Нови Пазарград кој се наоѓа во југозападниот дел на Србија, во историскиот регион Санџак. Нови Пазар е културен центар на Бошњаците во Србија и историскиот регион Санџак, мултикултурна областа на муслимани и христијани, многу споменици на двете заедници, како црквата Свети апостоли Петар и Павле и Алтун-Алем џамија кои се наоѓаат во регионот. Според пописот во 2011 година, населението на општина Нови Пазар 100.410, а самиот град има население од 68.749 жители.

Нови Пазар
Нови Пазар
Грб на
Локација во Србија
Локација во Србија
Координати: 43°09′N 20°31′E / 43.150° СГШ; 20.517° ИГД / 43.150; 20.517Координати: 43°09′N 20°31′E / 43.150° СГШ; 20.517° ИГД / 43.150; 20.517
ДржаваСрбија
ОкругРашки
Населени места99
Управа
 • ГрадоначалникМехо Махмутовиќ
Површина
 • Општина742 км2 (286 ми2)
Население (2011)
 • Град68,749
 • Општина100,410
Часовен појасCET (UTC+1)
 • Лете (ЛСВ)CEST (UTC+2)
Поштенски број36300
Повикувачки број+381 20
ТаблициNP
Мреж. местоnovipazar.rs

Име уреди

Нови Пазар значи нов пазар, кој потекнува од името на местото Трговиште, кое се наоѓа во близина на градот. За време на османлиското владеење, тоа беше познат како Јени Пазар (што значи "нов пазар" на турски јазик).

Географија уреди

 
Реката Рашка во Нови Пазар и хотелот Врбак

Нови Пазар се наоѓа во долините на реките Јосаница, Рашка, Дежевска и Људска на надморска височина од 496m, во југоисточниот дел на регионот Рашка. Градот е опкружен со планините Голија и Рогозна; Платото Пештер се наоѓа југоисточно од градот. Вкупната површина на општината изнесува 742 км². Таа се состои од 100 населени места, претежно мали и се шири над ридовите и планините кои го опкружуваат градот. Најголемо село е Мур со 3.407 жители.

Историја уреди

 
Црквата на Светите апостоли Петар и Павле во Нови Пазар

Нови Пазар беше официјално основан како град во 1461 година од страна на отоманскиот генерал Иса-бег Исаковиќ, инаку босански гувернер на областа Санџак и основач на Сараево. Иса-бег Исаковиќ одлучи да формира нов град на површината старото Трговиште како урбан центар меѓу Рашка и Јосаница, каде што прво тој изградил џамија, јавна бања, пазар и хотел.

Тоа беше главен град на провинцијата Рас (вилает до нејзиното распаѓање во 1463 година, кога стана дел од вилаетот Јелеч). Првиот пишан документ во кој се споменува Нови Пазар датира од 15 век, и ја опишува одлуката на Република Рагуса да назначи конзул таму. Така, градот бил веќе развиен во тоа време, и беше раскрсница на важни патишта кои водат до Дубровник, Ниш, Софија, Истанбул, Солун, Сараево, Белград и Будимпешта. Градот, исто така, стана главен град на санџакот Нови Пазар, кој продолжи до XX век, како составна единица на Босанскиот ејалет. Санџак беше окупиран и управуван од страна на Австроунгарија од 1878 година. Во 1908 година тој беше вратен во Отоманското Царство, а преземен од Србија во 1912 година за време на Првата балканска војна. Никола Бошковиќ (1642-1721), таткото на познатиот научник Рагусан Бошковиќ (1711-1787), се преселил во Нови Пазар, каде што ги поминал последните години од неговиот живот.

Од 1929 до 1941 година, Нови Пазар беше дел од Зетска бановина на Кралството Југославија.

Во Битката за Нови Пазар се бореле четниците на крајот на 1941 година за време на Втората светска војна, првично поддржани од страна на партизаните, кои се обиде да го окупираат Нови Пазар, но на крајот не успеаја.

Денес, Нови Пазар е главниот економски и културен центар, како и најголемиот град во јужниот регион Санџак.

Население уреди

Националност Население
1953
Население
1961
Население
1971
Население
1981
Население
1991
Население
2001
Население
2011
Бошњаци - - - - - 65,593 77,443
Срби 25,177 27,933 25,076 21,834 19,064 17,599 16,234
Муслимани - 23,250 37,140 49,769 64,251 1,599 4,102
Роми - 37 210 444 334 69 566
Горанци - - - - - 15 246
Албанци 144 126 307 233 209 129 202
Црногорци 174 543 359 295 232 109 44
Југословени 13,564 1,261 183 931 700 136 67
Турци 11,009 - - - - - -
Други 263 5,627 1,057 494 459 747 1,506
Вкупно 50,331 58,777 64,326 74,000 85,249 85,996 100,410

Население во градот:

Бошњаци - - - 46,339 55,428
Срби 3,466 6,689 6,698 6,724 6,576
Муслимани - 32,798 43,774 904 2,824
Горанци - - - - 240
Албанци 134 208 172 120 162
Југословени 5,944 848 570 105 64
Турци 4,280 - - - -
Црногорци 145 246 190 93 39
Други 135 310 345 1,541 3,410
Вкупно 14,104 41,099 51,749 54,604 68,749

Стопанство уреди

Сместен на крстосница меѓу бројните стари и нови држави, Нови Пазар отсекогаш бил силен трговски центар. Заедно со трговијата, градот имал развиена производствена традиција. Во текот на 20 век, стана центар на текстилната индустрија.

Парадоксално, за време на турбулентните 1990-ти години, Нови Пазар просперира, дури и за време на санкциите на ОН, поттикнат од силната приватна иницијатива во текстилната индустрија. Нови Пазар, стана познат по фалсификуваните трговски марки во целиот регион. Сепак, во текот на релативните економски просперитет во Србија од 2000-тите, во Нови Пазар економијата пропаднала, со пропаѓањето на големите текстилни фирми во лошо управуваната приватизација и конкуренцијата од увозот.

Надворешни врски уреди