Цар на Светото Римско Царство

владетел на Светото Римско Царство

Цар на Светото Римско Царство (латински: Romanorum Imperator) или Римско-германски цар (германски: Römisch-deutscher Kaiser) или поразговорно „свет римски цар“ — владетел на Светото Римско Царство по системот на изборна монархија. До XV век морал да биде крунисан од папата пред да ја добие титулата. Во феудалната хиерархија на средновековна Европа, царот бил „прв меѓу еднаквите“ (primus inter pares) во однос на останатите католички владетели.

Грб на царот Максимилијан II
Царската круна

Поимот „свето Римско Царство“ со кое владеел царот се однесува на неговиот формален статус како заштитник на римокатоличката вера. Титулата е наследена од времето на германските владетели на Западното Римско Царство, чија вистинска црковна власт замрела со подемот на папството.

Наследување уреди

Наследувањето на престолот зависело од повеќе сложени фактори и било само делумно изборно.

Советот на изборни кнезови се состоел од седум владетели (тројца архиепископи и четворица световни кнезови). Ваквата постава траела сè до 1648 г., кога е примен уште еден за да се запази рамнотежата помеѓу католиците и протестантите по Триесетгодишната војна. Во 1690 г. е создадено уште едно место, а во 1803 г. е направена темелна промена во целиот совет, три години пред распадот на царството.

Список на цареви уреди

Ова е хронолошки список на цареви, подредени по династии.

Цареви пред Отон I уреди

Историографијата во минатото ги земала царството на Каролинзите и Светото Римско Царство како една целина. Денес се смета дека Светото Римско Царство е создадено во 962 г. Пред тоа, владетелите ја носеле титулата „Цар на Западот“:

Каролинзи уреди

Слика Име Живеел Крунисан Престанал да владее Семејна врска Монета
 
Карло I Велики 2 април 742
-
28 јануари 814
25 декември 800 28 јануари 814 Основоположник на Светото Римско Царство (по традиција)
 
 
Лудвиг I Побожниот 778
-
20 јуни 840
5 октомври 816 20 јуни 840 син на Карло I Велики
 
 
Лотар I 795
-
29 септември 855
5 април 823 29 септември 855 син на Лудвиг I Побожниот
 
 
Лудвиг II 825
-
12 август 875
прво Велигден 850
второ 18 мај 872
12 август 875 син на Лотар I
 
 
Карло II Ќелавиот 13 јуни 823
-
6 октомври 877
29 декември 875 6 октомври 877 син на Лудвиг I Побожниот
 
 
Карло III Дебелиот 13 јуни 839
-
13 јануари 888
12 февруари 881 13 јануари 888 внук на Лудвиг I Побожниот
 

Гвидони уреди

Слика Име Живеел Крунисан Престанал да владее Семејна врска Монета
 
Гвидо 855
-
12 декември 894
мај 891 12 декември 894 пра-пра правнук на Карло I Велики
 
Ламберт II Сполетски 880
-
15 октомври 898
30 април 892 15 октомври 898 син на Гвидо

Каролинзи уреди

Слика Име Живеел Крунисан Престанал да владее Семејна врска Монета
 
Арнулф 850
-
8 декември 899
22 февруари 896 8 декември 899 внук од брат на Карло III Дебелиот
и
пра-правнук на Лудвиг I Побожниот

Бозониди уреди

Слика Име Живеел Крунисан Престанал да владее Семејна врска Монета
 
Лудвиг III Слепиот 880
-
28 јуни 928
22 февруари 901 21 јули 905 внук на Лудвиг II

Унрохинзи уреди

Слика Име Живеел Крунисан Престанал да владее Семејна врска Монета
 
Беренгар 845
-
7 април 924
декември 915 7 април 924 внук на Лудвиг I Побожниот

Помеѓу 924 и 962 г. немало цар.

Цареви на Светото Римско Царство уреди

Отони уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Печат
1
 
Отон I 23 ноември 912
-
7 мај 973
2 февруари 962 7 мај 973 можеби пра-пра-пра правнук на Лудвиг I Побожниот
 
2
 
Отон II 955
-
7 декември 983
961 25 декември 967 7 декември 983 син на Отон I
3
 
Отон III 980
-
23 јануари 1002
јуни 983 21 мај 996 23 јануари 1002 син на Отон II
 
4
 
Хајнрих II
[1]
6 мај 973
-
13 јули 1024
7 јуни 1002 14 февруари 1014 13 јули 1024 втор братучед на Отон III и пра-пра-пра-пра-пра правнук на Лудвиг I

Салијци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Seal
5
 
Конрад II
[2]
990
-
4 јуни 1039
1024 26 март 1027 4 јуни 1039 пра-пра-правнук на Отон I
6
 
Хајнрих III 29 октомври 1017
-
5 октомври 1056
1028 25 декември 1046 5 октомври 1056 син на Конрад II
 
7
 
Хајнрих IV 11 ноември 1050
-
7 август 1106
1053 31 март 1084 декември 1105 син на Хајнрих III
 
8
 
Хајнрих V
[3]
8 ноември 1086
-
23 мај 1125
6 јануари 1099 13 април 1111 23 мај 1125 син на Хајнрих IV
 

