August 2018.
  6. „Överbyggnaden“. 27 May 2015. Архивирано од изворникот на 29 June 2018. Посетено на 17 August 2018.
  7. Block, India (27 June 2018). „WAF World Building of the Year 2018 shortlist announced“. De Zeen. Архивирано од изворникот на 11 July 2018. Посетено на 24 August 2018.

Надворешни врски уреди