Остров Мармара (турски: Marmara Adası; грчки: Προκόννησος) — турски остров во Мраморно Море. Со површина од 117,8 км2, тој е најголемиот остров во Мраморното Море и е втор по големина остров во Турција по Имброс. Островот се наоѓа на Мармара област во провинцијата Баликесир. Превозот до островот е возможен од Истанбул со брод и ферибот, како и со моторни чамци од Текирдаг и Ердек. Познат по своите вина и риба, Мармара и Авса нудат прекрасни крајбрежја. Островот Мармара е полн со историски богатства кои ја зголемуваат својата атрактивност.

Мармара
Грешка во Lua во Модул:Location_map, ред 408: Malformed coordinates value
Географија
МестоМраморно Море
Координати40°37′N 27°37′E / 40.617° СГШ; 27.617° ИГД / 40.617; 27.617
Вкупно острови1
Површина117,8 км2
Управување
ПокраинаБаликесир
РеонМраморен регион

Потекло на поимот уреди

 
Големиот саркофаг Лудовизи
 
Детали од саркофагот Лудовизи

Во античките времиња, островот бил наречен Проконезос (Προικόνησος) или Проконесе (Προκόννησος), латинизиран како Проконес[1]. Модерното име Мармара е изведено од грчкиот μάρμαρον[2] и μάρμαρος, кое во превод значи „кристална карпа“[3][4] бидејќи бил познат по белиот мермер што бил пронајден[5]. Под името Проконез се среќава во текстовите на Римокатоличката црква и на Цариградската патријаршија.

Мермерот бил користен при изградбата на Аја Софија во Цариград.

Историја уреди

Историски докази за првото хеленистичко присуство на островот Мармара доаѓаат со раната колонизација на Грците во 8 век п.н.е. Приказни и легенди го идентификуваат островот како место кое било посетено од Јасон и Аргонаутите и со грчката експедиција против Троја. Во 493 п.н.е. островот бил запален од страна на феникиската флота која се борела за Дариј. Во 410 п.н.е., Алкибијад ја освоил Атина.

За време на прогонството наложено од Диоклецијан, царот наредил манихејците со низок статус да бидат погубени, додека оние со висок статус требало да бидат испратени да работат во каменоломите на островот.

За време на владеењето на Константин Велики во 4 век, значајна аристократија од Цариград најпрвин се населила на островот. До 569 година, многу византиски аристократи изградиле палати на островот што ги прифатиле како свој дом. Најголемата палата на овој период била изградена од царот Јустинијан I. Со царот дошла и голема придружба на благородниците, чуварите на палатата, трговците и слугите. Јустинијан, исто така, изградил голем манастир на Мармара, кој е еден од најраните во запишаната историја. Византиското кралско присуство на островот силно се чувствувало преку силните врски со Цариградската патријаршија. Во поголемиот дел од својата историја, островот бил наречен „Проиконес“ или „остров на кралскиот мираз“, и „Принкипо“, (остров на аристократијата).

Од падот на Византија до почетокот на османлискиот период островот бил речиси исклучиво населен со православни Грци. Започнувајќи од 17 век, на островот живееле некои Турци и релативно голем број на Евреи, повеќето од нив Сефарди кои ја напуштиле Шпанија по инквизицијата. За време на Првата светска војна, голем дел од населението било присилно исклучено од островот кон копното. И, по војната, како резултат на Договорот од Лозана од 1923 година и размената на населението помеѓу Грција и Турција, сите Грци, родени на островот Мармара, емигрирале во Грција и на други локации низ целиот свет.

Грчката православна дијаспора на островот се населила главно во Балабан (Нова Мармара), островот Евбеја, во Солун, Канада, Австралија и Јужна Америка итн. Многу од поранешните еврејски жители се населиле во северноамериканските градови Њујорк, Лос Анџелес, Сан Франциско, Портланд итн.

На 4 јануари 1935 година во 16:41:29 по месно време, земјотрес го погодил островот Мармара и неговите соседни острови, предизвикувајќи пет смртни случаи, 30 повредени и големи материјални штети[6].

 
Панорама

Наводи уреди

  1.   „Proconnesus“ . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913.
  2. Marmaron, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, at Perseus
  3. Marmaros, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, at Perseus
  4. „Marble, Compact Oxford English Dictionary“. Архивирано од изворникот на 2021-12-13. Посетено на 2018-12-11.
  5. Marmairō, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, at Perseus
  6. „Erdek-Marmara Adaları Depremi 04 Ocak 1935“ (турски). İBB AKOM. Посетено на 2010-11-08.

Надворешни врски уреди

  • Papers presented to the II. National Symposium on the Aegean Islands, 2–3 July 2004, Gökçeada, Çanakkale