Сушица (Струмичко)

Сушица — село во Општина Ново Село, во околината на градот Струмица.

Сушица
Сушица
Сушица Местоположба на Сушица во Македонија Сушица на карта
Координати 41°26′25″N 22°50′10″E
Општина	Ново Село
Население	936 жит. (поп. 2021)
Шифра на КО	27068
Слава	Ѓурѓовден
Сушица на општинската карта Атарот на Сушица во рамките на општината
Сушица на Ризницата

Влезот на селото

Поглед кон селото

Дом на пензионери и Месна заедница

Детски парк

Црква „Св. Ѓорѓи“

Џамија во селото

ОУ „Мануш Турновски“

Географија и местоположба

Подогражденското село Сушица се наоѓа во источниот дел на Струмичката котлина. Над него се извишува планината Огражден а под него е полето – нивјето и ѓолот. Околу него, како во круг, се подредени селата Секирник, Штука, Иловица, Барбарево, Ново Село и Зубово. Од најблискиот град Струмица е оддалечен 18 километри, и до селото поминува магистралниот пат М-6, Струмица – Ново Село.

Реката Пресветица или Сушичка или Селска Река го дели селото на два дела, а вода има до јуни, бидејќи во летните месеци реката пресушува. Пред изградбата на хидросистемот за наводнување на Струмичкото Поле, обработливите површини во атарот на селото Сушица жеднееле за вода. Но, со изградбата на хидромелиоративните ситеми како и на деталната каналска мрежа, селото доживеало ренесанса бидејќи водата од хидросистемот ги направило поработливи и побогати.

Потекло на името

Самото негово име покажува дека водата за пиење и за широка употреба отсекогаш претставувала насушен проблем за неговите жители. Топонимот „Сушица“, инаку, според народното предание, значи „суво место“, без вода. Водата во поранешните години за сушичани била „скапоцена“ и „света“. Затоа и малкуводната огражденска река, којашто минува низ „безводното село“, била наречена Пресветица.

Историја

Средновековен период

Во средниот век, пред доаѓањето на Османлиите на Балканот, во Сушица живеело македонско население. Тогаш селото било мало. Кога Средовековна Македонија потпаднала под власта на Србите, како и во многу други краишта на Македонија, така и во струмичкиот крај српските феудалци (за задужбина) им подарувале имоти на светогорските манастири. Така, средновековниот српски феудалец Хрељо (Хреља), на Хилендарскиот манастир му подарил пасишта на планината Огражден, како и селата Секирник, Штука и некои други населби заедно со имотите. Подоцна на овој манастир му е подарена и Сушица.

Османлиски период

Со потпаѓањето на Македонија под власта на Османлиите, во Сушица се населило муслиманско население односно настанала инвазија на нови жители од Ориентот, главно Јуруци и Коњари во целата Струмичка котлина. Староседелците односно месното македонско население, не можејќи да го издржи притисокот на колонистите од Анадолија, карактеристични по својот фанатизам, се иселило од селото. Така, селото Сушица во еден период од турското ропство, станало чисто турско населено место. Јуруците дошле во Струмичката котлина, заедно со семејствата, добитокот и покуќнината. Од анадолските предели тие навлегле во Тракија а од таму по стратешкиот пат што водел преку градовите Драма, Сер и Петрич навлегле во Струмичката котлина.

Новодојдените жители го измениле ликот на селото. Тоа добило ориенталска физиономија. Со напливот на колонистите од малоазиските предели, селото осетно се зголемило. Подоцна станало и чифлик на богатите бегови. Во селото се измениле неколку чифликсајбии. Селото за време на османлискиот период било поделено на две маала – на чифлик и на турско маало. Главно занимање на населението било сточарството и било познато по богатиот сточен фонд. Имало многу овци кои паселе по пространите и обилни огражденски пасишта.

Од народното предание се дознава дека во селото имало и бегов конак. Имало и џамија, која се наоѓа во центарот на селото и од која денеска е останато едниствено нејзиното минаре. Ајдутинот Костадин Бансколијата, кој имал своја вооружена чета, во втората половина на XIX век присилил еден чифликсајбија да им го продаде својот имот на селаните, главно, македонски рисјани.

