Википедија

Оперска куќа

Оперска куќа е театарска зграда што се користи за изведба на опера. Обично вклучува сцена, подиум за оркестар, седишта за публика, задни сцени за костуми и гарнитури за градење.

Театро ди Сан Карло во Неапол, најстарата работна оперска куќа во светот.

Додека некои објекти се изградени специјално за опери, други оперски куќи се дел од поголемите центри за изведувачки уметности. Навистина терминот оперска куќа често се користи како поим за престиж за кој било голем центар за изведувачки уметности.

Историја уреди

 
Опера-театар од Мец, изграденa од Дјук де Бел-Остров во текот на XVIII век, таа е најстарата оперска куќа што работи во Франција.

Првата јавна оперска куќа била Театро Сан Касијано во Венеција, отворена во 1637 година. Италија е земја каде што операта била популарна низ вековите меѓу обичните луѓе, а и кај богатите покровители и таа продолжува да има многу работни оперски куќи[1] како што се Театро Масимо во Палермо (најголемиот во Италија), Театро ди Сан Карло во Неапол (најстарата работна оперска куќа во светот) и Театро Ла Скала во Милано. Спротивно на тоа, во Лондон немало оперска куќа кога Хенри Персел компонирал, а првата опера во Германија била изградена во Хамбург во 1678 година.

Во XVII и XVIII век, оперските куќи често биле финансирани од владетели, благородници и богати луѓе кои користеле покровителство на уметноста за да ги поддржат своите политички амбиции и социјална позиција. Со подемот на буржоаските и капиталистичките социјални форми во XIX век, европската култура се оддалечи од својот покровителски систем во јавно поддржан систем.

Раните оперски куќи на Соединетите држави служеле за различни функции во градовите, каде се одржувале танци на заедницата, саеми, водвил претстави, како и опери и други музички настани. Во 2000-тите години, повеќето оперски и театарски дружини се поддржани од средства од комбинација на државни и институционални грантови, продажба на билети и приватни донации.

Одлики уреди

 
Големиот театар, Варшава околу. 1890 година.
 
Операта во Виенскиот суд, околу. 1898 година.
 
Кралска кутија на Маркгрофовската опера во Бајројт

Театро Сан Карло во Неапол, отворен во 1737 година, го претстави аудиториумот во форма на потковица, најстариот во светот, модел за италијанскиот театар. На овој модел беа изградени последователни театри во Италија и Европа, меѓу другите, дворскиот театар на Палатата Казерта, кој стана модел за другите театри. Со оглед на популарноста на операта во Европа од XVIII и XIX век, оперските куќи биле обично големи, честопати содржеле повеќе од 1.000 места. Традиционално, најголемите оперски куќи во Европа изградени во XIX век содржеле од околу 1.500 до 3.000 места, како примери се бриселскиот Ла Моне (по реновирање, 1.700 места), театарот за опера и балет во Одеса (со 1.636), Големиот театар во Варшава (главната аудиториум со 1.841), Парискиот дворец Гарние (со 2.200), Кралската опера во Лондон (со 2.268) и Виенската државна опера (новиот аудиториум со 2.280). Современите оперски куќи од XX век, како што се Њујорк ОК Метрополитска опера (со 3.800) и Воената спомен опера во Сан Франциско (со 3.146) се поголеми. Многу опери се посоодветни да бидат претставени во помали театри, како што е венецијанската Ла Фениче со околу 1.000 места.

Во традиционалната опера, аудиториумот е во форма на буквата „У,“ а должината на страните го одредува капацитетот на публиката. Околу ова има нивоа на балкони, а честопати, поблиску до сцената, има кутии (мали преградни делови од балкон).

Од последниот дел на XIX век, оперските куќи често имаат оркестарски подиум, каде што оркестарски играчи можат да седат на ниво под публиката, така што тие можат да свират без да ги надгласат гласовите што пеат. Ова е особено точно за Вагнер Бајројт Фестпилхаус каде подиумот е делумно покриен.

Големината на оперскиот оркестар варира, но за некои опери, ораториуми и други дела, таа може да биде многу голема; за некои дела од романтичен период (или за многу од оперите на Ричард Штраус), може да бидат повеќе од 100 играчи. Слично на тоа, една опера може да има голема број на ликови, хор, танчери и двојни улоги. Затоа, една голема оперска куќа ќе има обемни простории за соблекувални. Оперските куќи често имаат продавници и простории за градење костуми и простории за складирање на костуми, шминка, маски и својства на сцената, а може да имаат и пробни простори.

Големите оперски куќи низ целиот свет често имаат високо механизирана сцена, со големи сценски лифтови што дозволуваат тешките гарнитури брзо да се менуваат. На пример, во Метрополитен операта, сетовите често се менуваат за време на акцијата, додека публиката гледа, дури пејачите се качуваат или спуштаат додекта пејат. Ова се случува во продукциите на Мет на опери, како што се Аида и Приказни за Хофман. Кралската опера во Лондон, која била преобликувана кон крајот на 90-тите години на минатиот век, го задржала оригиналниот аудиториум од 1858 година во неговото јадро, но се додале и нови нови простори во бекстејџот и крилата, како и дополнителен простор за изведба и јавни површини. Слично се случи и при реновирањето на миланската оперска куќа Ла Скала помеѓу 2002 и 2004 година.

