Тајмир
Тајмир (руски: Таймыр или Таймырский полуостров) — полуостров на далечниот север на Сибир и најсеверен копнен предел на Евроазија. Сместен е меѓу Енисејскиот Залив во Карското Море и Хатаншкиот Залив во Лаптевското Море во состав на Краснојарскиот крај, Русија.
| Таймыр | |
|---|---|
 Местоположба на полуостровот | |
| Географија | |
| Место | далечен север |
| Координати | 74°00′N 98°00′E / 74.000° СГШ; 98.000° ИГДКоординати: 74°00′N 98°00′E / 74.000° СГШ; 98.000° ИГД |
| Соседни водни површини | |
| Површина | 400.000 км2 |
| Највисоко издигнување | 1.125 м |
| Највисока кота | Биранга |
| Управување | |
| Фед. субјект | Краснојарски крај |
На овој простран полуостров се наоѓаат езерото Тајмир и планинскиот венец Биранга. На неговиот крај е сместен ’ртот Чељускин — најсеверната точка на копнена Евроазија.
НаселениеУреди
.jpg)
Домородни народи на полуостровот се Ненците и Нгасаните. Првите живеат претежно на далечниот север, а другите низ среден Сибир, вклучувајќи го и Тајмир. Нгасаните Живеат претежно во Уст-Авам, Волачанка и Новаја во Тајмирскиот долгано-ненецки реон на Краснојарскиот крај, а помалубројни се во градовите Дудинка и Норилск.[1] Поради нивната оддалеченост, кај Нгасаните сè уште е зачуван шаманизмот како верско и културно обележје.[2]
СтопанствоУреди
На подрачјето на Тајмир е застапено рударството, особено со претпријатија како „Норилски никел“ кое топи руда кај Норилск. Полупреработената никелова руда и другите производи се превезуваат по кратка железница до пристаништниот град Дудинка на реката Енисеј, а оттаму се испорачуваат во Мурманск и други места по бродски пат.
ЕкологијаУреди
’Ртот Чељускин
Предел од Тајмир
Тајмир е последното изворно живеалиште на мошусното говедо вон Северна Америка. Сегашното население е повратено во 1975 г., цели 2.000 години по неговото изумирање во Русија.[3][4] Во 2002 г. се забележани 2.500 единки, кои веќе во 2010 г. нараснале на 6.500[5]
КлимаУреди
Брегот на Тајмир е замрзнат најголем дел од годината, обично меѓу септември и јуни. Летото е кратко, особено на бреговите на Лаптевското Море на североисток. Климата во внатрешноста на полуостровот е континентална. Зимите се сурови, со чести веавици и крајно ниски температури. Временските прилики на северот на полуостровот можат да се согледаат по следниве податоци за ’ртот Чељускин.
| Климатски податоци за ’ртот Чељускин | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Месец | Јан | Фев | Мар | Апр | Мај | Јун | Јул | Авг | Сеп | Окт | Ное | Дек | Годишно |
| Прос. висока °C (°F) | −26 (−15) |
−26 (−15) |
−24 (−11) |
−16 (3) |
−8 (18) |
1 (34) |
5 (41) |
4 (39) |
0 (32) |
−10 (14) |
−19 (−2) |
−22 (−8) |
−11.7 (10.8) |
| Прос. ниска °C (°F) | −33 (−27) |
−33 (−27) |
−33 (−27) |
−26 (−15) |
−15 (5) |
−5 (23) |
−3 (27) |
−3 (27) |
−5 (23) |
−16 (3) |
−26 (−15) |
−30 (−22) |
−19 (−2.1) |
| Прос. врнежи мм (ин) | 8 (0.31) |
9 (0.35) |
9 (0.35) |
8 (0.31) |
9 (0.35) |
18 (0.71) |
21 (0.83) |
22 (0.87) |
22 (0.87) |
15 (0.59) |
9 (0.35) |
11 (0.43) |
201 (7.91) |
| Прос. бр. врнежливи денови | 15 | 15 | 14 | 12 | 11 | 12 | 11 | 12 | 15 | 16 | 13 | 16 | 162 |
| Сред. бр. сончеви часови месечно | 0 | 0 | 124 | 270 | 217 | 150 | 186 | 124 | 62 | 0 | 0 | 0 | 1.133 |
| Извор: World Climate Guide[6] | |||||||||||||
ПоврзаноУреди
НаводиУреди
- ↑ Ziker
- ↑ Hoppál 2005
- ↑ Science Daily
- ↑ „Safari Club Foundation Recordbook entry on Bovids“. Архивирано од изворникот на 2007-09-27. Посетено на 2016-11-20.
- ↑ „Large Herbivore Network Article: Reintroduction of Musk Ox in the Northern Russia by Dr. Taras Sipko“. Архивирано од изворникот на 2015-09-05. Посетено на 2016-11-20.
- ↑ „Climate Data for Mys Chelyuskin“. World climate Guide. Посетено на April 1, 2012.
ЛитератураУреди
- Hoppál, Mihály (2005). Sámánok Eurázsiában. Budapest: Akadémiai Kiadó. ISBN 9630582953. (The title means “Shamans in Eurasia”, the book is written in Hungarian, but it is published also in German, Estonian and Finnish: Site of publisher with short description on the book (in Hungarian) Архивирано на 2 јануари 2010 г..)
Надворешни врскиУреди
| „Тајмир“ на Ризницата ? |
- Полуостров на студот — напис за Тајмир во „Вокруг света“ (руски)
- Природата на Тајмир Архивирано на 7 март 2007 г.