Мојанци (Кочанско)

Мојанци — село во Општина Кочани, во околината на градот Кочани.

Мојанци
Мојанци Местоположба на Мојанци во Македонија Мојанци на карта
Координати 41°51′36″N 22°23′04″E
Општина	Кочани
Население	385 жит. (поп. 2021)
Пошт. бр.	2300
Шифра на КО	13022
Надм. вис.	310 м
Мојанци на општинската карта Атарот на Мојанци во рамките на општината
Мојанци на Ризницата

Географија и местоположба

Мојанци се наоѓа на десната страна од патот Штип-Кочани, оддалечено околу 3 километри пред Кочани.

Селото се наоѓа на дното од Кочанска Котлина на надморска височина од 312 метри. Опкружено со плодно поле со првокласна обработлива почва и прекрасни оризови полиња.

На југ, на оддалеченост од околу 6 километри почнуваат северните падини на планината Плачковица. На север на околу 6 километри почнуваат јужните падини на Осоговските Планини. На југ на околу 1.5 километри од Мојанци тече реката Брегалница.

Историја

Селото е основано помеѓу двете светски војни, во времето на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците. Во тој период Србија водела интензивна кампања за колонизација на Македонија како дел од стратегијата за посрбување. Бидејќи селото лежи во плодната Кочанска Котлина на земјоделско земјиште од прва класа истото било колонизирано, а земјата доделена на српски семејства. Македонското население било работна сила за обработка на земјата, ситуацијата наликувала многу на феудализам од средниот век.

По Втората светска војна на дел од жителите им биле доделени земјоделски површини.

Подоцна, кога настапила насила денационализацијата, дел од земјата пак им е одземена на земјоделците и формирани се т.н. задруги. По 1999 година откако отпочна посериозен процес на денационализација во Република Македонија, дел од земјата повторно им се врати на поранешните сопственици.

По Втората светска војна, во селото се населиле семејства од Кривопаланечкиот крај, како и ромски православни семејства кои сега се околу 15% по бројност во ова село од околу 150 куќи.

Стопанство

Иако малку семејства поседуваат повеќе од 1 хектар обработливо земјиште, сепак земјоделството е клучна дејност, посебно одгледувањето на ориз, раноградинарски производи (пипер, домат итн.) Поголемиот дел од семејствата се занимаваат со земјоделство како споредна дејност додека се вработени во Кочани, Виница или Штип. Во периодот после 1990 година, селото се соочува со егзодус кој главно се должи на лошите социо-економски услови во Македонија. Најголемиот број на млади заминуваат на работа и остануваат да живеат во Италија. Во помал дел заминуваат и во други западноевропски и прекуокеански земји.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 228 —     1953 369 +61.8% 1961 507 +37.4% 1971 574 +13.2% 1981 585 +1.9%	Година Нас. ±% 1991 606 +3.6% 1994 578 −4.6% 2002 556 −3.8% 2021 385 −30.8%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Мојанци живееле 125 жители, од кои 75 Македонци и 50 Роми. Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Мојанци имало 96 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија и 48 Роми.

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 25 до 50 Македонци.

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 556 жители, од кои 554 Македонци и 2 останати.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 385 жители, од кои 361 Македонец и 24 лица без податоци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	125	144	228	369	507	574	585	606	578	556	385

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.

Родови

Мојанци е македонско село.

Според истражувањата од 1960 година, родови во селото се:

• Јованови (3 к.) доселени се од селото Цера кај Македонска Каменица. Доселени се во турско време.
• Боневски (4 к.) доселени се од селото Лески кај Виница кон крајот на XIX век.
• Од 1945 до 1951 година се доселиле многу семејства од следните села во разни краеви. Бели (6 к.), Кочани (3 к.), Горно Гратче (4 к.), Јастребник (2 к.), Нивичани (1 к.), Пресека (3 к.), Псача (14 к.), Конопница (3 к.), Костин Дол (13 к.), Саса (4 к.), Цера (1 к.), Небојани (5 к.) и Речани (1 к.)
• Егејци (4 к.) доселени се во 1948 година од некое село во околината на Драма во Егејска Македонија.

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 866 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на ресторант на задругата.

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 443 гласачи.

Спорт

Во селото најпопуларен е фудбалот и има турнири за големите празници во кои учествуваат голем број локални фудбалски клубови.

Надворешни врски

• Мојанци (Кочанско) на Ризницата