Југославија

По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Царство Бугарија. По крајот на Првата светска војна, според Нејскиот мировен договор, селото било вклучено во составот на Кралство СХС, заедно со Струмичкиот регион, додека по крајот на Втората светска војна, во рамките на СФРЈ.

Македонија

По распаѓањето на СФРЈ, селото формално било вклучено во составот на Република Македонија. Според територијалната организација на Република Македонија, селото припаѓа на Општина Ново Село.

Стопанство

Анадолците со доселувањето во овој крај го пренеле биволот како запрежен добиток, а од земјоделските култури ги пренеле: памукот, сусамот, афионот, оризот и бостанот. Во текот на владеењето на Османлиите на Балканот, во струмичкиот регион од Америка бил пренесен и тутунот. Турската власт, инаку, го помагала развојот на сточарството во селата, ги стимулирала сточарите да одгледуваат повеќе добиток, бидејќи коњите им биле потребни за воени цели – за потребите на спахиската коњаница а овците ги одгледувале за исхрана на војниците и на градското население. А во тоа време во Сушица било мошне развиено сточарството. На дофат биле и пространите пасишта на планината Огражден.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 1.201 —     1953 1.380 +14.9% 1961 1.659 +20.2% 1971 1.852 +11.6% 1981 1.941 +4.8%	Година Нас. ±% 1991 1.931 −0.5% 1994 1.813 −6.1% 2002 1.811 −0.1% 2021 936 −48.3%

Според етнографската карта на Струмичката каза од 1912 година во почетокот на XX век селото било големо и во него повеќе живеело македонско население – три четвртини од населението биле Македонци а само една четвртина биле Турци. По Првата балканска војна, Турците масовно се иселиле во Турција, а на нивно место дошле нови жители – Македонци од ридско-планинското село Барбарево и некои други селски населби од пасивните краишта на Огражден. По завршувањето на Втората балканска војна во Сушица се населиле и бегалци од околината на градовите Кукуш и Костур од Егејскиот дел на Македонија.

Во почетокот на XX век, селото било со мешано население. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ во 1873 година,Зушица е наведено како село со 60 домаќинства со 162 жители Македонци и 70 Турци Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Сушица живееле 1.300 жители од кои 1.140 биле Македонци а 160 биле Турци.

Селото било под влијание на Цариградската патријаршија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 784 Македонци, патријаршисти и функционирало грчко училиште.

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Македонци и 200 Турци.

По ослободувањето, селото е во постојан пораст. Значително е зголемен бројот на неговите жители. На пример во 1971 година селото имало околу 1.750 жители а во почетокот на 1981 година бројот на жителите е зголемен на 1.940.

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 1.811 жители, од кои 1.808 Македонци, 2 Срби и 1 останат.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 936 жители, од кои 848 Македонци, 1 Албанец и 87 лица без податоци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	1.300	784	1.201	1.380	1.659	1.852	1.941	1.931	1.813	1.811	936

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.

Општествени установи

• ОУ „Мануш Турновски“
• Месна Заедница
• Дом на пензионери

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постојат избирачките места бр. 1788 и 1789 според Државната изборна комисија, сместени во основното училиште и дом на културата.

На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 1.638 гласачи.

Знаменитости

• Искрово — населба и некропола од доцноантичко време
• Козарник — населба од доцноантичко време
• Црква „Св. Ѓорѓи“
• Џамија

Редовни настани

Редовен настан во селото Сушица е селската СМОТРА. Исто така секоја година за празникот Ѓурѓовден, кој е исто така и селски празник, има традиционална трка со коњи, луѓе и фудбал. Селото Сушица има своја екипа за фудбал и игралиште за фудбал.

Личности

• Рок Цветков, словенечки каскадер
• Горан Попов, фудбалер
• Роберт Попов, фудбалер
• Сузана Гавазова, турбо-фолк пејачка
• Катерина Ристова, турбо-фолк пејачка
• Карин Дусева, глумица

Култура и спорт

• Културно-уметничко друштво Никола Јонков Вапцаров
• ФК Младост, кој се распаднал како клуб во 2008 година под името Нов Милениум.

Надворешни врски

• Официјална страница на Општина Ново Село