Суплинбурговци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Seal
9
 
Лотар III
[4]
9 јуни 1075
-
4 декември 1137
1125 4 јуни 1133 4 декември 1137 можеби 9-то колено од Отон I
или
11-то колено од Карло II Ќелавиот
 

Хоенштауфеновци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
10
 
Фридрих I 1122
-
10 јуни 1190
4 март 1152 18 јуни 1155 10 јуни 1190 пра-правнук на Хајнрих IV
 
11
 
Хајнрих VI ноември 1165
-
28 септември 1197
?април 1169 14 април 1191 28 септември 1197 син на Фридрих I
 

Велфовци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
12
 
Отон IV 1175 or 1176
-
19 мај 1218
9 јуни 1198 4 октомври 1209 1215 пра-правнук на Лотар III
 

Хоенштауфеновци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
13
 
Фридрих II 26 декември 1194
-
13 декември 1250
1196
1215 повторно избран
22 ноември 1220 13 декември 1250 син на Хајнрих VI
 

Луксембурговци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
14
 
Хајнрих VII 1275/1279
-
24 август 1313
1308 29 јуни 1312 24 август 1313 13-то колено од Лудвиг III Слепиот
 

Вителсбаховци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
15
 
Лудвиг IV 1 април 1282
-
11 октомври 1347
октомври 1314 17 јануари 1328 11 октомври 1347 6-то колено од Лотар III и 7-мо колено од Хајнрих IV
 

Луксембурговци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
16
 
Карло IV 14 мај 1316
-
29 ноември 1378
11 јули 1346/
17 јуни 1349 повторно избран
5 април 1355 29 ноември 1378 внук на Хајнрих VII
 
17
 
Сигизмунд 14 февруари 1368
-
9 декември 1437
10 септември 1410/
21 јули 1411 повторно избран
31 мај 1433 9 декември 1437 син на Карло IV
 

Хабсбурговци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
18
 
Фридрих III 21 септември 1415
-
19 август 1493
1440 19 март 1452 19 август 1493 10-то колено од Лотар III
 
19
 
Максимилијан I 22 март 1459
-
12 јануари 1519
16 февруари 1486
[5]
12 јануари 1519 син на Фридрих III
 
20
 
Карло V 24 февруари 1500
-
21 септември 1558
28 јуни 1519 февруари 1530 16 јануари 1556 внук на Максимилијан I
 
21
 
Фердинанд I 10 март 1503
-
25 јули 1564
1531
[5]
25 јули 1564 внук на Максимилијан I
 
22
 
Максимилијан II 31 јули 1527
-
12 октомври 1576
ноември 1562
[5]
12 октомври 1576 син на Фердинанд I
 
23
 
Рудолф II
[6]
18 јули 1552
-
20 јануари 1612
1575 30 јуни 1575 20 јануари 1612 син на Максимилијан II
 
24
 
Матеја 24 февруари 1557
-
20 март 1619
1612 23 јануари 1612 20 март 1619 син на Максимилијан II
 
25
 
Фердинанд II 9 јули 1578
-
15 февруари 1637
1618 10 март 1619 15 февруари 1637 внук на Фердинанд I
 
26
 
Фердинанд III 13 јули 1608
-
2 април 1657
1636 18 ноември 1637 2 април 1657 син на Фердинанд II
 
27
 
Леополд I 9 јуни 1640
-
5 мај 1705
јули 1658 6 март 1657 5 мај 1705 син на Фердинанд III
 
28
 
Јосиф I 26 јули 1678
-
17 април 1711
6 јануари 1690 1 мај 1705 17 април 1711 син на Леополд I
 
29
 
Карло VI 1 октомври 1685
-
20 октомври 1740
12 октомври 1711 22 декември 1711 20 октомври 1740 син на Леополд I
 

Вителсбаховци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
30
 
Карло VII
[5]
6 август 1697
-
20 јануари 1745
24 јануари 1742 12 февруари 1742 20 јануари 1745 пра-пра правнук на Фердинанд II и 12-то колено од Лудвиг IV
 

Лотаринговци уреди

Бр. Слика Име Живеел Избран Крунисан Престанал да владее Семејна врска Грб
31
 
Франц I 8 декември 1708
-
18 август 1765
13 септември 1745
[5]
18 август 1765 пра-правнук на Фердинанд III
 
32
 
Јосиф II 13 март 1741
-
20 февруари 1790
after 18 август 1765 19 август 1765 20 февруари 1790 син на Франц I правнук по мајчина линија на Карло VI
 
33
 
Леополд II 5 мај 1747
-
1 март 1792
по 20 февруари 1790
[5]
1 март 1792 син на Франц I и правнук по мајчина линија на Карло VI
 
34
 
Франц II 12 февруари 1768
-
2 март 1835
по 1 март 1792 4 март 1792 6 август 1806 син на Леополд II
 

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. наследник на германсиот крал Хајнрих I.
  2. наследник на германскиот крал Конрад I
  3. Barraclough, Geoffrey (1984). The Origins of Modern Germany. W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-30153-2.
  4. наследник на лотариншкиот крал Лотар II
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 избраник
  6. наследник на германскиот крал Рудолф I