Википедија

Уфици

дворец со ликовен музеј во Фиренца, Италија

Уфици (италијански: Galleria degli Uffizi) — знаменит ликовен музеј во Фиренца, еден од најголемите и најстарите во светот. Содржи голем број бесценети ликовни дела од ренесансата и други периоди.

Уфици
Galleria degli Uffizi
Тесното двориште меѓу двете крила со поглед на реката Арно
Карта
Основан1581
МестоПјацале дељи Уфици,
50122 Фиренца, Италија
Типликовен музеј, историско место
Посетеност2,02 мил. (2016)[1]
ДиректорЕлке Шмит
Мреж. местоuffizi.it
Одајата на Ниоба.
Долга сала чии ѕидови првично биле покриени со таписерии.

Музеот е отпочнат кога Ана Марија Луиза Медичи, како последен член на династијата, ги подарила сите семејни збирки на градот Фиренца. Се вбројува меѓу првите музеи на светот, отворен за јавноста во 1765 г., а отворен за посетители со дозвола уште од XVI век. Уфици е формално прогласен за музеј во 1865 г.[2]

Денес Уфици е една од најзначајните знаменитости во Фиренца и меѓу најпосетените ликовни музеи во светот.[3]

Историја уреди

 
Посетители пред Донското тондо на Микеланџело.

Изградбата на комплексот ја започнал Џорџо Вазари во 1560 г. по порачка на војводата Козимо I од династијата Медичи со цел да ги вдоми службите на фиренската управа (uffizi, „служби“). Работата ја продолжиле Алфонзо Париџи и Бернардо Буонталенти, и ја завршиле во 1581 г. Најгорниот кат бил галерија за Медичите и нивните посетители во која се изложувала семејната збирка на римски скулптури.[4]

Внатрешното двориште („кортиле“) е долго и тесно. Едниот крај излегува на рекатата Арно преку портал во дорски стил кој го обликува просторот без да го заградува. Ваквиот потфат важи за првиот пример за улично уредување во Европа[5]. Како сликар и архитект, Вазари применил перспектива по должината на двориштето, украсувајќи ги фасадите со корнизи на покривните стреи, меѓукатните простори и трите непрекинати скалила по целата должина. Долната фасада е наизменично наредена со столбови и потпорници со вдлабнатини (ниши) во кои во XIX век се поставени скулптури на познатите уметници.

 
Статуи на Козимо Медичи и Андреја ди Чоне во фасадните ниши.

По смртта на Козимо I, работите на комплексот продолжиле под надзор на неговиот наследник, големиот војвода Франческо I. Овој го задолжил архитектот Буонталенти во конструкцијата на одајата наречена „Трибуна“ со цел во неа да бидат изложени ремек-дела и скапоцености. Одајата имала значајно влијание врз културната наобразба на високата класа од Северозападна и Средна Европа која ја посетувала како дел од Големата обиколка. Шестаголната просторија е завршена во 1584 г.[6]

Со тек на време е извршена пренамена на делови од комплексот, претворајќи ги во дополнителни галерии за сликите и скулптурите на Медичите. Самиот Вазари, во неговото дело Животите на уметниците (обј. 1550 и 1568 г.) Уфици било зборно место за уметници како Леонардо да Винчи и Микеланџело, кои го посетувале дворецот „за убавина, за работа и за разонода“[7]

Долго време комплексот имал 45 до 50 простории посветени на слики од XIII до XVIII век.[2]

Денешно време уреди

Уметничкиот фонд на Уфици пораснал до тој степен што некои делови од збирките се префрлени во други музеи во градот, како што се познатите статуи во дворецот Барџело. Во 2006 г. изложбениот простор е удвоен (од 6.000 на 13.000 м2), со што јавноста добила прилика да посетува многу уметнички дела кои дотогаш стоеле во склад.

Во периодот од 1989 до 2017 г. се извршени постепени потфати за реновирање на музејот, осовременувајќи ги просториите дел по дел[8], преместувајќи ги поставките на привремени изложбени места.[9] Со проширувањето, кон крајот на 2016 г. музејот добил 101 просторија со преземање на простории од градскиот архив.[9]

Во 2016 г. музејот добил преку два милиона посетители, со што станал најпосетен музеј во земјата.[1]

Несреќи уреди

На 27 мај 1993 г. Сицилијанската мафија детонирала автомобилска бомба на улицата Вија деи Џорџофили, оштетувајќи делови од дворецот и усмртувајќи пет лица. Избувот уништил пет уметнички дела и оштетил уште 30. Некои од сликите биле целосно заштитени со непробојно стакло.[10] Најголема штета е направена во неокласичната „Одаја на Ниоба“ во која се изложуваат класични вајарски дела. Просторијата и делата денес се обновени, но фреските останале неповратно оштетени.

Кон почетокот на август 2007 г. Фиренца ја погодиле мошне обемни врнежи кои предизвикале протекување на вода низ покривот, делумно поплавувајќи ја горната галерија. Многу поголема била поплавата во 1966 г. во која значајно настрадале највеќето уметнички дела во Фиренца, вклучувајќи ги оние во Уфици.[11]

Значајни дела уреди

Збирката опфаќа и антички вајарски дела како Острач и Борачи.

Избрани дела уреди

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. ↑ 1,0 1,1 „Official Italian visitor figures, 2016“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-01-10. Посетено на 2018-12-16.
  2. ↑ 2,0 2,1 „Uffizi Gallery Tickets - Museums Tickets Florence Uffizi Gallery“. www.florence-museum.com.
  3. ↑ „L'Esperienza dei primi diretorri dei musei autonom“. www.beniculturali.it. 13 November 2017. Архивирано од изворникот на 2020-03-02.
  4. ↑ „History of Uffizi Gallery“. www.uffizi.com. Архивирано од изворникот на 2021-04-15. Посетено на 2018-12-16.
  5. ↑ Sigfried Giedion, Space, Time and Architecture (1941) 1962 fig.17.
  6. ↑ „Tribuna :: Hall n. 18 ► Virtual Uffizi“. Virtual Uffizi Gallery.
  7. ↑ Fossi, Gloria. The Uffizi. (Giuniti, 1999), стр. 8.
  8. ↑ „Discover the New Halls at Uffizi“. Virtual Uffizi Gallery.
  9. ↑ 9,0 9,1 „History“. uffizi.org. Архивирано од изворникот на 2015-07-04.
  10. ↑ Cowell, Alan (28 May 1993). „Bomb Outside Uffizi in Florence Kills 6 and Damages Many Works“ – преку www.nytimes.com.
  11. ↑ „Why Florence still lives in fear of the flood“. The Independent. 3 November 1996.

Надворешни врски уреди

43°46′06″N 11°15′20″E / 43.7684° СГШ; 11.2556° ИГД / 43.7684; 11.2556

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Уфици&oldid=5143302“