Франц Бервалд

Франц Бервалд (23 јули 1796 година, Стокхолм, - 3 април 1868 година Стокхолм) - шведски композитор.

Франц Бервалд

Биографија

Франц Адолф Бервалд е роден на 23 јули 1796 година во Стокхолм. Мајката на Франц Бервалд е Брита Агнета Бруно. Неговиот татко Кристијан Фридрих Георг Бервалд (1740-1825) бил виолинист и потекнувал од династија музичари, од кои многумина биле извонредни музичари и композитори од своето време, тој се образувал во Берлин (во 1760-тите) и бил дворски виолинист на кралот Фредерик втори крал на Прусија, во 1772 година се преселил во Стокхолм, бил назначен за виолинист во капелата на Кралскиот двор, бил одличен учител, а исто така основал музичка библиотека во Шведска.

Франц Бервалд бил обучуван од неговиот татко: од 5 годишна возраст студирал виолина кај него, освен тоа, татко му го извадил од училиште и му предавал и други предмети. Од 1810 година, Франц Бервалд земал лекции од Жан-Батист-Едуард ду Пуј (1770-1822) и во 1812 година тој веќе бил првиот виолинист на капелата на Кралскиот двор. Во 1819-1820 година, тој започнал да ги објавува своите дела и написи во музичките списанија („Музикалиск списание“, „Journal de Musique»“). Неколку години подоцна, како хонорарен уметник, тој отишол на турнеја со својот брат Кристијан Август, потоа се вратил во Стокхолм и од 1824 до 1828 година бил виолист на капелата на Кралскиот двор, каде ги запознал најпознатите опери во своето време. Бервалд ја напишал својата прва опера Густав Васа во 1828 година, по што направил голем број патувања во Русија, Германија, Австрија, Норвешка и Финска во потрага по нови впечатоци и креативна инспирација.

Самиот Франц Бервалд подоцна бил многу критичен кон неговите рани дела и многу од нив биле уништени. Кон крајот на 1810-те, некои од неговите дела прво привлекле внимание и тој се сметал за талентиран композитор и имал поддршка од различни грантови, вклучително и од престолонаследникот Оскар (подоцна крал Оскар I) отишол во Берлин во 1829 година, каде што стапил во контакт со Феликс Менделсон.

Музичката активност практично не му донела приход, интересот за него и неговата работа почнале да паѓаат и тој морал да се обезбеди за себе на поинаков начин. Во Германија, тој се запознал со модерната ортопедија и отворил своја клиника во Берлин, која исто така била бесплатна за сиромашните. Тој бил иноватор, неговата клиника била првата компанија што користела разни механички уреди што самиот ги измислил. Така, тој станал ортопед кој имал значителен успех. Во 1835 година основал приватен ортопедски институт. И покрај напредокот во ортопедијата, тој бил музичар и сакал да биде, па во 1841 година се преселил во Виена за да го стори тоа што највеќе го посакувал. Операта Естрела Сорија (1841), првата симфонија („Сериозна“) и втората симфонија („Каприциозно“), симфониски слики, Игри на џуџињата (1841) и Спомени за норвешките планини (1842). Написите биле забележани, но не генерирале приход. Бервалд бил принуден да се врати во својата татковина, што го примил со рамнодушност. Операта „Естрела“ не била поставена во Стокхолмската опера до 1862 година, а премиерите на двете оперети пропаднале целосно, и покрај светски познатите изведувачи на главните улоги. Во 1841 година, Бервалд се оженил со Германка Розина Шерер, која му родила син, Јалмар Бервалд (татко на пијанистката Астрид Бервалд). Во 1846-1849 година, Бервалд повторно одлучил да ја проба среќата во странство (во Париз, Виена и Салцбург). Во 1847 година, во Салцбург, тој бил избран за почесен член на Моцартеум. Неговата музика била поиграна и со разбирање во странство отколку во Шведска, но, за жал, тоа не му дало можност да заработи за живот како слободен музичар. Тој повторно се вратил во Шведска.

