Гезерски календар
Гезерски календар е мала испишана табличка од варовник откриена во 1908 година од ирскиот археолог Роберт Макалистер во древниот Ханаански град Гезер, 32 километри западно од Ерусалим. Датирана е на 10 век п.н.е., ископувањата биле нестратиграфски[1] и неговото идентификување при самото ископување не било извршено со сигурен археолошки контекст, со што датирањето останува да биде несигурно.[2]
Научниците се поделени во мислењата околу тоа дали јазикот е феникиски или хебрејски како и дали текстот е напишан со феникиско писмо (или со хананска азбука) или палеоеврејско писмо.[3][4][5][6][7][8]
За текстот уреди
Календарот е напишан на варовничка плочка и опишува месечни или двомесечни периоди и одлики за месеците според обврските за сеење, жнеење, садење или одгледување посебни растенија.
Текстот е на феникиско писмо или палеоеврејско писмо:
- ירחואספ ירחוז
- רע ירחולקש
- ירחעצדפשת
- ירחקצרשערמ
- ירחקצרוכל
- ירחוזמר
- ירחקצ
- אבי (ה)
Ова одговара на следнава транслитерација:
- yrḥw ’sp yrḥw z
- r‘ yrḥw lqš
- yrḥ ‘ṣd pšt
- yrḥ qṣr š‘rm
- yrḥ qṣrw kl
- yrḥw zmr
- yrḥ qṣ
- ’by (h)
Текстот е преведен вака:
- Два месеци собирање (септември, октомври)
- Два месеци садење (ноември, декември)
- Два месеци доцно сеење (јануари, февруари)
- Еден месец сечење лен (март)
- Еден месец жнеење јачмен (април)
- Еден месец жнеење и мерење на жито (мај)
- Двомесечен градинарски период (јуни, јули)
- Еден месец летно овошје (август)[9]
Научниците сметаат дека календарот можеби е школска вежба за меморија, текст на популарна песна или детска песна. Друга претпоставка е дека текстот е создаден заради собирање на данок од земјоделците.
Историја уреди
Календарот бил откриен во 1908 година од ирскиот археолог Роберт Макалистер во древниот Ханаански град Гезер, 32 километри западно од Ерусалим.
Денес се наоѓа во Музејот на древниот Исток, кој е дел од Археолошкиот музеј во Истанбул,[10][11] каде се сместени и други артефакти откриени пред Прва светска војна. Реплика од овој календар се чува во Израелскиот музеј во Израел.
Поврзано уреди
Наводи уреди
- ↑ Tappy, Ron E.; McCarter, P. Kyle; Lundberg, Marilyn J.; Zuckerman, Bruce (2006). „An abecedary of the mid-tenth century B.C.E. from the Judaean Shephelah“. Bulletin of the American Schools of Oriental Research. 344: 41. JSTOR 25066976.
...compromised archaeological contexts (e.g. the unstratified Gezer calendar...
- ↑ Aaron Demsky (2007), Reading Northwest Semitic Inscriptions, Near Eastern Archaeology 70/2. Quote: "The first thing to consider when examining an ancient inscription is whether it was discovered in context or not. It is obvious that a document purchased on the antiquities market is suspect. If it was found in an archeological site, one should note whether it was found in its primary context, as with the inscription of King Achish from Ekron, or in secondary use, as with the Tel Dan inscription. Of course texts that were found in an archaeological site, but not in a secure archaeological context present certain problems of exact dating, as with the Gezer Calendar."
- ↑ Smith, Mark S. (2002). The Early History of God: Yahweh and the other deities in ancient Israel. Wm. B. Eerdmans Publishing Co. стр. 20. ISBN 978-0-8028-3972-5.
- ↑ The Calendar Tablet from Gezer, Adam L Bean, Emmanual School of Religion Архивирано на 2 март 2011 г.
- ↑ Is it “Tenable”?, Hershel Shanks, Biblical Archaeology Review Архивирано на 25 декември 2010 г.
- ↑ Spelling in the Hebrew Bible: Dahood memorial lecture, By Francis I. Andersen, A. Dean Forbes, p56
- ↑ Pardee, Dennis. „A Brief Case for the Language of the 'Gezer Calendar' as Phoenician“. Linguistic Studies in Phoenician, ed. Robert D. Holmstedt and Aaron Schade. Winona Lake: 43.
- ↑ Chris A. Rollston (2010). Writing and Literacy in the World of Ancient Israel: Epigraphic Evidence from the Iron Age. Society of Biblical Lit. стр. 30–. ISBN 978-1-58983-107-0.
- ↑ Coogan, Michael D. (2009). A Brief Introduction to the Old Testament: The Hebrew Bible in Its Context. Oxford University Press. стр. 119. ISBN 978-0199830114.
- ↑ Gezer calendar Архивирано на 1 ноември 2012 г.
- ↑ Istanbul Archaeological Museums, Artifacts Архивирано на 1 ноември 2012 г.
Литература уреди
- Albright, W.F. "The Gezer Calendar" in Bulletin of the American Schools of Oriental Research (BASOR). 1943. Volume 92:16–26. Original description of the find.
- Sivan, Daniel "The Gezer calendar and Northwest Semitic linguistics", Israel Exploration Journal 48,1-2 (1998) 101–105. An up-to-date linguistic analysis of this text.
- Dever, William G. “Gezer”. In The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East vol. 2, Editor in Chief Eric M. Meyers, 396–400. New York: Oxford University Press, 1997.
- Pardee, Dennis. “Gezer Calendar”. In The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East vol. 2, Editor in Chief Eric M. Meyers, 396–400. New York: Oxford University Press, 1997.
Надворешни врски уреди
| „Гезерски календар“ на Ризницата ? |
- Details of the calendar including transcription and translation. Архивирано на 4 февруари 2006 г.
- Another translation and a picture of the calendar. Архивирано на 14 октомври 2008 г.