Тијара[2][3] (од латински: tiara, од старогрчки: τιάρα) — украсна круна со скапоцени камења што традиционално ја носат жените. Се носи за време на свечени прилики, особено ако кодексот на облекување е бела вратоврска.[се бара извор]

Тијарата на војвотката од Ангулем Марија Тереза [1] од смарагд и дијамант, направена во 1820 година и моментално во Лувр
Тијара од бисер и смарагд на северните и јужните династии (420–589)

Историја уреди

 
Овој портрет на мумијата Фајум прикажува жена која носи златен венец, в . н.е. 100–110 г.

Денес, зборот „тијара“ често се користи наизменично со зборот „ дијадема“, а тијара често се преведува на збор сличен на дијадема на други јазици.[се бара извор] Двата збора потекнуваат од украсите на главата што ги носеле древните мажи и жени за да означуваат висок статус. Како што забележал Џефри Мун, „Зборот „дијадема“ е всушност персиски по потекло - името прво ги означувало наметките со високи врвови на персиските кралеви, кои биле опкружени со „дијадеми“ (ленти со виолетова и бела декорација). Сега, се користи за да се опише речиси секоја форма на украсен украс на главата.“ [4] Старите Грци и Римјани користеле злато за да направат украси за глава во облик на венец, додека Скитите личеле на тврд ореол што ќе послужи како инспирација за подоцнежните руски кокошници. Употребата на тијари и дијадеми опаднала заедно со падот на Римската Империја и подемот на христијанството.[4]

Крај на 18 век - денес уреди

 
Стефани де Бохарне, дијадемата од бисер и дијамант на големата војвотка од Баден, направена околу 1830 година и моментално се наоѓа во музејот во палатата Манхајм

Кон крајот на 18 век, неокласицизмот довел до заживување на дијадемите, но овој пат тоа било исклучиво женски украс. Јувелирите инспирирани од Стара Грција и Рим создале нови венци направени од скапоцени камења.[5] Наполеон и неговата сопруга Жозефин де Бохарне се заслужни за популаризацијата на дијадемите заедно со новиот стил на Империјата. Наполеон сакал францускиот двор да биде највеличествениот во Европа и ѝ дал на сопругата многу пари, меѓу кои имало и дијадеми.

Се вели дека кралицата Елизабета Втора ја имала најголемата и највредната колекција на дијадеми во светот, од кои многу се наследства на британското кралско семејство. Често се гледа како ги носи на државни пригоди. Кралицата наследила многу од нив, особено од кралицата Александра. Кралицата Марија ја купила дијадемата од големата војвотка Владимирска во 1920-тите. Се состои од бројни испреплетени дијамантски кругови. Бисерни капки може да се закачат во круговите или смарагдите. Кралицата Марија направила дијадема за Делхи Дурбар одржана во 1911 година во Индија. Сега е позајмена да ја носи војвотката од Корнвол, сопруга на Чарлс, принцот од Велс. Кралицата Елизабета Втора нарачала дијадема со рубин и дијамант. Подарок од аквамарини што ги добила како подарок од жителите на Бразил, биле додадени и дијаманти за да се направи нова тијара.[6]

Другите кралици, царици и принцези редовно носат дијадеми на свечените вечерни прилики. Шведското кралско семејство има колекција како и данската, холандската и шпанската монархија. Многу од данските кралски накит првично влегле во колекцијата кога принцезата Луиз од Шведска се омажила за идниот крал Фредерик VIII од Данска . Династијата Романови имаше колекција до револуцијата во 1917 година. Иранското кралско семејство имало и голема колекција на дијадеми. Од Иранската револуција, тие се сместени во Националниот музеј за накит во Техеран.[се бара извор]

Иако обично се поврзуваат со жени од владејачки и благородни семејства, дијадемите ги носеле и обичните луѓе, особено богатите американски социјалисти како Барбара Хатон. Тијарите се генерално полукружна или кружна лента, обично од благороден метал, украсени со накит и се носат како украс. (Во ретки прилики, обично кога вистинската дијадема е исклучително стара и вредна поради нејзината историја, скапоцените камења и претходната сопственост, може да се направат реални копии и да се носат наместо оригиналот поради осигурителни размислувања.) Тијарите жените ги носат околу главата или на челото како круг во многу свечени или високи социјални прилики. Тијарите често се користат за „крунисување“ на победниците на изборите за убавина.[се бара извор]

За време на викторијанската ера во Соединетите Држави, дијадемите се гледале кај не-кралските дами.

До 1920-тите, тијарата и сличните ленти за глава станале популарни во Соединетите Држави. Тие биле носени не само со свечени тоалети за сала за бал, туку станале популарни кај флаперите и нивните забави.

Тијари за накит за костими уреди

Тијарите направени од пластика, кристали, кристали Сваровски или кој било друг нескапоцен материјал се сметаат за накит. Жените ги носат во посебни прилики како што се враќање дома или матурска забава и на нивната квинцеанера (петнаесетти роденден) или свадба. Ги носат и победниците на изборите за убавина и децата кои се облекуваат како принцези на Дизни.[се бара извор]

Сцена и екран уреди

Тијарите често ги носат глумиците во филмови, претстави и телевизија. Во 2013 година, Картие создал реплика на рубин и дијамантска тијара што првично ја направил во 1956 година за принцезата Грејс од Монако за филмот Грејс од Монако, во кој глуми Никол Кидман.[7]

Поврзано уреди

  • Аигрет
  • Круг
  • Граѓанска круна
  • Коронет
  • Круна
  • Дијадема
  • Накит на Елизабета Втора
  • Лента за глава
  • Ловоров венец
  • Лиангбату
  • Воена дијадема
  • Мурална круна
  • Папска дијадема
  • Накит на шведското кралско семејство
  • Таинија

Наводи уреди

  1. Eldest and only surviving daughter of Louis XVI of France and Marie Antoinette
  2. „тијара“Дигитален речник на македонскиот јазик
  3. „тијара“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  4. 4,0 4,1 Munn, Geoffrey (2002). Tiaras: Past and Present. 160 Brompton Road, London: V&A Publications. ISBN 0-8109-6594-1.CS1-одржување: место (link)
  5. Munn, Geoffrey (2001). Tiaras: A History of Splendor. England: Antique Collectors' Club Ltd. ISBN 1851493751.
  6. „Aquamarine and diamond tiara“. Архивирано од изворникот на June 30, 2009. Посетено на May 17, 2010.
  7. Sowray, Bibby (16 May 2013). „Cartier recreate Grace Kelly's jewels for Nicole Kidman film Grace of Monaco“. Telegraph. Посетено на 2021-11-08.

Надворешни врски уреди