Оливер Твист

„Оливер Твист“ (англиски: Oliver Twist) — роман на англискиот писател Чарлс Дикенс. Во него се опишува едно младо момче кое се соочува со секојдневните тешкотии на животот. Со оваа книга Чарлс Дикенс достигнал голема популарност, а врз основа на неа се снимени неколку филмови.,.

Првата печатена верзија на Оливер Твист

Содржина

Романот содржи 28 глави. Во еден дом за сираци се раѓа машко бебе кого го нарекуваат Оливер Твист. Тоа се наоѓа во лоша здравствена состојба, но преживува, меѓутоа неговата мајка умира. Бебето го зема господинот Бамбл и го носи во друг дом за сираци. Условите во домот се лоши: децата спијат во студена просторија и добиваат малку храна. Еднаш, поттикнат од другите деца, Оливер оди да побара уште малку каша и поради тоа е избркан од домот, кој нуди награда од пет фунти за оној кој би го зел Оливер да го научи некаков занает. По неколку дена, господинот Бамбл го посетува господинот Сурбери, изработувач на мртовечки ковчези, кој се согласува да го земе Оливер кај себе. Таму живее и бездомното момче Ноа, кое во една прилика го навредува Оливер и ја исмејува неговата мртва мајка, така што го тепа Ноа. За тепачката е известен господинот Бамбл, а исплашениот Оливер бега од куќата и неколкудневно пешачење пристига во Лондон. Таму среќава дете на слична возраст, Џек Докинс, кој му нуди бесплатно сместување и храна, а Оливер се согласува. Така, Оливер почнува да живее во куќата на Фејгин, човек кој прифаќа бездонници кои крадат за него. Еден ден, Оливер, Џек и уште едно дете одат да крадат по улиците. Оливер не учествува непосредно во кражбата, но другите деца успеваат да побегнат, а него го фаќаат и го носат на суд, но тој е прогласен за невин. Од големиот стрес, Оливер се онесвестува, а за него се грижи господинот Браунлоу со кого Оливер постепено се спријателува. Меѓутоа, еден ден, Браунлоу го испраќа Оливер во градот по некоја работа и него го грабнува еден од крадците на Фејгин и пак го враќа таму. Еднаш, Оливер го придружува крадецот Бил Сајкс во кражбата во една куќа, но жителите на куќата ги откриваат крадците, а Оливер е погоден со куршум. Бегајќи од толпата и од полицијата, Бил Сајкс умира, а Фејгин и неговите соработници се уапсени. Во меѓувреме, господинот Манкс трага по Оливер, зашто верува дека се полубраќа. Тој го посетува управникот на домот за сираци, Бамбл, и од него собира доволно докази за потеклото на Оливер. Браунлоу дознава за потрагата на Манкс и, поврзувајќи ги настаните, добива јасна претстава за потеклото на Оливер. Тој го посвојува Оливер и го поврзува со неговата тетка Роуз — сестрата на Оливеровата мајка. Така, по сите измачувања, Оливер најпосле живее среќен и удобен живот.

Изданија на македонски јазик

• Во 2004 година, романот бил објавен од издавачката куќа „Просветно дело“, Редакција „Детска радост“ во рамките на библиотеката „Лектирни изданија“. Преводот го извршил Димче Билјаноски, автор на илустрациите е Томе Манески, лектурата и коректурата ги направила Оливера Ќорвезироска, а дизајнот и графичкото уредување се дело на Жарко Туниќ. Книгата, со обем од 164 страници и со димензии од 21 сантиметар, е испечатена во печатницата „Напредок“. Таа е каталогизирана во НУБ „Св. Климент Охридски“, Скопје и ја носи меѓународната ознака ISBN 9989-30-553-6.

Осврт кон делото

Во романот „Оливер Твист“ авторот пишува за судбината на сиромашните деца, укажувајќи на едно општествено зло, на рамнодушноста кон малите и незаштитени сирачиња. Главниот лик во романот, Оливер Твист, минува многу ускушенија во домот за сираци. далеку од родителската љубов и заштита, Оливер набрзо ќе ги почувствува суровиот однос на бексрупулозниот Бамбл и гладот како опомена за неговата неизведна и тешка судбина. На тој пат, Оливер треба многу нешта да издржи стоички, но и да промени многу нешта, и по цена на ризик, за да може да си обезбеди пристоен живот. Првото искушение на неговиот животен пат е сцената кога бара уште малку каша, а поради тоа е фрлен в затвор, а утредента за него е распишан оглас со награда за оној што ќе го преземе. Со тоа почнува новата епизода во животот на Оливер, кога тој работи како чирак во погребното претпријатие Сурбери, поднесувајќи ја тиранијата на сопственикот Ноа Клејпул. меѓутоа, кога Клејпул погрдно се изразува за неговата мајка, Оливер покажува ново, бунтовно лице. До оваа точка се одвиваат први два композициски елемента: експозицијата и заплетот, кои понатаму водат кон кулминацијата на дејствието. Бегството во Лондон отвора ново поглавје во животот на Оливер, кој станува дел од криминалното подземје под власта на изопачените злосторници Фејгин и Сајкс. Опишувајќи ги тие луѓе и настани, Дикенс мајсторски го води дејствието кон прашањето: Како натаму ќе тече судбината на малиот јунак? Пишувајќи за неправдата, Дикенс ја слави победата на правдата, а нејзините носители ги слика со голема љубов. Оттука, во романот има и позитивни ликови, како добриот Браунлоу кој прави сè да го докаже потеклото на Оливер и најпосле го посвојува, исполнувајќи ја последната желба на татко му на Оливер. Тоа е расплетот на романот во кој се открива дека „без голема љубов и благодарност на срцето никогаш не може да се почувствува среќата“. Опишувајќи го напатеното, горчливо детство на Оливер Твист, Дикенс покажал голема љубов кон сите обесправени деца, со порака дека неправдата може да се победи и дека мора да се стигне до вистината. Оттука, основната порака во романот е: да се верува во среќата и да се истрае на тешкиот пат до неа. Настаните во романот се опишани реалистично, со голема животна уверливост при што авторот особено се задржува на оние моменти од животот на главниот лик кои треба да го доближат неговите карактерни црти, сфаќања и желби. Сентиментален по природа, Дикенс често го слика насолзеното лице на Оливер, верувајќи дека сочувството на читателот со малиот јунак ќе му помогне да се избори со тешкотиите. Во таа смисла, авторот верува дека нашето сочувство и љубов се израз на толку потребната хуманост која луѓето ќе ги направи многу посреќни.

Онлајн текстови

• Оливер Твист на Семрежниот архив.
• Oliver Twist на Проектот „Гутенберг“
• Oliver Twist Архивирано на 14 февруари 2006 г. — easy to read HTML version
• Oliver Twist Архивирано на 10 март 2007 г.—searchable HTML version
• Oliver Twist Архивирано на 28 ноември 2010 г. with various translations (French, Spanish, Italian, German).
• Oliver Twist - free user friendly PDF Архивирано на 21 мај 2010 г.

Критички анализи

• When Is a Book Not a Book? Oliver Twist in Context, a seminar by Robert Patten from the New York Public Library
• Background information and plot summary for Oliver Twist, with links to other resources
• Article in British Medical Journal on Oliver Twist's diet