Википедија

Кушиново

село во Гуменџиско, Егејска Македонија

Кушиново, Кошиново или Икизлер (грчки: Πολύπετρο, Полипетро; до 1927 г. Κοσίνοβο, Косиново[2]) — село во Гуменџиско, Егејска Македонија, денес во општината Пајонија на Кукушкиот округ, Грција. Сè до 1920-тите населението се остоело исклучиво со староседелски Македонци кои денес се смешани македонски дојденци и Мала Азија.[3]

Кушиново
Πολύπετρο
Црквата „Св. Димитриј“
Црквата „Св. Димитриј“
Кушиново is located in Грција
Кушиново
Кушиново
Местоположба во областа
Кушиново во рамките на Пајонија (општина)
Кушиново
Местоположба на Кушиново во Кукушкиот округ и областа Централна Македонија
Координати: 40°52.37′N 22°30.45′E / 40.87283° СГШ; 22.50750° ИГД / 40.87283; 22.50750
ЗемјаГрција
ОбластЦентрална Македонија
ОкругКукушки
ОпштинаПајонија
Општ. единицаАшиклар
Надм. вис.&10000000000000100000000100 м
Население (2011)[1]
 • Вкупно425
Часовен појасEET (UTC+2)
 • Лете (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија уреди

Селото се наоѓа на северозападниот крај на Солунското Поле, југоисточно од Гуменџе.[4]

Историја уреди

Во Отоманското Царство уреди

В XIX век Кушиново е чисто българско село в Ениджевардарска каза на Османската империя. Во црквата „Св. Димитриј“ има икони на кулакискиот зограф Ставракис Маргаритис и ениџевардарскиот зограф Димитар Вангелов од Петрово.[5] Во 1848 г. русккиот славист Виктор Григорович („Очерк путешествия по Европейской Турции“) го опишал Косиново како македонско село.[6][7]

На австроунгарската воена карта селото е означено како Џедид Икизлер (Džedid Ikizler),[8] а на картата на Кондојанис се води како Косиновон (Κοσίνοβον), христијанско село.[9]

Според Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Кушиново (Икизлеръ) имало 130 жители Македонци христијани.[10][11]

Целото село било под врховенството на Бугарската егзархија и во него работела бугарската пропаганда. По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Кушиново (Kouchinovo) имало 288 Македонци, сите под Егзархијата.[10][12]

По Младотурската револуција во 1909 г. жителите на селото (Кошиново) испратиле телеграма до Отоманскиот парламент, жалејќи се на тоа што властите им ја дале егзархиската црква на патријаршистите, кои по 15 дена служба ја затвориле.[13]

Според податоци на кукушкиот околиски училиштен инспектор Никола Хрлев во 1909 г. во Кушиново имало учител назначен од Егзархијата, но властите не го дозволиле отворањето на бугарско училиште поради статуквото.[14]

По податоци на Егзархијата во 1910 г. Кушиново имало 24 семејства сочинети од 121 жител Македонец и една црква.[10][15]

Во 1910 г. Халкиопулос напишал дека во селото (Κασίνοβον) имало 180 патријаршисти и 60 егзархисти.[9][16]

Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“) вели дека пред Балканските војни Кошиново имало 15 куќи на Македонци христијани.[17]

Во Грција уреди

По Балканските војни во 1913 г. Кушиново било пропоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. В 1912 година е регистрирано като селище с христијанска религија и македонски јазик. На пописот од 1913 г. селото (Κουσίνοβο, Ικιζλέρ) 234 лица (120 мажи и 114 жени).[9] Во 1920 г. нивниот број спаднал на 206 жители.[3]

Во 1924 г. 137 лица (20 семејства) се иселиле во Бугарија поради неподносливите малтретирања од грчката власт. На нивно место се доведени доселеници од Мала Азија.[18][19] Ликвидирани се 26 имоти на преселниците во Бугарија.[9] Малоазиските доселеници всушност биле жители на Киздервент — Македонци од Охридско присилно иселени таму на почетокот на XVIII век за да бидат дервенџии, чиј јазик и денес е смеса од македонски со турски зборови.[20] Во 1926 г. селото е преименувано во Полипетро. На пописот од 1928 г. Кушиново е претставено како мешано село со 393 жители[3] од кои 168 лица (42 семејства) биле дојденци, а останатите староседелци.[21]

Во 1940 г. селото броело 499 жители од кои, според НОФ, 200 биле староседелски Македонци, а другите дојденци (т.е. турски Македонци).[3]