Залудни биле обидите да се вработи како музичар. Неговиот братучед, кој (до пензионирањето во 1849 година) ја држел позицијата Капелмајстер од дворскиот оркестар (капела на Кралскиот двор), не можел да му помогне при вработување во капелата. На Бервалд, исто така, му била одбиена позицијата музички директор на Универзитетот во Упсала. Во 1850 година, Франц Бервалд станал шеф на работилница за стакло, а подоцна и пилана, во провинцискиот град Сандо (на северот од Шведска). На 22 јануари 1864 година, тој бил избран за член (бр. 386) на Кралската музичка академија. Од 1867 година предавал композиција и инструментација на Конзерваториумот во Стокхолм, а исто така држел и приватни часови. Неговото последно сценско дело, Кралицата на Голконда, било завршено во 1864 година, а премиерата се одржала само во 1968 година, на 100 годишнината од смртта на композиторот.

Франц Бервалд починал на 3 април 1868 година во Стокхолм. Тој бил погребан таму на Norre Begravingsplatsen (Северни гробишта). Вториот став на Симфонија број 1 бил отсвирен на неговиот погреб.

Признание

Музиката на Бервалд не била ценета од неговите современици (од четирите симфонии што ги напишал, само првата била изведена за време на животот на композиторот). Сега е признат како еден од водечките шведски романтични композитори. Името на композиторот е една од концертните сали во Стокхолм - Бервалдаллен.

Главни дела

Симфонии

• Симфонија во голема, фрагмент (1820)
• Симфонија број 1 во g-moll Sinfonie sérieuse (1841-1842)
• Симфонија број 2 D-dur Sinfonie capricieuse (1842)
• Симфонија бр. 3 во C-dur Sinfonie singulière (1845)
• Симфонија бр. 4 Ес-дур Синфоние наивна (1845)

Оркестарски дела

• Битка кај Лајпциг (Слагет и Лајпциг, 1828 година)
• Игри на елфите (Елфенспил, 1841)
• Фуга Ес-Дур (1841)
• Ernste und heitere Grillen (Allvarliga och muntra infall, 1842)
• Сеќавање на норвешките планини (Minnen från norska fjällen, 1842)
• Фестивал на бајадери (Бајадарфестен, 1842)
• Ветлауф (1842)
• Големата Полонеза (Полонеза Стор, 1843)

Инструментална музика

• Тема и варијации за виолина и оркестар Б-дур (1816)
• Концерт за виолина це-мол (1820)
• Концертно парче за фагот и оркестар (1827)
• Концерт за фагот и оркестар (1827)
• Концерт за пијано Д-дур (1855)

Камерна музика

• Соната за виолончело и пијано во д-мол (1858)
• Концертино за виолина и пијано (напишано за Кристин Нилсон) (1859)
• Концертно дует за две виолини, 1822 година
• Квартет за пијано и ветрови Е-дур (1819)
• Квартет за пијано Е-дур (1819)
• Квинтет за пијано број 1 во ц-молll (1818)
• Квинтет за пијано број 2 А-дур (1818)
• Квинтет за пијано А-дур, фрагмент (1850)
• Пијано трио бр. 0 Ц-дур (1845)
• Пијано трио број 1 Е-дур (1849)
• Пијано трио број 2 во ф-мол (1851)
• Пијано трио број 3 во д-мол (1851)
• Пијано трио број 4 Ц-дур (1853)
• Пијано трио Е-дур, фрагмент (1849)
• Пијано трио во мајор, фрагмент (1850)
• Септет Б-дур (1828)
• Гудачки квартет број 1 во г-мол (1818)
• Гудачки квартет број 2 во а-мол (1849)
• Гудачки квартет бр. 3 Е-дур (1849)
• Соната за виолина и пијано во Д-дур (1857-60)

Незавршени и изгубени дела

• Хумористично каприцио за оркестар (Ein humoristisches Capriccio, 1841)
• Опера "Густав Васа" (1828 година, фрагменти)

Литература

• Енциклопедиски речник „Брокхаус и Ефрон“ : во 86 тома (82 тома и 4 доп.). Санкт Петербург. 1890–1907.

Надворешни врски

• Кратка биографија на композиторот Архивирано на 22 април 2005 г.
• Слободни партитури од Франц Бервалд од проектот „Меѓународна библиотека на партитури“