Википедија

Крапа

село во Општина Македонски Брод

Крапа — село во Општина Македонски Брод, во областа Порече, во околината на градот Македонски Брод.

Крапа

Поглед на селото Крапа

Крапа во рамките на Македонија
Крапа
Местоположба на Крапа во Македонија
Крапа на карта

Карта

Координати 41°33′7″N 21°18′35″E / 41.55194° СГШ; 21.30972° ИГД / 41.55194; 21.30972
Регион  Југозападен
Општина  Македонски Брод
Област Порече
Население 38 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 6530
Повик. бр. 045
Шифра на КО 03026
Надм. вис. 1.020 м
Крапа на општинската карта

Атарот на Крапа во рамките на општината
Крапа на Ризницата

Географија и местоположба уреди

 
Дел од селото, во позадина новиот Крапски манастир

Селото се наоѓа во областа Порече, во источниот дел на територијата на Општина Македонски Брод, чиј атар се издига до сртот на планината Даутица.[2] Селото е планинско, на надморска височина од 1.020 метри. Од градот Македонски Брод е оддалечено 14 километри.[2]

Селото има мошне голем атар, кој зафаќа простор од 44,4 км2. На него преовладуваат пасиштата на површина од 2.864 хектари, на шумите отпаѓаат 1.744 хектари, а на обработливото земјиште 215 хектари.[2]

До селото води асфалтиран пат, кој се двои од регионалниот пат кој води до градот Прилеп, во непосредна близина на историското село Барбарас.

Историја уреди

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од Кичевската нахија (Nahiye-I Kirçova) со 44 семејства, 3 неженет и 1 вдовица, сите христијани.[3]

Во XIX век, Крапа било село во Прилепската каза на Отоманското Царство, иако географски припаѓа на Поречието.

Вкупно 9 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.[4]

Стопанство уреди

Селото има мешовита земјоделска функција.[2]

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948704—    
1953764+8.5%
1961612−19.9%
1971390−36.3%
1981183−53.1%
ГодинаНас.±%
1991113−38.3%
199493−17.7%
200269−25.8%
202138−44.9%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Крапа имало 600 жители, сите Македонци.[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Крапа имало 560 жители.[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Крапа се води како чисто македонско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 65 куќи.[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 600 Македонци.[8]

Од Крапа се иселил значителен дел од населението, па затоа во него бројот на население се намалил од 612 жители во 1961 година, на само 93 жители во 1994 година, македонско население.[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Крапа имало 69 жители, сите Македонци.[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 38 жители, од кои 32 Македонци и 6 лица без податоци.[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 600 560 704 764 612 390 183 113 93 69 38
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Родови уреди

Крапа е македонско православно село, родовите во селото се староседелски и доселенички.

Староседелски родови во селото се: Степановци (11 к.) и Мазневци (26 к.).

Доселенички родови се: Богојевци (4 к.) се од Крапска Бара во Прилепско Поле; Дурдевци (14 к.) доселени се од Костур или Костурско во Егејска Македонија; Којовци (12 к.) доселени се од Крушево или Крушевско; Шарковци (7 к.), Јановци (4 к.) и Мојсовци (1 к.) потекнуваат од ист предок, и доселени се од селото Браилово, Прилепско; Сидоровци (4 к.) доселени се од Саждево, Прилепско; Ѓинкаровци (4 к.) доселени се исто така од Саждево; Стојановци (2 к.) доселени се од селото Пашино Рувци; Димановци (6 к.) доселени се од Локвица; Трпевци (2 к.) доселени се од раселеното село Барбарос; Крстевци (1 к.) доселени се, али не сакале да кажат од каде.[15]

Самоуправа и политика уреди

 
Поглед на Крапска Река

Селото влегува во рамките на Општина Македонски Брод, која била променета со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година, при што кон нејзе била придодадена поранешната Општина Самоков. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Брод.

Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Дебреште, во која влегувале селата Дебреште, Јакреново, Крапа, Кошино и Саждево.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Дебреште, во која покрај селото Крапа се наоѓале селата Барино, Дебреште, Жабјани, Јакреново, Кошино, Лажани, Ропотово и Саждево.

Во периодот 1955-1957, селото било дел од тогашната општина Дебреште.

Во периодот 1957-1965, селото се наоѓало во некогашната општина Брод.

Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Брод.

Избирачко место уреди

Во селото постои избирачко место бр. 0230 според Државната изборна комисија, кое е сместено во приватна просторија.[16]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 34 гласачи.[17] На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 29 гласачи.[18]

Културни и природни знаменитости уреди

 
Главната селска црква „Св. Никола“
Археолошки наоѓалишта[19]
Цркви[20]
Манастири
Реки[21]
Пештери

Личности уреди

Родени во Крапа
Починати во Крапа

Галерија уреди

  •  
    Дел од Крапа
  •  
    Поглед на дел од селото
  •  
    Сретселото во Крапа
  •  
    Градба во Крапа
  •  
    Стари куќи во селото

Наводи уреди

  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 162-163. Посетено на 19 октомври 2017.
  3. ↑ Турски документи за историјата на македонскиот народ кн.4, Методија Соколоски, д-р Александар Стојановски, Скопје 1971, стр.244
  4. ↑ „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
  5. ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 246.
  6. ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 148-149.
  7. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 22.
  8. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  9. ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 19 октомври 2017.
  10. ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  11. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. ↑ Јовановиќ, Петар (1935) (на српски јазик). Порече. Српски етнографски зборник. 28. Белград: СКА. стр. 321–322.
  16. ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 16 октомври 2017.
  17. ↑ „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2020-05-29. Посетено на 16 октомври 2017.
  18. ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 5 мај 2019. Посетено на 5 мај 2019.
  19. ↑ „Археолошка карта на Република Македонија“, Том 2, издание на МАНУ, Скопје, 1996.
  20. ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  21. ↑ Петрушевски, Илија; Маркоски, Благоја (2014). Реките во Република Македонија (PDF). Скопје: Геомап. стр. 53. ISBN 978-9989-2117-6-8.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 22,5 22,6 . Крајчески, Цуте (2017). Порече (1943 - 1945). Скопје: Државен Архив на Република Македонија. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Крапа&oldid=5179014“