Месности во Кушиново преименувани со службен указ 31 јули 1969 г.
Име Грчки Ново име Грчки Опис
Кушиново[4] Κοσίνοβον Анифоро Άνήφορο[22] возвишение на СИ од Кушиново (141 м)[4]
Кавак Чешме[4] Καβάκ Τσεσμέ Левковриси Λευκόβρυση[22] река на И од Кушиново[4]
Коџадере[4] Κοτζά Ντερέ Мегало Рема Μεγάλο Ρέμα[22] река на С од Кушиново[4]
Бидалмаш[4] Μπιντάλμας Авитистон Άβύθιστον[22] месност на С од Кушиново[4]

Население уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 499 512 576 586 561 538 552 425
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Културни и природни знаменитости уреди

Личности уреди

Родени во Кушиново
  • Ичко Кушински — револуционер на ВМОРО[23]
  • Георги Иванов Русев – Божко (р. 6 мај 1922) — преселник во Пловдив, член на работничкото движење и партизан[24][25]
Починати во Кушиново

Наводи уреди

  1. ↑ „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 61. ISBN 9989-9819-6-5.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 По топографска карта М1:50 000, издание 1980-1985 „Генеральный штаб“
  5. ↑ „Ταξιδεύοντας με τους ζωγράφους“ (PDF). Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς. Посетено на 23 јуни 2018.
  6. ↑ Нарекувајќи го „бугарско“ под влијание на бугарската пропаганда.
  7. ↑ Очеркъ путешествія по Европейской Турціи (съ картою окресностей охридскаго и преспанскаго озеръ) Виктора Григоровича (PDF) (Изданіе второе. изд.). Москва: Типографія М. Н. Лаврова и Ко. 1877. стр. 91.
  8. ↑ Generalkarte von Mitteleuropa 1:200.000 der Franzisco-Josephinischen Landesaufnahme (германски). Österreich-Ungarn. ab 1887-1914. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 „Πληθυσμός και οικισμοί της περιοχής Γιανιτσών 1886 – 1927“. lithoksou.net. Посетено на 16 јули 2019.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  11. ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 147. ISBN 954430424X.
  12. ↑ Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 102–103. no-break space character во |pages= во положба 4 (help)
  13. ↑ Македония : Сборник от документи и материали. София: Българска академия на науките. Институт за история. Институт за български език, Издателство на Българската академия на науките. 1978. стр. 538.
  14. ↑ Хърлев, Никола (1998). Рапорт по ревизията на селските български училища в Ениджевардарската кааза през м. март 1909 год. – В: Извори за българската етнография, том 3: Етнография на Македония. Материали из архивното наследство. София: Македонски научен институт, Етнографски институт с музей, Академично издателство „Проф. Марин Дринов“. стр. 86.
  15. ↑ Шалдев, Христо. Областта Боймия в Югозападна Македония. Македонски преглед, 1930, 6:1, стр. 61 – 69.
  16. ↑ Χαλκιόπουλος, Αθανάσιος (1910). Εθνολογική στατιστική των βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου. Αθήναι.
  17. ↑ Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 29.
  18. ↑ Портал на поранешната општина Ашиклар., Архивирано од изворникот на 2 август 2008, Посетено на 22 март 2010
  19. ↑ Καραλίδου, Φωτεινή, Η περίπτωση ενσωμάτωσης των κατοίκων του Κίζδερβεντ Μ. Ασίας στον ελλαδικό χώρο, μεταπτυχιακή εργασία, τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φ.Λ.Σ., Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, 1992., Архивирано од изворникот на 23 декември 2009, Посетено на 23 март 2010
  20. ↑ Шишманов, Димитър. „Необикновената история на Малоазийските българи“, II издание, „Пони“, София, 2001, стр. 49-50.
  21. ↑ Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 „Β. Διάταγμα ΥΠ' Αριθ. 483. Περὶ μετονομασίας συνοικισμὤν, κοινοτήτων καὶ θέσεων“ (PDF). Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος. Εν Αθήναις: Ἐκ τοῦ Εθνικού Τυπογραφείου. Τεύχος Πρώτον (Αριθμός Φύλλου 147): 1049. 1969. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)
  23. ↑ Бабев, Иван (2013). Помним делата ви. НСА Прес. стр. 224–227. no-break space character во |pages= во положба 4 (help)
  24. ↑ Горов, Христо (1975). Хроника на едно лято. Партизански дневник. София: Партиздат. стр. 195.
  25. ↑ Серкеджиев, Георги (1984). По пътя на родопските партизани. Отряд „Антон Иванов“ и бригада „Георги Димитров“. София: Медицина и физкултура. стр. 45.
  26. ↑ Николов, Борис Й (1999). ВМОРО : псевдоними и шифри 1893-1934. София: Издателство „Звезди“. стр. 45. ISBN 954-9514-17 Проверете ја вредноста |isbn=: length (help).
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Кушиново&oldid=5184555“