Горанка Матиќ (Марибор, Словенија, 1949) е српска историчарка на уметноста и фотографија, родена во Марибор, Словенија. Професионално со фотографија почнала да се занимава во 1980 година, а од 1986 година изложува во земјата и во странство. Нејзиниот опус опфаќа портрети на писатели, рок и поп музичари и изборни кампањи. Живее и работи во Белград.[1]

Горанка Матиќ
Родена 1849
Марибор,

Биографија уреди

Горанка Матиќ е родена 1949 година во Марибор, Словенија. Дипломирала историја на уметност на Филозофскиот факултет во Белград.[2] Пораснала во семејство кое ја почитувало фотографијата, природата и патувањето, што во потполносто го одредило нејзиниот подоцнежен живот и работа.[3]

Професионална работа уреди

Од основањето на Студентскиот културен центар во 1971 година, Горанка Матиќ работела како асистент во ликовната програма, а потоа како стручен соработник и кустос на галеријата Среќна нова уметност. Од 1978 до 1980 година ја водела Галеријата 45 во Нов Белград, во која организирала повеќе од дваесет изложби.[4]

Од 1980 година Горанка се посветила на фотографската кариера. Работела фотографии за многу списанија и магазини: „Џубокс“, „Старт“, „Свијет“, „Омладинске новине“, „Дуга“, „Дело“, „Либерасион “,[4] „Полет“, „Момент“, „Беорама“, „Ритам“, „Нов момент“ и други. Паралелно имала изложбени активности градејќи уметничка кариера. Во почетокот работела како слободен уметник во широк простор на издаваштво, од уметност до рокенрол, а од 1990 до 2006 година[5] работела како уредник на фотографија во неделникот Време,[3] каде во 2008 година станала косопственик. Од 2006 до 2010 година работела како уредник на фотографија во Политика. Од 2010 до 2015 година[5] работела во Радио телевизија на Србија во арт дирекцијата.[2]

Горанка Матиќ со фотографија се занимава од 1980 година. Од 1986 година е член на УЛУПУДС, кога започнала да изложува во земјата и странство.[2] Осум години предавала фотоновинарство на Факултетот за политички науки во Белград.[2] Денеска е доцент на Факултетот за медиуми и комуникации по предметите фотоновинарство и документарна фотографија.[4] Во стручни новинарски кругови Горанка важи за одличен уредник и фотограф, а во уметничките кругови можеби има и повисок углед.[3]

На Горјанка Матиќ и е посветена една епизода од документарниот серијал „Мојот личен печат“ од 2012 година во режија на Грегор Зупанц.[6]

Рок фотографија уреди

Во текот на осумдесеттите години на 20-от век нејзината работа е особено значајна во областа на рок фотографијата.[4] Како прославена фотографка на Новиот бран снимала фотографии за многу насловни страници на белградски бендови, од Идоли за познатиот албум со Екатарина Велика, Цане од Партибрејкерс, Која од Дисциплина кичме, Бајага[7] и многу други музичари и музички бендови.[8]

Протести од 90-тите уреди

Автор е на многу, исто така култни, фотографии кои ги следат турбулентните општествено-политички случувања на белградските улици, од девети март преку антивоените собири до студентските протести и речиси сите демонстрации во текот на 90-тите години на 20-тиот век.[7]

Изложби уреди

  • „Тихо тече Сутјеска“ во Салонот на Музејот на современа уметност, за која ја добила Политикината награда (2004)
  • „Мрежа на сеќавања“, во галеријата Артгет на Културниот центар во Белград, февруари 2011 година кои ги испраќала преку електронска пошта.[9]
  • „Патници низ времето опседнати со слики“, во галеријата Артгет на Културниот центар на Белград, октомври 2012 година ја претставува мала историја на современата српска кинематографија.[10]
  • Изложба на фотографии на забавата „Бука! Сега!“, април 2018 година. година, која се состоеше од отпечатоци на фотографии во големи формати.[11]
  • „Влада“, изложба посветена на рок музичарот Влада Дивљан, Марш отворен простор Белград, март 2018 година,[12] најавена за март 2020 година. во Домот на војската во Белград .[5]
  • „Социјални контексти на животот на младите“, изложба на фотографии од Јане Љубичиќ, Викторија Јовановиќ и Горанка Матиќ во галеријата „Про3ор“ во Белград, октомври 2018 година [13]
  • „Фотографии од рок сценатна Југославија“, ретроспективна изложба на Горанка Матиќ најавена во Музејот на современа уметност за 2020 година година.[14]

Библиографија уреди

Горданка Матиќ има објавила неколку книги, меѓу кои се издвојуваат:

  • Денови на болката и гордоста [15]
  • Десет години против [2][16]

Награди уреди

  • Награда Октомвриски салон (1989)
  • Награда Освојување на слободата (2002)
  • Политичка награда (2004) [2]
  • Годишна награда на УЛУПУДС (2005) [4]
  • Награда за животно дело на УНС [17]
  • Награди на Фондацијата Тања Петровиќ (2021) [18]

Наводи уреди

  1. „Горанка Матић“. Званични веб-сајт. Октобарски салон. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)[мртва врска]
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 „Горанка Матић“. Примењена носталгија. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  3. 3,0 3,1 3,2 Timotijević, Slavko (26. 9. 2002). „Goranka Matić“. Vreme. 612. Архивирано од изворникот на 2021-10-11. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 „Doc. um Goranka Matić“. Zvanični veb-sajt. FMK. Архивирано од изворникот на 2022-04-03. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  5. 5,0 5,1 5,2 „Izložba fotografija Goranke Matić „Vlada". vrsaconline.com. 28. 2. 2020. Архивирано од изворникот на 2022-02-27. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate=, |date= (help)
  6. „Goranka Matic“. IMDb. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  7. 7,0 7,1 Ivković, Ivana (5. 7. 2018). „GORANKA Forever“. Before After. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  8. „Goranka Matić“. Discogs. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  9. „Naučiću vas da letite“. SEECult. 24. 2. 2011. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  10. „Mala istorija srpskog filma“. SEECult. 4. 10. 2012. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  11. „Izložba fotografija Goranke Matić i gramofonske ploče na žurki "Buka!Sada!". Blic. 11. 4. 2018. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  12. „Izložba fotografija Goranke Matić o Vladi Divljanu“. N1. 21. 3. 2018. Архивирано од изворникот на 2020-02-02. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  13. „Društveni konteksti života mladih“. SEECult. 18. 10. 2018. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  14. „Фотографије рок сцене Југославије: Ретроспективна изложба Горанке Матић у Музеју савремене уметности“. Telegraf. 14. 1. 2020. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  15. Matić, Goranka (1995). Dani bola i ponosa. Beograd: Vreme knjige. 513112929[мртва врска]
  16. Ćurgus Kazimir, Velimir; Matić, Goranka; Pavlović, Vesna. Deset godina protiv : građani Srbije u borbi za demokratiju i otvoreno društvo, 1991-2001. ISBN 86-82827-28-X. 92186892[мртва врска]
  17. „Uručene godišnje nagrade UNS-a, Goranki Matić nagrada za životno delo“. Novi Magazin. 21. 12. 2019. Посетено на 5. 4. 2020. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  18. „Фотограф Горанка Матић добитница награде Фондације „Тања Петровић". Политика. 22. 2. 2021. Посетено на 23. 2. 2021. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)

Надворешни врски уреди