Споредбена лингвистика

Споредбена лингвистика или позната и како компаративна филологија — дел од историската лингвистика и се занимава со споредување на јазици за да се дознае нивната поврзаност. Јазиците можат да бидат поврзани преку позајмување на зборови и преку генетската поврзаност помеѓу јазиците. Генетската поврзаност означува еден стар заеднички јазик од кој произлегле повеќе останати јазици. Споредбената лингвистика ги формира јазичните фамилии и групи, потоа го реконструира заедничкиот јазик за да се добие јасна слика на промените што настанеле при развојот на другите јазици.

Методологија уреди

Основната техника на споредбената лингвистика е споредувањето на фонолошките, морфолошките, синтаксните и лексичките системи на два или повеќе јазика со употреба на методи како што е споредбениот метод. Во принцип, секоја разлика меѓу два сродни јазика треба да биде објаснета на високо ниво, а систематските промени (на пример на фонолошко или морфолошко ниво), се очекува да бидат правилни односно постојани. Сепак, споредбата може да биде поограничена, на пример само на морфолошките системи. Кај одредени методи можно е да се реконструира и одреден прајазик. Иако прајазиците се хипотетски, реконструкцијата може да има предвидлива моќ.

Поврзани дисциплини уреди

Постојат и други полиња на лингвистиката кои вклучуваат споредување на јазици, кои сепак не се дел од спредбената лингвистика:

  • јазична типологија, јазиците се споредуваат за да се класифицираат
  • контактна лингвистика, ги проучува јазичните резултати на контактот меѓу јазиците
  • споредбена анализа, споредува јазици сè со цел оценување на учењето на јазикот преку пронаоѓање сличности и различности меѓи изворниот и целниот јазик.

Литература уреди

  • August Schleicher: Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen. (Kurzer Abriss der indogermanischen Ursprache, des Altindischen, Altiranischen, Altgriechischen, Altitalischen, Altkeltischen, Altslawischen, Litauischen und Altdeutschen.) (2 vols.) Weimar, H. Boehlau (1861/62); reprinted by Minerva GmbH, Wissenschaftlicher Verlag, ISBN 3-8102-1071-4
  • Karl Brugmann, Berthold Delbrück, Grundriss der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen (1886–1916).
  • Raimo Anttila, Historical and Comparative Linguistics (Benjamins, 1989) ISBN 90-272-3557-0
  • Theodora Bynon, Historical Linguistics (Cambridge University Press, 1977) ISBN 0-521-29188-7
  • Richard D. Janda and Brian D. Joseph (Eds), The Handbook of Historical Linguistics (Blackwell, 2004) ISBN 1-4051-2747-3
  • Roger Lass, Historical linguistics and language change. (Cambridge University Press, 1997) ISBN 0-521-45924-9
  • Winfred P. Lehmann, Historical Linguistics: An Introduction (Holt, 1962) ISBN 0-03-011430-6
  • R.L. Trask (ed.), Dictionary of Historical and Comparative Linguistics (Fitzroy Dearborn, 2001) ISBN 1-57958-218-4

Поврзано уреди