Иако сценатата, осветлувањето и другите аспекти на производство на оперските куќи честопати ја користат најновата технологија, традиционалните оперски куќи не користеле системи за зајакнување на звукот со микрофони и звучници за да ги засилат пејачите, бидејќи обучените оперски пејачи вообичаено можеле да ги проектираат своите немплифицирани гласови во салата. Меѓутоа, од 90-тите години на минатиот век, некои оперски куќи започнаа да користат суптилна форма на засилување на звукот наречена акустично подобрување (види подолу).

Честопати, оперите се презентираат на нивните оригинални јазици, што може да се разликува од првиот јазик на публиката. На пример, вагнеровска опера претставена во Лондон може да биде на германски јазик. Затоа, од 1980-тите, модерните оперски куќи помагаат на публиката обезбедувајќи преводи на матичниот јазик, проекции на зборовите над или близу до сцената. Во поново време, електронско либрето системи почнаа да се користат во некои оперски куќи, вклучувајќи ги њујоршката Метрополитен опера, миланската Ла Скала и Крозби театарот на операта Санта Фе, кои обезбедуваат два реда текст на одделни екрани прикачени на задниот дел од седиштата за да не се мешаат во визуелните аспекти на изведбата. На нив има повеќе јазици од кои може да се избере, а можат и комплетно да се исклучат..

Акустично подобрување со звучници уреди

Во некои оперски куќи се користи суптилен вид на засилување на звукот наречено акустично подобрување. Акустичните системи за подобрување помагаат да се добие порамномерен звук во салата и да се спречат „мртвите точки“ во просторијата за седење на публиката со „...зголемување на внатрешните акустични одлики на салата“. Системите користат „... низа микрофони поврзани со компјутер [што е] поврзано со низа звучници“. Сепак, бидејќи посетителите станаа свесни за употребата на овие системи, се појавија дебати, затоа што „... пуританците тврдат дека природниот акустичен звук на [класичните] гласови [или] инструментите во дадена сала не треба да се менува“.[2]

Каи Харада[3] наведува дека оперските куќи започнале да користат електронски системи за подобрување на звукот „... за да ги надоместат недостатоците во акустичката архитектура на просторот“. И покрај вревата што се појави меѓу операторите, Харада посочува дека ниту една од оперските куќи не користат системи за акустично подобрување„... не користат традиционално зајакнување на звукот во стилот на Бродвеј, во кое повеќето, ако не сите пејачи се опремени со радио микрофони измешани на серија грозни звучници расфрлани низ театарот“. Наместо тоа, повеќето оперски куќи го користат системот за зајакнување на звукот за подобрување на звукот и за суптилно засилување на гласовите надвор од сцената, дијалог на сцената и звучни ефекти (на пр., Црковните ѕвона во Тоска или громови во вагнерските опери).

Други употреби на поимот уреди

Во Соединетите Држави од XIX век, на многу театри им било дадено името „оперска куќа“, дури и оние каде што ретко кога се работело за опера. Операта се сметаше за пореспектабилна уметничка форма од театарот; нарекувањето на локален театар „оперска куќа“ служело за да се воздигне и да се надминат приговорите од оние кои сметале дека театарот е морално непристоен.[4][5]

Галерија уреди

Поврзано уреди

Наводи уреди

Забелешки

  1. ↑ BBC website
  2. ↑ Kai Harada, "Why do you need a Sound System?", 2005
  3. ↑ [1] Kai Harada, "Opera's Dirty Little Secret", Entertainment Design website, 1 март 2001
  4. ↑ Condee, William Faricy (2005). Coal and Culture: Opera Houses in Appalachia. Athens, Ohio: Ohio University Press. стр. 6. ISBN 0-8214-1588-3. The term 'opera house' is indeed misleading, and intentionally so; it provides a veneer of social and cultural respectability and avoids the stigma of the title 'theater.'
  5. ↑ „The Name Opera House“. Dramatic Mirror. 7 март 1885.

Извори

  • Алисон, Џон (уред. ), Големи оперски куќи на светот, додаток на Опера магазин, Лондон 2003 година
  • Бовер, Тиери, Оперски куќи на светот, „Вендоме прес“, Њујорк, 1995 година.ISBN 0-86565-978-8ISBN 0-86565-978-8
  • Беранек, Лав. Концертни сали и оперски куќи: музика, акустика и архитектура, Њујорк: Спрингер, 2004 година.ISBN 0-387-95524-0ISBN 0-387-95524-0
  • Хјуз, Спајк. Големи оперски куќи; Водич за патници за нивната историја и традиции, Лондон: Вајденфелд и Николсон, 1956 година.
  • Калдор, Андрас. Големи оперски куќи (ремек-дела на архитектурата) Антички колекционерски клуб, 2002 година.ISBN 1-85149-363-8ISBN 1-85149-363-8
  • Лин, Карил Чарна, Опера: Водич за големите куќи на Западна Европа, Санта Фе, Ново Мексико: Публикации Џон Муир, 1991 година.ISBN 0-945465-81-5ISBN 0-945465-81-5
  • Лин, Карил Чарна, Куќи и фестивали во италијанска опера, Ланам, Мериленд: Прес-страшилото, Inc., 2005 година.ISBN 0-8108-5359-0ISBN 0-8108-5359-0
  • Плантамура, Керол, Водич за Lубителите на операта кон Европа, Цитадел прес, 1996,ISBN 0-8065-1842-1
  • Сика, Лујџи Марија, „Управување со оперските куќи: Италијанското искуство на Енти автономи“, Тејлор и Франсис, Меѓународен весник за културна политика, 1997,ISSN 1028-6632


Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Оперска_куќа&oldid=5090319“