Турско кафе е метод на подготвување кафе: фино мелено кафе се вари во ѓезве, често со шеќер. Турското кафе се служи жешко, во мали шолји за кафе (филџани) — талогот (кашестиот остаток) паѓа на дното на шолјата. Спротивно на популарното верување, ’турско кафе‘ ја опишува подготовката, а не самите зрна од кафе; не постои посебен турски вид на растението кафе. Овој метод е широко распространет низ Средниот Исток, Северна Африка, Кавказот и Балканот. Култура на пиење кафе е доста развиена во поранешните отомански земји и е доминантниот начин на подготвување таму.

Шолја турско кафе.

Историја уреди

Најраните показатели за пиењето турско кафе потекнуваат од 15 век и се поврзани со арапската држава Јемен. До крајот на 15 и почетокот на 16 век кафето веќе било раширено во Каиро и Мека. Во Турција кафето арабика било претставено пред 4 и пол века, а во 1640-тите отоманскиот босански летописец Ибрахим Печеви известил за отворањето на првото кафуле во Истанбул. Ова кафе многу бргу се популаризирало, и од Отоманското Царство се раширило прво во Венеција, а потоа во Лондон и Париз, додавајќи му го епитетот „турско“.

Денес, ако одите во Турција и сакате да нарачате турско кафе во некое кафуле, можете да побарате sade türk kahvesi (горко турско кафе), az şekerli (турско кафе со малку шеќер), orta şekerli türk kahvesi (средно турско кафе со една лажичка шеќер) или şekerli türk kahvesi (многу благо турско кафе). Причината што ова мора да го нагласите однапред е тоа што шеќерот се додава во самиот процес на подготовка и не може да се додаде отпосле, бидејќи тешкиот талог на дното на шолјата не дозволува мешање на кафето штом се сервира.[1][2]

Традиција уреди

За градењето на традицијата на пиење турско кафе, значајна улога имаат жените. Според еден обичај, семејството на момчето доаѓало во посета на домот на младата невеста, каде таа им варела и послужувала кафе. Тоа за неа била единствената можност да го изрази своето задоволство во врска со понудата за брак. Така, доколку го подготвела благо значело дека прифаќа, горкото кафе било знак дека ја одбива брачната понуда, додека кафето подготвено со сол, било показател дека тој човек воопшто не ѝ се допаѓа.[3]

Подготовка уреди

Tурското кафе или türk kahvesi може да се подготви на различни начини. Некои чекаат водата да зоврие за да го додадат кафето, а други ги ставаат и кафето и водата заедно, па чекаат пијалакот да се подготви.

Оригиналното турско кафе се подготвува од деликатно сомелени зрна кафе, а најважниот дел од целиот процес е варењето. Оригиналниот турски рецепт бара да се употреби квалитетно, средно печено турско кафе арабика, кое пожелно е да се сомеле дома пред варењето. Доколку го мелете дома, бидете сигурни дека на крајот ќе добиете прав, во спротивно текстурата на напитокот нема да биде како што треба. Потоа се зема бакарно ѓезве и се полни со вода, по претходно земена мерка од шолјата во која ќе се пие кафето. Потоа се додаваат две лажички кафе и шеќер доколку се подготвува благо кафе и добро се промешува. Ѓезвето се става на рингла на средна температура и притоа кафето повеќе не се меша со лажичка. Кога ќе почне да врие, пената ќе почне да избива на површината. Ова е моментот кога треба да се тргне ѓезвето од ринглата и да се почека да спласне пената. Потоа повторно се враќа на ринглата и се остава истото да се случи уште еднаш. Во шолјата се турива малку од кафето и потоа ѓезвето повторно се враќа ринглата. Ова се повторува трипати додека не се истури целото кафе во шолјата.

Турското кафе се служи жешко, во мала шолја за кафе со чаша ладна вода. Прво се пие една голтка вода, па голтка кафе. Водата овозможува да се неутрализира вкусот во устата, за секој пат кога ќе се напиете од кафето да го почувствувате неговиот вистински вкус.[4][5]

Гледање на кафе уреди

По пиењето на кафето, шолјата може набрзина да се преврти на тацната, и откако ќе се остави да постои, талогот открива некои знаци и симболи за кои се верува дека можат да кажат нешто за минатото, сегашноста и иднината на личноста. Овој метод на претскажување на судбината се нарекува тасеографија или гледање на кафе. Обичајот за гледање на кафе се појавил во Отоманското Царство, а оттаму со тек на време се раширил низ целиот свет. Денес, гледањето на кафе е многу популарно во Турција, Грција и Македонија, како и во Арапскиот свет, Русија и Средниот Исток.

Постојат различни интерпретации на симболите кои се појавуваат во шолјата, иако има и неколку општоприфатени значења. На пример, буквата „Е“ е симбол на самодоверба, бројот „5“ значи успех, додека симболот на „прозорец“ значи дека некој ве набљудува. Но, најважната работа во врска со толкувањето на талогот од испиеното турско кафе е тоа што оној кој гледа толкува врз основа на целосниот впечаток од шолјата, не само на она што го прикажуваат симболите.

Исто така, постојат и разни правила кои се однесуваат на самиот процес на гледање на кафе. Така на пример, најдобри денови за тоа се вторник и петок, најдобро е тоа да го прави оној во чиј дом се одвива гледањето на кафе, а самиот процес вклучува и замислување една или три желби. Според едно толкување, желбата се замислува по последната голтка, а откако гледачот на кафе ќе ја погледне шолјата со исушениот талог, според бојата открива дали ќе се исполни или не. Доколку талогот е светол, желбата ќе се исполни, а ако е темен замислената желба нема да се оствари.

За многумина предизвик е и самите да научат да гледаат на кафе, а бидејќи нема строги правила околу толкувањето, секој би можел да се обиде барем еднаш во животот.[6][7]

Наводи уреди

  1. Getting Your Buzz with Turkish Coffee
  2. 5 Simple (Yet Little Known) Rules to Enjoy Turkish Coffee
  3. Турското кафе – дел од македонското секојдневие
  4. Како да направите оригинално турско кафе?
  5. How to Make Turkish Coffee | Authentic and Delicious
  6. Значењата на најчестите симболи што се појавуваат при гледање на кафе
  7. „Turkish Coffee Reading“. Архивирано од изворникот на 2016-05-18. Посетено на 2016-05-06.